Öğretmenlere Not: Gecikmiş Dil ve Konuşması Olan Öğrenciniz Varsa Neler Yapmalısınız?

Bu konuda farkına varılmadan göz ardı edilen öğrencileri, göz ardı edildikleri için elinden bişey gelemeyen aileleri ya da doğal olarak zorlanan öğretmenleri gördüğüm için bu şekilde yazı hazırlamak istedim. Yazımda gecikmiş dil konuşması olan öğrencileri nasıl fark edebiliriz fark ettikten sonra ne yapmalıyız onlardan bahsedeceğim. İyi okumalar diliyorum.

SINIFINIZDA GECİKMİŞ KONUŞMASI OLAN ÖĞRENCİNİZ VARSA NASIL ANLARSINIZ?

Konuşma güçlüğü ne kadar erken fark edilirse, çocuğa o kadar fazla yardım edilebilir. Konuşma güçlüğü erken fark edildiğinde, güçlüğün önüne geçmek ya da önlemek mümkün olabilmektedir.

Gecikmiş konuşma hem derece hem tür olarak çok değişiklik gösteren bir dil ve konuşma güçlüğüdür. Tanılama daha çok gözlem ve çocuğun yakınlarından alınan dolaylı bilgilerle yapılmaktadır. Bu iki nedenden ötürü, kesin bir belirti listesi yapmak güç olmaktadır. Ama yine de ipuçlarını yakalamaya yardım edecek belirtileri sıralamak yararlı olacaktır. Tanılamada siz öğretmenlerin gözlemleri önemli bir yer tutmaktadır. Öğrencinizi gözlemlerken, aşağıdaki belirtilerin onda olup olmadığına dikkat etmeniz yapılacak tanılamayı kolaylaştıracaktır.

Gecikmiş konuşması olan çocukların:

• Kısıtlı sözcük dağarcıkları vardır. Ya hiç konuşmazlar ya da zor anlaşılan birkaç sözcük kullanabilirler.

• Yutma, çiğneme, salya akıtma sorunları olabilir.

• Düşünce ve isteklerini anlatmada zorlanabilirler.

• Jest, mimik, işaret kullanmaya yönelebilirler.

• İletişim kurmaya karşı isteksiz davranabilirler.

• Çevrelerindeki seslere, konuşmalara ilgisiz davranabilir, dinlemez görünebilirler.

• Anlaşılmaz sesler çıkarabilirler.

• Çevreleriyle ve girdikleri yeni ortamlarda uyum güçlükleri gözlenebilir.

• Yalnız kalmayı tercih edebilirler.

• İsteklerini, düşüncelerini dile getirirken hoş olmayan (vurma, çarpma, ağlama, bağırma gibi) tepkilerde bulunabilirler.

• Dikkat süreleri kısa ve dağınık olabilir.

• Kavramları geç ve uzun zamanda öğrenebilirler.

• Bellekleri zayıf olabilir.

• Öğrendikleri bilgileri transfer edemeyebilirler.

GECİKMİŞ KONUŞMASI OLAN ÖĞRENCİMİZLE NELER YAPABİLİRİZ ?

Gecikmiş konuşması olan öğrencimize yönelik öncelikle yapmamız gereken onun varlığını kabul etmemizdir. Böylece diğer öğrencilerin ve velilerin de güçlüğü olan öğrenciyi kabul etmeleri kolaylaşacaktır.

PROGRAM VE PLANLARDA...

Dil ve konuşma güçlüğü olan çocuğa yönelik planlanan eğitim etkinlikleri uygulanırken basitten karmaşığa, somuttan soyuta, özelden genele, yakından uzağa biçiminde bir yol izlenmelidir.

Eğitime öğrencinin en başarılı olduğu ve en iyi bildiği noktadan başlanılmalıdır.

Bireysel farklılıklar hiçbir zaman göz ardı edilmeden sınıfın seviyesi sürekli kontrol edilmelidir. Hedef davranışlar öğrencinin düzeyine göre ayarlanmalı, uygun eğitim, araç, gereç ve tekniklerle desteklenmelidir.

Gecikmiş konuşması olan çocuklar için hazırlanacak olan program ve plan;

• Çocuk merkezli olup çocuğun tüm gelişim alanlarını kapsamalıdır.

• Ailenin katılımını ve diğer eğitim personelinin desteğini içermelidir.

• Dil ve konuşma güçlüğü olan öğrencinin neleri nasıl yapabileceği belirlenmiş olmalıdır. Hedef davranışlar öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır.

• Değerlendirme yapılırken öğrenci, sınıftaki diğer öğrencilere göre değil, kendi içinde değerlendirilmelidir.

• Uygulama öncesi ve sonrası değerlendirme sonuçları konusunda aile bilgilendirilmelidir.

Son olarak her dil konuşma terapistinin aldığı danışanın öğretmeniyle sürekli irtibat halinde olması gerektiğinin kanısındayım. Terapi verimliliği iyi bir ekip çalışmasından geçer ve okulda oldukça fazla vakit harcayan çocuğun öğretmenine vereceğimiz donelerin çocuğa katkısı tartışılmazdır. Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim.