Öfke Kontrol Kaybı
Yazar Murat Güneş • 27 Ocak 2023 • Yorumlar:
Öfke bir kişi, nesne, konu, durum, ve olay karşısında kendimizi tehlikede hissettiğimizde, korktuğumuzda, ya da kendimizi güvende hissetmediğimizde durumu kontrol altına almak için amacıyla yaşadığımız doğal bir duygudur. İlkel bir duygu olan öfke ortadan kaldırılması mümkün olmayan ve aslında yaşamsal bir amaç için varolan bir duygudur. Kişiyi motive etme, önlem aldırma ve harekete geçirme amacı taşır. Zarar gördüğümüz bir yardım ya da başarısız olduğumuz bir girişim sonucu yaşadığımız duygular içinde bir miktar öfke barındırdığı zaman bir sonraki düşünce ve davranışlarımızın farklı ve etkili olma ihtimali yüksek olur.
Öfke anında mantıksal zihin yerine duygusal zihin devreye girer. Herhangi bir "Öfkemizi tanıma ve kontrol etme" stratejimiz yok ise bir hortuma kapılırız. Bunun sebebi beynimizin ilkel duygulardan sorumlu olan amigdala bölgesi tarafından bir "Savaş" stratejisi olarak devreye sokulması, biyolojik ve fizyolojik tepkiler doğurmasıdır. .
Geçmişte yaşanmış bir travma, cinsel, duygusal yada maddi istismar, yalnız bırakılmışlık, reddedilmişlik, izole edilmişlik, başarısızlık, ölüm ve kayıp, faydasız rutinler, stresli çevresel koşullar, aileden öğrenilmiş duygu yaşama ve sorun çözme stratejileri gibi birçok faktör kişinin öfkesinin kolayca tetiklenmesine ve kontrol dışı tepkiler verip hayatının çeşitli alanlarında bozulmalar yaşamasına sebep olabilir.
Olumsuz durumlarla öfke ve şiddet ile başa çıkma alışkanlığı ilk başta rahatlama, kontrol etme, ve istediğini elde etme hissi versede kalıcı vadede duygusal, fiziksel, çevresel, mesleki, ve yasal sonuçları olan, ruhsal enerjimizi ve hayattan aldığımız hazzı büyük ölçüde azaltan bir alışkanlıktır. Öfke kontrol kaybı; tetikleyicileri, erken uyarı sinyalleri, yükselme, patlama, ve patlama sonrası dönemleri araştırılmayıp, alternatif eylem ve başa çıkma stratejileri geliştirilmediği takdirde zararlı bir duygu yaşama, tepki verme, ve problem çözme alışkanlığı olur ve haz verici bir hayat için kullanabileceğimiz enerjimizi tüketir. Öfke kontrol çalışmalarında amaç öfkeyi tamamen ortadan kaldırmak değil öfke ile başa çıkmakta kullanılan zararlı düşünce ve davranış kalıplarını tanımak, onların amaçlarını anlamak, ve onları faydalı başa çıkma stratejileri ile yer değiştirmek, ve uzun vadede kişinin öfkesini sağlıklı şekilde yaşayabileceği yaratıcı alanlar açmaktır.