ÖFKE YÖNETİMİ
Yazar Şenay Çelikbaş • 9 Ocak 2019 • Yorumlar:
ÖFKE YÖNETİMİ
Öfke diğer duygular gibi hayatımızda önemli yere sahip bir duygudur. Her kültürde farklı yaşanır evrensel bir duygudur.
Öfke düşmanlık düşüncelerinin eşlik ettiği ve öfke diye etiketlenen , yoğun fizyolojik uyarılmanın yaşandığı bir durumdur.
Öfkenin olumsuz bir duygu olduğu düşünülerek işlevsel boyutu atlanır. Öfke sağlıklı olarak yaşanır ve konrol edilirse : Kişiler arası iletişimi düzenleyici, uyarıcı, koruyucu ve harekete geçirici bir işleve sahiptir. Öfke kontrolsüzce ortaya konulduğunda kişilerin karşılaştıkları durumlar veya kültürel nedenlerden dolayı kişiler ifade etmemeyi tercih eder (bastırılır). Bastırılmış öfke ise, yüksek tansiyon,koroner arter hastalığı ve kanser gibi pek çok fiziksel rahatsızlıklara neden olabilir.
Öfke duygusu kişinin ilişki çatışmaları yaşamasına neden olabilir.
Öfkenin depresyon , kaygı gibi psikiyatrik rahatsızlıklarla ilişkili olduğu gözlemlenmekle birlikte zorlu yaşam olayları yoğun öfkeye neden olabilir. Öfke duygusu kadınlarda aşırı yeme davranışlarına neden olabilir ; ergenlik dönemindeki gençlerde bulimik anreksik tutumlara neden olabilir.
Öfke başlıca üç objeye ilişkin ortaya çıkmaktadır, kişinin kendisine, diğerlerine ve başına gelenlere yani yaşadığı dünyaya karşı.
Öfke Nasıl Yönetilebilir ?
- Tepki vermeden önce :
- Neredeyim?
- Kimlerleyim?
- Zamanlama ne?
- Neler oluyor?
- Zihnimden neler geçiyor?
- Bu olaya nasıl bir anlam verdim?
- Beklentim ne?
- Neler yapıyorum?
- Yaptıklarım beni istediğim sonuca görürecek mi?
Sorularını kendimize yöneltmek farkındalık kazanmamızı sağlar.
- Öfkenin bağlı olduğu kişi ve durumlara karşı beklentilerimizi farketmek önemlidir.
- Kişiye özgü etkili problem çözme becerileri geliştirilebilir.
- Siz öfkeli değilseniz bile karşınızdaki kişi öfkeliyse ifadelerinin gerçekçi olamayacağını farkedin ve iletişimi erteleyin.Öfke anında görüşmeyi veya iletişimi ertelemek, o süreci kendinize ait başetme yöntemleri ile yönetmek sonrasında iletişime geçmek sağlıklı olandır.
- Öfke anında kişiler muhakemede zorlanırlar. Bu nedenle olayları kişiselleştirmemek sağlıklı olucaktır.
- “ya hep ya hiç”, asla-her zaman” gibi iki ucu gösteren ifadeler yerine düşünce yapısında ortalama ifadelerin olması rahatlatıcı olacaktır.
- Öfke duygusu ve davranışından hemen önce nasıl hissettiğiniz bilgisi önemlidir. Öfke ve kızgınlık gibi duygular; kırılma, alınma, gücenme, anlaşılmama, reddedilme, engellenme, korku, kaygı, hayal kırıklığı, yalnızlık gibi temel duygulara ikincil olarak eşlik edebilmektedir.
- Sizi huzursuz eden duygulardan kaçınmak yerine onları tanımlamanız faydalı olucaktır.
- Öfkenize eşlik eden duyguların anlamını farketmek psikolog desteğiyle çok daha sağlıklı olacaktır.