Öfke Gerçekten Kötü Bir Şey Mi?

“Çocuğum sürekli öfkeleniyor!”

“Yanlış olduğunu bildiğim halde çocuğum öfkelenince bende bağırıyorum!”

“Çocuğum öfkelenince ne yapsam sakinleşmiyor!”

“Bu kadar öfkelenmesi hiç normal değil!”

“Kaç defa öfkelenmenin kötü bir şey olduğunu anlattım!”

Bu sözler size de tanıdık geliyor mu?

Aslında çocuklarda tıpkı yetişkinler gibi zaman zaman öfkelenebilirler. Öfke diğer duygular (mutluluk, üzüntü, kıskançlık ve hayal kırıklığı vb.) gibi normal duygulardır. Öfkeyi bir buz dağına benzetirsek; buz dağının görünen yüzeyi öfkedir. Buz dağının altında kalan kısım ise üzüntü,hayal kırıklığı, utanç, kıskançlık gibi duyguları temsil eder. Çocukların gösterdikleri öfke, yüzeydeki buz kısmı gibidir ve sadece dışarıya yansıyan tepkilerdir.

Ancak çocukların öfkesinin altında yatan gerçek sebepler ve duygular, su altında gizlenen devasa kısım gibidir. Belki de çocuğunuz hayal kırıklığına uğramıştır, kıskançlık hissediyor olabilir ya da güvensizlik yaşıyordur. Bu duygular, öfkenin asıl nedenleridir ve çocuğun davranışlarının altında yatan gerçeklerdir.

Öfkeyi olumsuz bir duygu olarak görmeden önce, onun da bir amacı olduğunu hatırlamak önemlidir.

Peki Çocuklar Neden Öfkelenir?

• Çocuğunuz, duygularını yönetme becerisi henüz tam anlamıyla gelişmemiş olabilir. Özellikle küçük çocuklar, duygusal durumlarıyla başa çıkmakta zorlanabilirler ve öfke, hayal kırıklığı, stres veya korku gibi duygularını ifade etmek için kullanabilirler.
   
• Çocuğunuz, duygularını veya iletişim becerilerini ifade etme konusunda zorlanabilir. Henüz sözlü olarak duygularını ifade edemedikleri için yaşadıkları duyguları öfke ile ifade ediyor olabilirler.
   
• Çocuklar, stresli veya belirsiz durumlarla başa çıkmakta zorlanabilirler. Örneğin,evdeki rutinin değişmesi, okula başlama, aile içindeki bir ayrılık veya taşınma gibi yaşamda ortaya çıkan değişiklikler çocukları strese sokabilir. Bu stres, çocuğunuzun duygusal tepkilerini öfke şeklinde göstermesine neden olabilir.
   
• Çocuğunuzun sürekli öfkelenmesinin altında, duygusal veya fiziksel ihtiyaçlarının karşılanmaması yatabilir. Örneğin, açlık, yorgunluk, sevgi ve ilgi ihtiyacı gibi faktörler çocuğunuzun sürekli öfkelenmesine neden olabilir.
   
• Çocuklar, çevrelerinde gözlemledikleri davranışları taklit edebilirler. Aile içindesürekli öfke, sinir veya agresif davranışlar sergileniyorsa, bu davranışları model alarak benimseyebilir.
  
  Peki Neler Yapabilirsiniz?
   
• Çocuğunuz öfkelendiğinde, kendinizi sakin ve empatik bir şekilde tutmaya çalışın.Öfkeye karşı tepki vermek yerine, onun yanında olduğunuzu ve duygularını anladığınızı gösterin. Ona ne kadar çok öfkelendiğini söylemek yerine, "Anlıyorum,bu seni gerçekten üzüyor" gibi ifadelerle yaklaşın. Sakin bir şekilde onu dinlemek ve anlamaya çalışmak, ona sarılmak, çocuğunuza güven ve destek vermeniz sakinleşmesinde yardımcı olacaktır.
   
• Çocuğun duygularını ifade edebilmesi için öncelikli olarak duygularını tanımasında yardımcı olun. Çocuğunuzla mutlu olduğunda, sinirlendiğinde ya da korktuğunda insanların ne hissettiğini konuşun. Duyguları öğretirken ve konuşurken yüz ifadelerinden, izlemiş olduğunuz çizgi film karakterlerinden, hikaye kitaplarındanyararlanabilirsiniz.
   
• Çocuğunuza öfkelenmenin yanlış bir şey olduğunu söylemek yerine öfkesinin normal ve doğal bir duygu olduğunu söyleyin. Ancak, davranışları konusunda sınırlar koyarak, öfkesini kontrol altına almasını sağlayabilirsiniz.
   
• Çocuğunuza öfkesini yönetmesinde yardımcı olabilirsiniz. Örneğin: “Şimdi elimizde sıcak bir çorba var gibi düşünelim. Onu biraz soğutmamız için üflememiz gerekiyor. Şimdi nefes alıyoruz ve çorbayı soğutmaya başlıyoruz” diyerek derin nefes alma vevermeyi öğretebilirsiniz.
   
• Çocuğunuzun öfke nöbetleriyle başa çıkmak, bazen sizin için de zorlayıcı olabilir. Bu nedenle, kendi duygusal ve zihinsel sağlığınıza özen göstermek önemlidir. Hepimizin o an iyi gelecek bir rahatlama alanları vardır. Bu bir duş, bir kahve ya da bir arkadaş ile konuşmak olabilir. Kendinizi yeniden şarj ettiğinizde, çocuğunuza daha sakin ve anlayışlı bir şekilde yaklaşabilirsiniz.

Hangi Durumlarda Uzman Desteği Almak Gerekir?

Çocuğunuzun öfkeli davranışları günlük yaşamını ve ilişkilerini olumsuz etkilemesi, okul başarısında zorluklar yaşaması, kendine ve başkalarına karşı olumsuz tutumların görülmesi gibi belirtiler uzun süre devam ederse bir uzmana başvurabilirsiniz.