Okula Uyum Sağlama

Çocuğun okula uyum sağlamasını etkileyen 3 tane temel faktör vardır. Bunlardan biri çocuk, ikincisi okul ve diğeri de ailedir. Özellikle en çok gördüğümüz durum çocuğun anneden ayrılma kaygısıdır. Eğer çocuk daha önce annesinden hiç ayrılmamışsa, hep beraber vakit geçirdilerse ve anne de çocuğa bağımlı hal gelmişse bu durumla sık karşılaşabiliyoruz. Bu kaygıyı yaşayan çocuk okula başladığında ilk günler ağlamasa da okula gelip gitmek rutine döndüğünde, anneden ayrıldığının farkına varır ve ağlama nöbetlerinden, karın ağrılarına kadar süregelen ciddi tepkiler gösterir. En az bir ay boyunca anneden ayrılma konusunda kaygı yaşayan çocuk için bir uzmandan destek alınması gerekmektedir. Anne –baba ve öğretmen işbirliği içerisinde olmalı, okula her gün çocuk düzenli bir şekilde götürülmelidir. Anne-baba çocuğuna karşı anlayışlı davranmalı, onun duygu ve düşüncelerini yansıtarak ayna görevi görmeli ve geri bildirim vermelidir. Anlaşılmadığını hisseden çocuk daha fazla kaygılanır. Bu süreçte çocuğun kaygı seviyesi önemli olduğu kadar anne babaların da kaygı seviyesi değerlendirilmeli ve anne baba çocuğunu okula bırakırken kendi endişelerini çocuğa yansıtmamalıdır. Ailenin koruyucu tutumu sonucu bireyselleşememiş olan çocuk, dış dünyaya açıldığında yani ev dışında herhangi bir ortamda bulunduğunda kaygılanabilir. Dolayısıyla anne baba bu aşırı koruyucu tutumundan vazgeçmeli, yapabileceği her şeyi çocuğa yaptırarak sorumluluk vermelidir.
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu, özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar da yine okula uyum sağlamada problem yaşayabilir. Kendini kontrol edemediği için sınıfta durmak istemeyebilir, sandalyesinde oturmayı reddedebilir. Yine arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşayabilir. Tüm bu sebepler çocuğun okula uyumunu zorlaştırmaktadır. Bu gibi durumlarda önce çocukta hangi sorunların olduğuna bakılmalı tanılama ve sonrasında gerekli eğitimlerle desteklenmesi sağlanmalıdır.

Öğretmenin çocuğa yaklaşımı sert olmamalı, çocuğun okulda kaldığı süreyi yavaş yavaş uzatarak oryantasyon sürecini iyi yönetmelidir. İlk zamanlarda anne okulda beklerse, çocuk onu görmek isteğinde yanına getirebilir. Sonra ki günlerde ise anne okulun yakınlarında beklemeli uzun süre ağladığı takdirde anneye haber verilmelidir.

Aileye öneriler;

Daha okula başlamadan önce, çocuğun, gideceği okulu arada sırada ziyaret etmesi, bahçesinde biraz vakit geçirmesi, gireceği sınıfı görmesi, öğretmeni ile tanıştırılması kaygıyı hafifletir. Okula başladıktan sonra annenin ya da babanın küçük bir eşyası çocuğa verilebilir. Anne babasını düşündüğünde o eşyaya bakması sağlanabilir. Okula sevdiği bir oyuncağını yanında götürebilir. Okulda geçirdiği süre ilk günlerde kısa tutulmalı ve yavaş yavaş uzatılarak arttırılmalıdır. Çocuğu okula götürmek için onu heveslendirmeli ve teşvik etmeliyiz. Anne baba sabırlı olmalı, okula gitme konusunda kararlı ve net bir tutum sergilemelidir. Anne çocuğa her zaman doğruyu söylemeli okula geldiğinde “ben burdayım” deyip gitmemelidir. Çocuk okula gelirken daha az bağımlı olduğu kişi tarafından getirilirse, uyum sağlaması daha kısa sürede olacaktır. Okula gitme konusunda ısrarcı olunmalı, çok kısa bir süre dahi okulda kalsa mutlaka okula götürülmelidir. Genelde uyum sağlama durumu hafta başından hafta sonuna doğru artmaya başlar. Araya hafta sonu girdiğinden pazartesi okula geldiğinde çocuk yine başa dönebilir, normal bir süreçtir. Ailenin bu gibi durumlarda kararlı, sabırlı ve sakin olması önem taşımaktadır.

Uzman Psikolog Dila Isıtan