Okul Çağındaki Çocuklarda Görülen Omurga Sorunları

Okul çağındaki çocuklarda omurga ile ilgili olarak bel ve sırt ağrısı en sık karşılaşılan sorunlar olurken daha az sıklıkta olmakla birlikte omurga eğrilikleri (skolyoz, kifoz) ve boyun ağrıları da görülebilmektedir. Okul çağındaki çocuklarda omurga sorunlarına yol açabilen nedenlerin başında okul çantaları gelmektedir. Bu yüzden çanta seçimi ve taşımasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Levent Arslan ailelerin dikkat etmesi gereken hususlara dikkat çekti.

1) Çanta ağırlığı: Çantanın toplam ağırlığı çocuğun ağırlığının %10-15’ini geçmemelidir. Bunun için tercih edilen çantanın boş ağırlığı mümkün olduğunca az olmalı, yani yapıldığı malzeme hafif olmalıdır. Bunun yanında okula götürülen malzemeler günlük kontrol edilmeli ve gereksiz olanlar mutlaka çıkarılmalıdır. Bunlara rağmen çanta uygun ağırlığa düşürülemiyorsa öğretmen ve/veya okul yönetimi ile görüşülmeli, okulda kişiye özel dolap ayarlanmalıdır. Ağırlık azaltılamıyorsa ve şahsi dolap ayarlama mümkün olamıyorsa o zaman sürgülü çantalar tercih edilmelidir.

2) Çantanın taşınma şekli; Çanta her zaman çift omuzda taşınmalıdır. Tek taraflı taşınması, omurganın ağırlık olan tarafa doğru eğilmesine yani skolyoza zemin hazırlayabilir. Hatta bu tarz yanlış kullanımların ilerde bel fıtığı gibi bazı omurga sorunlarına zemin hazırlayabileceği iddia edilmektedir. Ayrıca omuz ve sırt ağrısını azaltmak için çantanın askı ve sırt destekleri yeterli ve yumuşak olmalıdır. İnce askılı çantalar omuz üstündeki kaslarda baskıya neden olabileceğinden zedelenmelere yol açabilir. Omuz askılarının boyu öğrenciye göre ayarlanmalıdır. Fazla uzun bırakılmamalı, çantanın ağırlığı belden aşağıya sarkmayacak şekilde kısa olmalıdır.

3) Çantaya malzemelerin yerleştirilmesi: Ağır ve büyük olan kitap, defter veya diğer malzemeler sırta yakın olan bölmeye konulmalı, daha hafif olan diğer malzemeler orta ve arka bölmelere yerleştirilmelidir. Varsa eğer yan ceplerin kullanımı sırasında da dengeli bir paylaşım olmasına dikkat edilmelidir.

4) Masa ve Sandalye Seçimi: Okul çağındaki çocuklarda omurga sorunlarına yol açabilecek diğer bir unsur masa ve sandalyelerin seçimidir. Okullarda standart ölçülerde masa ve sandalye kullanılsa da sınıfın boy ortalamasına uygun optimal şartların sağlanması için okul yönetimiyle görüşülmelidir. Çocuğa evde kullanması için alınacak çalışma masası ve sandalye seçimi itina ile yapılmalıdır. Alınacak masanın yüksekliği çocuğun boyunun yaklaşık %40-45’i kadar olmalıdır. Sandalye mutlaka yükseklik ve sırt ayarlı olmalı, yüksekliği çocuğun dizlerinin 90° olmasına müsaade edecek yükseklikte, sırt desteği ise dik oturmasını sağlayacak pozisyonda olmalıdır.

5) Uygun Oturma Eğitimi Verilmeli: Çocuklara uygun oturma eğitimi mutlaka verilmelidir. Yazı yazarken gövdesini fazla öne eğmemeli, mümkün olduğunca dik oturmalıdır. Burada gözden kaçırılmaması gereken diğer bir sorun da görme ile ilgili bir sorun olup olmadığıdır. Tüm uyarılara rağmen çocuk yazı yazarken veya kitap okurken öne doğru fazla eğiliyorsa bir göz muayenesi yaptırılmalıdır.

6) Teknolojik Cihaz Kullanımı Aza İndirilmeli: Çocukların okul ve ders dışında bilgisayar ve tablet kullanımı en aza indirilmeli, bunun yerine kalan zamanlarında spor yapmaları teşvik edilmelidir. Bu sayede sırt, bel ve omuz kasları kuvvetlenerek muhtemel ağrıların ve kalıcı hasarların önüne geçilmiş olacak ve çocuklar daha sağlıklı bir okul dönemi yaşamış olacaklardır.