Obsesif Kompulsif Bozukluk

Obsesyonlarda; kişinin gerçek dışı olduğunu bildiği zihninin içeriğinde baskın olan, takıntılı, tekrarlayan düşünceler, inanışlar veya fikirlerdir ve kişi bu düşüncelere direnmeye çalışsa da bir işe yaramaz.

Kompulsiyonlar ise tekrar tekrar sergilenen uygun olmayan faydasız davranışlardır. Kişi bunun farkındadır fakat engelleyemez.

Kişinin günlük işlerini, mesleki veya eğitim ile ilgili işlevselliğini, çevresiyle ilişkilerini ve toplumsal yaşamını önemli ölçüde olumsuz etkiler. Çoğu kişinin hem obsesyonları hem de kompulsiyonları vardır. En çok karşılaşılıan obsesyon, bulaşma korkusudur. Bu da aşırı el yıkamaya neden olur. ‘’Ocağı kapatmış mıydım? TV’yi açık bırakmış mıydım?’’ gibi şüpheler aşırı kontrolü getirir. Kişi bu takıntılarının üstesinde gelmek için tekrar tekrar kontrol eder. Kompulsiyonsuz obsesyon olan durumlarla nadir karşılaşılır. Bu ikisi birlikte bireyleri oldukça yavaşlatır. Bireylerin günlük ritüellerini yerine getirirken çok zamanlarını alır.

GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?

Erkekler ve kadınlar OKB’den neredeyse eşit oranda etkilenir. OKB’nin görülme oranı genel nüfusta %2 kadardır. Yüksek sosyoekonomik düzeye ve yüksek zekaya sahip bireylerde daha fazla görüldüğü belirtilmiştir.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUĞUN NEDERLERİ NELERDİR?

OKB’nin nedenleri kesin bulgularla açıklanamamakta ancak varsayımlar üzerinde durursak;OKB’nin aile temeli çok güçlüdür (Birinci derece akrabalar arasındaki risk normalin 6 katı olan %12’dir) ve kısmen de olsa genetik nedenler rol oynar. Bireyin çocukluk çağı travmaları varsa ( şiddet, ihmal, cinsel istismar) OKB’nin gelişmesinde önemli rol oynar. Kişilik özelliklerinde OKB’ye yatkınlık sağlayabilir. Titiz, mükemmeliyetçi ve kuralcı kişilerde OKB görülme olasılığı fazladır.

OBSESİF BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Obsesif belirtilerden en sık yaşananı bulaşma korkusudur. Kişi sürekli pislik, mikrop bulaşmasından endişelenir. Aşırı korku duyabilir ve güvence ihtiyacı hissedebilir. Kişi cinsel olarak çoğunlukla utanç verici cinsel ögelerle ilgili düşüncelere sahip olabilir. Sıklıkla kendisine veya başkasına karşı saldırganca davranma ve zarar verme korkusu taşıyabilir. OKB ‘si olan kişiler için çevredeki eşyaların belirli bir düzende ve simetride olması da çok önemlidir. OKB’nin en yaygın belirtilerinden biri de kişilerin gün içinde yaptıkları eylemleri belirli bir sayıya göre gerçekleştirmeleridir. Örneğin kişi ‘’3’’ sayısının şans getirdiğine inanıyorsa kapıları üç kez kilitler veya merdivenleri üçer üçer çıkmak gibi kompulsif davranışlar da bulunabilir. Son olarak iş yerinde, evde, aileyle, arkadaşla olan ilişkide çok detaylı olmak OKB’nin diğer önemli belirtilerindendir. Çevresindeki ilişkilerinde tüm söz ve davranışlarını en ince detayını kadar sorgulayabilirler ve küçük yanlış anlaşmalar olabilir ve arkadaşlıklarını bitirebilirler. Bu düşünce biçimiyle yaşamak bireyin yakın çevresi içinde stresli ve yorucu olabilir.

OKB NASIL TEDAVİ EDİLİR?

OKB tedavisi olan bir hastalıktır ancak tedavi sekline OKB’nin bireyin hayatına ne kadar etkilediğine bağlı olarak karar verilir. OKB için  temel tedavi yöntemi bulunur. Gerekli görülen durumlarda ilaç tedavisi ve psikoterapi tedavileri birlikte uygulanabilir.