Obezite Sebepleri ve Sonuçları
Yazar Aslı Akay • Diyetisyen • 9 Ekim 2019 • Yorumlar:
Obezite vücutta yağ dokusunun artmasıyla gelişen beraberinde kalp hastalıkları riskini de arttıran kronik bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Obezite dünya çapında salgınlığı olan bir hastalıktır, her yıl aşırı kiloya veya obeziteye bağlı en az 2,8 milyon insan ölmektedir. Bir zamanlar yüksek gelirli ülkeler ile ilişkilendirilen obezite hastalığı şimdi düşük ve orta gelirli ülkelerde yaygındır. Hükümetler, uluslararası ortaklar, sivil toplum örgütleri ve özel sektör obezitenin önlenmesine katkıda bulunmada önemli rol oynamaktadır.
Vücut yağı oranı kadınlarda %20-27, erkeklerde %12-15 oranında olmalıdır.
Yağ depolama kapasitesi sağlıklı bireyde kilo alımı ile artmakta ancak kilo kaybı ile eski haline dönmektedir. Obezlerde ise kapasite azalmamaktadır, obez bireyler kilo artışına daha meyillidir.
Obezite yaşam boyu sürebilmektedir. BKI (Beden Kitle İndeksi) arttıkça ölüm oranı artmaktadır.
Kadınlarda %20-27 oranında yağ doku bulunmaktadır, yağ dokunun %12’si esansiyel yağdır. %5-9 oranında yağ göğüste, pelvik alanda ve kalçalarda bulunmaktadır.
Yağ doku esansiyel yağ asitlerinden ve depolanmış yağdan oluşmaktadır.
Esansiyel yağ asitleri kemik iliği, kalp, ciğerler, dalak, bağırsak ve sinir sisteminde bulunmaktadır.
Depolanmış yağ deri altı dokuda ve iç organların etrafında bulunmaktadır.
Obezitenin sebepleri
Fazla miktarda yemek tüketme, özellikle fazla karbonhidrat ve yağ alımı, yağlı yemeklerin daha lezzetli olması sayılabilmektedir.
Uygun olmayan diyet davranışları obezitenin sebeplerinden sayılabilmektedir. Bu davranışlar genelde çocukluk döneminden gelmektedir. Beslenme davranışları 6-12 ay ve 1-3 yaş arası belirgin halde şekillenmektedir.
Yetersiz fiziksel aktivite obeziteye sebep olabilmektedir.
Genetik yapının obeziteye yatkın olması bir sebep sayılabilmektedir.
Nöroendokrin faktörler ve psikolojik faktörler obeziteye sebep olabilmektedir.
Cinsiyetin obezite üzerinde etkisi bulunmaktadır. Kadınlarda yağ dokusunun genetik olarak daha yüksek oranda olması kadınların obeziteye yatkınlığını arttırmaktadır.
Obezite tedavisi
Obezite tedavisinde dikkat edilmesi gereken püf noktarı sayacak olursak;
Obezite tedavisinde diyet tedavisi ve davranış değişikliği tedavisi uygulanmalıdır. Fiziksel aktivite arttırılmalıdır.
Beslenme tedavisinde birey geçmiş diyet hikayesini değerlendirmelidir.
Hedef kilosunu belirlemelidir.
Ailesi ve çevresiyle birlikte koşullanmalıdır.
Sağlık durumunu kontrol ettirmelidir.
Alkol tüketimi azaltılmalı veya bırakılmalıdır.
Besin seçimlerini karbonhidrat, yağ ve protein içeriğinden dengeli şekilde seçmelidir.