Okul Fobisi
Yazar Canan Sayıoğlu • Psikolog • 14 Şubat 2019 • Yorumlar:
2-3 yaş grubu çocuklarının, bağlandıkları kişilerden ayrılmaları halinde bir dereceye kadar ayrılma korkusu göstermeleri normal bir gelişimsel özelliktir. Ayrılma korkusu; çocuğun anne-babadan ya da bağlandığı diğer kişilerden ayrıldığında ya da ayrılma tehlikesi bulunduğunda gelişim düzeyine uygun olmayan ve beklenenden aşırı kaygı ve korku duymasıdır. Okul fobisi daha ziyade çocuğun okula giderken ebeveynlerinden ayrılmaya karşı verdiği bir çeşit ayrılma korkusuna bağlı olarak gelişen tepkidir. Çocuk okula gitmeyi reddeder ya da isteksiz görünür.
Okul fobisi olan çocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir şekilde bedensel yakınmalarla dile getirirler. Okul fobisi olan çocukların mide bulantısı, karın ya da baş ağrısı, beti benzi atma, solgunlaşma, nefes almada düzensizlik, titreme şeklindeki bedensel şikayetleri genelde sabahtan uyanır uyanmaz görünmekte ve okula gitmemelerine karar verilir verilmez de kendiliğinden kaybolmaktadır.
Eğer çocuklara okula öğleden sonra, ertesi gün ya da bir hafta sonra gitmeleri önerilirse aynı tür şikayetlerinin okula gitme zamanı yaklaştıkça yinelendiği görülür. Çocukta ağlamaklı olma, sözlü mazeretler ve karşı çıkma gibi direnme tepkileri ile aşırı ölçüde korkma, öfke nöbetleri ve uyku sorunları da görülebilir. Çocuğun bedensel şikayetlerini ve direnmelerini ortadan kaldırmak üzere; öğretmen değiştirme, çocuğu daha az başarılı bir sınıfa alma ya da başka bir okula gönderme sadece geçici bir süre için sonuç verir.
Okul Fobisinin Temelindeki Etkenler
Bu etkenlerin başında, yaygın bir baskının egemen olduğu bir aile ortamı gelmektedir. Bu tarz ailelerde çocuklar aşırı özen içinde büyütülür, sürekli olarak çocukları memnun ederek sevgilerini kazanma çabası ve tüm gereksinimlerini karşılama söz konusudur. Bu çocukların sürekli olarak korundukları dikkati çeker. Bu ebeveynler özellikle çocuklarının bedensel yakınmaları ile yakından ilgilidirler.
Bunların dışında, çocuğun doğuştan gelen aşırı duyarlılık, incinebilirlik ve duygusal tepkisellik göstermesi, çekingen, utangaç ve ürkek mizaca sahip olması, ebeveynden birinin evden uzakta (şehir dışında vb.) çalışması, aile bireylerinden birinin ciddi bir hastalığının olması, ailenin yeni bir bebeğinin olması, ev, okul ya da yaşam koşullarında bazı değişiklikler meydana gelmesi okul fobisine neden olan diğer etkenlerdir. Okul fobisi olan çocuklar başarı kaygısı olan, aşırı onay bekleyen ve ailesine bağımlı çocuklardır.
Anne Babaya Pratik Öneriler
-Çocuğunuzun davranışlarındaki ayrılma korkusu yönündeki herhangi bir değişikliği ayırt etmeye çalışın.
-Okula gitmediği için çocuğunuzu suçlamaktan kaçının.
-Bu sıkıntılı durumun geçici olduğunu, başka bazı çocuklarda da görüldüğünü, iyileşebilir bir durum olduğunu ve zamanla geçeceğini anlatın.
-Çocuğun düzenli olarak okula gitmesini sağlayın, devamsızlık yapmasını engelleyin.
-Okula gitmesi konusunda ailenin tüm fertleri olarak kararlı ve ısrarlı olun.
-Okula gitmesini engelleyen problemler evden kaynaklanıyorsa en kısa sürede çözmeye çalışın.
-Bağımlı olduğu ebeveyn yerine okula diğer ebeveynin götürmesini ya da okul servisiyle gitmesini sağlayın.
-Sınıf öğretmeniyle görüşün, endişelerinizi anlatın, tavsiye ve görüşlerine dikkat edin
Daha fazla bilgi ve yardım alabilmek için uzmana başvurmak gereklidir.