Obezite Cerrahisi
Yazar Alper Hacıoğlu, Müslüm Tarkan • Genel Cerrah • 10 Aralık 2021 • Yorumlar:
OBEZİTE NEDİR:
Obezite vücutta aşırı yağ birikimidir, yani yağ dokusunun diğer dokulara oranında artış ile seyreden kronik, psikososyal ve fizyolojik sorunlara yol açabilen bir enerji metabolizma bozukluğudur. Hücrelerde ve dokularda yağ birikimi hücrelerin ve hücre içindeki organellerin fonksiyonlarının bozulmasına neden olur. Bu şekilde hücre içinde enerjinin yakılması bozulur. Bu da ilgili doku ve organların görevlerini yerine getirmesinde aksaklıklara yol açar. Giderek artan yağ dokusu obezitenin yanı sıra hipertansiyon, insülin direnci, diyabet (tip ıı şeker hastalığı), kan yağları yüksekliği, kalp ve damar hastalıkları, kas ve iskelet sistemi bozuklukları, astım, uyku apnesi, karaciğer yağlanması, cilt hastalıkları, romatizmal sorunlar ve psikolojik rahatsızlıklar gelişmesine neden olabilmektedir. Obezitenin ileri aşamalarında birçok doku ve organda bozukluklar meydana geldiği için geri dönüş zorlaşmaktadır. Hastaların sadece diyet ve sporla kalıcı kilo verme olasılıkları son derece düşmektedir (<%1). İşte obezite tedavisinde kullanılan endoskopik ve cerrahi yöntemler bu noktada hastaların imdadına yetişmektedir. Hastalara yapılacak tedavi yöntemine hastaların obezitesinin ağırlığına ve obezite ile ilişkili
diğer hastalıklarının varlığına göre karar verilir. Obezitenin sınıflandırılmasında en yaygın kullanılan yöntem vücut kitle endeksi (VKİ) hesaplamasıdır. Bu basit yöntemde ağırlık (kg) boyun (m) karesine bölünür. VKİ 30-35 arasında mide balonu veya mide botoksu gibi daha çok endoskopik yöntemler tercih edilirken VKİ 35 üzerinde ve ek hastalığı olan veya VKİ 40 üzerinde olan hastalara tüp mide veya mide baypası gibi laparoskopik cerrahi işlemler uygulanmaktadır.
OBEZİTE CERRAHİSİ NEDİR:
Obezite cerrahisi endoskopik veya laparoskopik yöntemlerle mide ve ince barsaklara yapılan çeşitli müdahalelerle hastaların kalori almalarının kısıtlanması veya tüketilen gıdalardan vücuda giren enerji miktarının emilim azaltılarak kısıtlanmasıdır. Hastalığın ağırlığına göre mide baypası gibi daha karmaşık yöntemler de kullanılabilmektedir.
MİDE BALONU
Mide balonu midenin içine yerleştirilerek hava veya su ile şişirilen silikon bir toptur. Mide balonu mide içerisinde hacim kapladığı için tokluk hissi verir, hasta erken doyar ve çok yediğinde bulantı ve şişkinlik yaratarak hastanın diyete uyumunu artırır. Mide balonu hafif bir uyutma ile endoskopi ünitesinde endoskop yardımı ile yerleştirilmektedir. Bu balonlar mide içerisinde 6 ay kalabilmektedir. 1 yıl kalabilen bazı mide balonları tekrar endoskopi yapılarak içlerindeki sıvı miktarı hastanın durumuna göre ayarlanabilmekedir. Ayrıca uyutma ve endoskopi gerektirmeyen, ortalama 4 ay midede kalabilen yutulabilen mide balonu da mevcuttur. Hastanın durumuna ve ihtiyacına göre diyetisyen ve obezite cerrahı en doğru yöntemi tespit ederek hastaya uygular.
MİDE BOTOKSU
Mide botoksu hafif bir uyutma ile mide duvarına endoskop yardımı ile botilinum toksini enjekte edilmesi işlemidir. Bu ilaç kasları felç eden bir toksindir. İlaç uygulaması sonrası midenin kasları ve sinirleri daha az çalışmaya başlar. Mide daha yavaş çalıştığı için hastada tokluk hissi ve erken doyma olur.
-
OBEZİTE AMELİYATLARI
AYARLANABİLİR GASTRİK BAND (MİDE BANDI)
Ayarlanabilir mide bandı laparoskopik olarak midenin üst kısmına yerleştirilen ve deri altına bir pompa ile bağlı silikondan imal edilmiş bir cihazdır. Deri altındaki pompa vasıtası ile mide etrafındaki bandın genişliği ayarlanabilmektedir. Bu şekilde kum saati şekline getirilen mideden geçen gıda miktarı ayarlanabilmektedir.
SLEEVE GASTREKTOMİ (TÜP MİDE AMELİYATI- MİDE KÜÇÜLTME AMELİYATI)
Sleeve Gastrektomi veya diğer adıyla tüp mide ameliyatı laparoskopik yöntemle midenin sol dış kısmı serbestleştirildikten sonra, mideyi alttan üste doğru dikey planda tüp haline getirecek şekilde diken ve kesen özel aletler yardımıyla kesilme işlemidir. Bu işlemle hastanın midesinin %80’lik kısmı çıkarılmaktadır. Hasta erken doymaktadır ve fazla gıda alması önlenmektedir. Ayrıca gidalar hızlıca ince barsağa geçtiği için insülin karşıtı bazı hormonların aktivitesi artmaktadır. Bu ameliyatla midenin açlık sinyali üreten kısmı da çıkarıldığı için hastaların acıkma hissi azalmaktadır. Nadir görülen kanama ve dikiş yetmezliği gibi problemler dışında ciddi komplikasyonları yoktur.
ROUX-EN-Y GASTRİK BYPASS (MİDE BAYPASI)
Mide baypası işlemi laparoskopik olarak mideyi otomatik olarak kesip dikebilen aletler kullanılarak yapılan bir ameliyattır. Yemek borusunun birkaç cm altından mide yarım çay bardağı kapasite bırakılacak şekilde kesilip dikilir. Bu küçük mide cebine y şeklinde ince barsak bağlantıları yapılır. Çok küçük bir midesi kaldığı için hasta çok az yiyebilmektedir. Gıdalar hızla ince barsağa geçtiği için ve y şeklindeki barsak bağlantısı ile barsakların bir kısmı gıda emiliminden uzaklaştırıldı için hasta kilo vermektedir. Hastaların birçoğunda çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri gelişebilmektedir.
MİNİ GASTRİK BYPASS
Mini gastrik bypass mide baypasının biraz değiştirilmiş ve basitleştirilmiş halidir. Yemekle temas eden mide kısmı biraz daha uzun bırakılır ve bu mide kısmına direkt olarak ince barsak bağlantısı yapılmaktadır. Midenin içine bazı hastalarda safra kaçması ve buna bağlı mide iltihabı dışında mide baypası ile benzer bir yöntemdir.
BİLİYOPANKREATİK DİVERSİYON (DUODENAL SWİTCH)
Duodenal switch ameliyatı laparoskopik yöntemle midenin tüp haline getirilmesinden sonra oniki parmak barsağa düzeyinde barsaktan ayrılması ve sonrasında bu mide tüpüne bir kısım ince barsak gıda emiliminden devre dışı bırakılacak şekilde ince barsak bağlanması işlemidir.