Osteoartrit (Kireçlenme)
Yazar Gizem Ahcı • Fizyoterapist • 3 Mart 2021 • Yorumlar:
Araştırmalara göre Osteoartrit,55-74 yaşları arasında erkeklere göre kadınlarda daha sık karşılaşılır. Kadınlarda 40 yaşından sonra görülme sıklığı artarken erkeklerde bu artış 50 yaş üzerinde görülür. 65 yaş ve üzeri toplumlarda Osteoartrit görülme sıklığı yaklaşık %40-50 iken, 75 yaş ve üzeri bu oran %70-85’lere kadar uzanır.Osteoartrit (OA) eklem kartilajının ilerleyici ve kronik eklem ağrısı ve disfonksiyonu ile karakterize dejeneratif eklem hastalığıdır. American Collage of Rheumatology tarafından, OA eklem kıkırdak dejenerasyonu ve buna bağlı eklemde meydana gelen bulgu ve semptomların bütünü olarak tanımlanmıştır. Klinik bulguları arasında etkilenen eklemde ağrı, sabah sertliği,eklem hareketinde kayıp,eklemde ödem ve hastalığın ilerleyen dönemlerinde ekleme ait deformiteler bulunmaktadır.OA en sık rastlanan eklem hastalığıdır ve her toplum ve etnik grubu etkiler. Çeşitli çalışmalardan elde edilen sonuçlar analiz edildiğinde özürlülük nedenleri arasında kadınlarda yedi, erkeklerde 12. sırada ve yaşlı popülasyonda beşinci sırada yer aldığı bulunmuştur. Toplumda yaşlı sıklığının giderek artması, özellikle büyük eklem OA’sı olmak üzere ağrı,hareket kısıtlılığı, hassasiyet, krepitasyon ve inflamasyon gibi eklem yapılarında meydana gelen problemler ve ciddi fonksiyonel kayıplar nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
EPİDEMİYOLOJİSİ (KİMLER RİSK ALTINDA?)
SİSTEMİK RİSK FAKTÖRLERİ
Osteoartrit için birincil risk faktörü yaştır .OA’nın görülme sıklığı yaş ile birlikte artar.Osteoartrit her ırkta görülmekle birlikte bazı etnik gruplarda OA’ya bağlı etkilenen eklemler farklı olabilmektedir. Örneğin kalça eklemi OA’sı Asyalılarda daha az görülürken, diz OA’sı Afrikalı Amerikanlarda daha sık görülür. Genetik çalışmalarda, kalça,diz ve el eklemine ait OA’da aile öyküsünün önemli olduğu bulunmuştur. Özellikle kıkırdak yapımından sorumlu büyüme ile ilgili Faktör 1 geni, D vitamini reseptör geni ve kıkırdak proteini geni gibi genler aileden bireye aktarıldığı için aile bireylerindeki osteoartritin varlığı önemlidir.
KADIN VE ERKEKTE GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?
OA,55-74 yaşları arasında erkeklere göre kadınlarda daha sık karşılaşılır. Kadınlarda 40 yaşından sonra görülme sıklığı artarken erkeklerde bu artış 50 yaş üzerinde görülür. 65 yaş ve üzeri toplumlarda OA görülme sıklığı yaklaşık %40-50 iken, 75 yaş ve üzeri bu oran %70-85’lere kadar uzanır.Hormonal faktörler de etkilidir. Östrojenin OA’ya karşı koruyucu özelliği olduğu düşünülür ve postmenapozal dönemde kadınlarda bu koruyucu etkinin ortadan kalkması ile OA oluşma olasılığı artar.Metabolik ve beslenmeyle ilgili faktörlere bakıldığında, araştırmalarda hiperglisemi ve yüksek serum kolesterol düzeyleri ile OA arasında ilişki bulunmuştur. Ayrıca D vitaminin subkuten dokudan salınımı ve serum düzeyindeki düşmede OA görülme olasılığını 3 kat arttırmaktadır.Lokal Biyomekaniksel Faktörler arasında ise obezite, akut eklem yaralanmaları ve eklem deformiteleri,mesleki faktörler,kas zayıflığı ve fiziksel disabiliteyi sıralayabiliriz.