Ortodonti Nedir?

Ortodonti, diş-çene-yüz bölgesini ilgilendiren bozuklukların oluşmasını önlemek, mevcut bozuklukların ilerlemesini durdurmak ve tedavi etmek, bununla birlikte iyi bir estetik ve fonksiyon (ısırma, çiğneme, konuşma, gülme) sağlamayı hedefleyen uzmanlık dalıdır.

Ortodontik Bozukluklar Neden Tedavi Edilmelidir?
Düzgün diş ve çeneler iyi bir yüz estetiğinin ve güzel bir gülümsemenin ayrılmaz parçasıdır.
Aynı zamanda; Kişinin etkin şekilde ısırıp çiğnemesi ve konuşmasına yardımcı olmaktadır. Dişeti hastalıklarına ve çürüğe yatkınlığı azaltmakta, diş ve dişeti sağlığına katkıda bulunmaktadır. Çene eklemi bozuklukları gibi fonksiyonel sorunların oluşumunu azaltmakta, bu bozuklukların tedavisinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

Çocuklarda Ortodonti

İlk Ortodontik Muayene Ne Zaman Yapılmalıdır?

Süt dişlerinin düşmeye başlayıp daimi dişlerin sürdüğü 7 yaş, çocuk hastaların bir ortodonti uzmanına ile tanışması gereken yaştır. Bu dönemde ileride ciddi dişsel ve iskeletsel problemlere neden olabilecek sorunları basit ortodontik aygıtlar ile çözebililir. Çocuk hastalarda (7-12 yaş) aşağıdaki problemler var ise mutlaka bir uzmana görünmelidir:

Çürük veya başka bir nedenle erken süt dişi kayıpları,
Dudak-parmak emme,
Ağız solunumu,

Dil itimi,
Ön dişlerin kapanmaması,
Asimetrik büyüme,
Alt çenenin ileride veya üst çenenin önde olması,
Üst çenede darlığı,
Dişlerde çapraşıklık veya dişler arasında boşluklar olması.

7 ila 13 yaş arasında çocukların ağzında hem süt dişleri hem de bir ömür ağızda kalacak daimi dişler vardır. Bu dönemdeki erken acil müdahalelere, faz 1 tedavi denmektedir. Faz 1 tedaviler ileride oluşabilecek ciddi problemleri önlemek, mevcut sorunları tedavi etmek için yapılır. Bu dönemde kullanılan başlıca tedavi aygıtları; yüz maskesi (facemask), üst çene genişletme apareyi (hawley, hyrax vb), yer tutucular, headgear apareyi, büyümeyi yönlendiren apareyler (trainer, bionatör vb), basit diş düzeltmeleri için kullanılan hareketli akrilik aygıtlardır.

13 yaşından itibaren genel olarak bütün süt dişleri düşmüş ve daimi dişlerin sürmüş olmasını bekleriz. Böylece Faz 2 tedavi olarak tanımladığımız, sabit ortodontik tedaviye geçebiliriz.

Büyüme ve gelişimi bozabilecek sorunların erkenden saptanabilmesi için ortodontik muayene çok yararlıdır. Bazı durumlarda da sorun erkenden belirlendiği halde, ortodonti uzmanı çocuğu belirli aralıklarla kontrole çağırarak tedavi için en uygun zamanı bekleyebilir. Bu yaşlarda uygulanabilen koruyucu ve önleyici ortodontik tedaviler sayesinde ileride kapsamlı tedavileri gerektirecek bozukluklar basit ve kısa girişimlerle önlenebilir. Çene bozuklukları erken dönemde tedavi edilmez ise, 18 yaşından sonra ortognatik cerrahi ile kombine edilen ortodontik tedaviye gereksinim duyulabilir.

Yetişkinlerde Ortodonti

Çekici bir gülümsemeye sahip olmak için hiçbir yaş geç değildir. Günden güne gelişen ve yaygınlaşan ortodonti tedavi seçenekleriyle artık her yaştan insanımız ortodontik tedavi ile mutlu gülüşlere ve sağlıklı bir ağız yapısına kavuşmaktadır. 

Yetişkinlerde Ortodonti tedavisi aracılığıyla, dişlerin çene kemiği içindeki hareketi sağlanır. Böylelikle dişlerin kesme veya kaplama gibi alternatifler olmadan düzenlenmesi sağlanmaktadır. Gelişim süreciniz ve yaşınıza paralel olarak günden güne değişen ve olumsuzluklarla şekillenen diş eti çekilmeleri ve kemik üzerindeki kayıplardan dolayı süregelen bozulmaların da önüne geçilmektedir. Yetişkinler için ortodonti tedavi, artık fazlasıyla tercih edilen seçenekler arasındadır. Dişler sağlıklı olduktan sonra ortodontik tedavi için yaş sınırlaması yoktur. 

Önleyici Ortodontik Tedavi
Kötü alışkanlıklar; parmak emme, anormal yutkunma gibi faktörlere bağlı gelişebilecek sorunları önlemek veya daimi dişlere yer açmak amacıyla çok çeşitli hareketli aygıtlar hazırlanabilmektedir.

Sabit Ortodontik Tedavi
Sabit ortodontik tedavide braketler kullanılır. Gümüş rengi, altın rengi, şeffaf/diş renginde olabilmektedir.  Günümüzde diş teli/braket dendiğinde sıklıkla akla gelenler metal braketlerdir. Dişlerin üzerine yapıştırılan, yüksek kalite paslanmaz çelikten üretilen metal aygıtlardır. Günümüzde kullanılan metal braketler eskisine göre daha küçük, konforlu ve estetiktir. Braketlerin/ diş telinin ortasından ark teli dediğimiz ince bir tel geçer ve bu tel braketlere elastik veya tel bağlarla tutturulur.

Estetik (şeffaf) braketler porselen, safir, kompozit, gibi farklı materyallerden üretilebilmektedir. Dayanıklılıkları, işlevsellikleri ve görünürlükleri materyale bağlı olarak değişkenlik göstermekle birlikte, hepsinin ortak özelliği daha az görünür olmalarıdır. 

Bazı diş bozuklukları ise dişlerin iç yüzeylerine braket uygulanmasına izin vermekte ve böylece tamamen görünmez olabilmektedir (lingual ortodonti). 

Sabit ortodontik tedavi sağlıklı diş ve dişetlerine sahip her yaşta bireye uygulanabilmektedir.

Pekiştirme Tedavisi
Aktif ortodontik tedavi ile elde edilen ideal çene ve diş konumlarının yapılan pasif tel ve apareyler ile korunmasıdır.