Obsesif Kompulsif Bozukluk

Obsesyon zihni meşgul eden, kişinin zihninden uzaklaştıramadığı, kişiye saçma gelen dürtü, düşünce, imgelerdir.

• Bu düşünceler kişide kaygıyı tetikler

• Gerçek bir yaşam olayıyla ilgili değildir.

• Kişi bu düşünceleri zihninin yarattığının farkındadır.

Kompulsiyon: Obsesyona tepki olarak ortaya çıkmıştır. Obsesyonun verdiği kaygıyı azaltmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlardır.

• Bu davranışlar kaygıyı ya da tehlikeyi önlemek için yapılır.

• Tekrarlayıcı davranışın obsesyonla anlamlı bir ilişkisi olmayabilir.

BİR KİŞİDE OKB OLMASI İÇİN:

• Obsesyon ya da kompulsiyonlar olmalıdır.

• Kişi bu yaşadıklarını saçma bulmalıdır.

• Kişinin günlük işlevselliğinde bozulmalara sebep olmalıdır.

• Ayırıcı tanı olmamalıdır.

OKB TÜRLERİ: 

• Kirli- Bulaş Tipi: Kişiler belirli bir durum ya da nesneye temas ettiklerinde kirlenecekleri obsesyonu geliştirirler. Kompulsiyon olarak uzun süre el yıkama, sürekli duş alma, sık sık kıyafet değiştirme vb davranışlar gösterirler. Kişi kirli olduğunu düşündüğü yerlerden kaçınarakta kaygısını azaltmaya çalışabilir.

• Kontrol Etme Tipi: Kişi yaşanabilecek bir felaketi önlemek için tekrar tekrar bir şeyleri kontrol etme ihtiyacı duyar.

• Tekrarlama Tipi:  Kişiler felaketi önlemek için bir davranışı tekrar tekrar yapar. Kontrol etme tipinden farkı tekrarlanan davranışların mantıksal bir zemininin olmayışıdır.

• Düzenleme Tipi: Kişiler mükemmellik ihtiyacını karşılamak için eşyaları belirli bir sıra içinde düzenleme ihtiyacı hissederler.

• Biriktirme Tipi: Kişiler bir gün ihtiyaç duyulacağı düşüncesi ile önemsiz olan şeyleri bile atmazlar.

• Düşünce Tipi: Kişinin aklına gelen belirli bir düşünceden dolayı( agresyon içerikli, cinsel içerikli, günah içerikli) rahatsızlık duymasıdır.

Bilişsel Davranışçı Terapi ve OKB

Bilişsel kurama göre: Birey istemediği düşünce dürtü ve imgeleri yanlış yorumlar. Bu yanlış yorumlaya yanlış bir müdahale geliştirir ve OKB ortaya çıkar. Bu düşünceler herkeste olmasına rağmen OKB geliştiren kişiler bu düşünceleri daha sık, yoğun, uzun süreli ve sıkıntı verici olarak deneyimler. 

Tedavide, kişilerin bu yorumlama sürecinde yaptığı hatalar bilişsel yeniden yapılandırma yöntemleri ile düzenlenir. Davranışsal olarak maruz bırakma, tepki önleme yöntemleri ile müdahale edilir. Kişinin kaygısını kontrol edebilmesi için gevşeme ve nefes egzersizleri öğretilir.