Otizm ve Çevresel Faktörler

Otizm spektrum bozukluğu, sosyal etkileşim ve iletişim bozukluğu ile kısıtlı ve tekrarlayıcı davranışlarla karakterize nörogelişimsel bozukluklardan biridir. Son yapılan çalışmalara göre her 68 çocuktan birinde Otizm görülmektedir.

Otizm sebepleri arasında genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalarda bazı çevresel faktörlerin otizm riskini arttırdığı gösterilmiş olup bu yazı da otizmle ilişkili olduğu ya da olmadığı gösterilen başlıca çevresel faktörlere bilimsel veriler ışığında değinilmiştir.

1960’larda bulantı kusma için kullanılan Talidomid, epilepsi için kullanılan Valproik asid, istenmeyen gebeliklerin sonlandırılmasında kullanılan Misoprostol’ün otizm riskini arttırdığı bilinmektedir. Ağır metallerden Civanın  otizm riskinin arttırdığı bilinmektedir. Yine Otistik çocukların bazı metallere duyarlılıklarının artmış olduğu düşünülmektedir.

Gebelikte gelişen şeker hastalığı, kanama, prematüre doğum otizm riskini arttırabilmektedir. Gebeliğin ilk 3 ayında Kızamıkçık gibi teratojen ajanlara maruz kalan annelerin bebeklerinde otizm gelişme riski artmaktadır. Kızamık, Kabakulak, Su çiçeği, CMV, HSV’nin otizme yol açtığına dair yeterli kanıt bulunmamaktadır. D vitamin düzeyi düşük toplumlarla otizm sıklığı yüksek olduğu gözlenmiş olup D vitamini eksikliğinin Otizme yol açtığına dair bilgiler halen kesin netlik kazanmamıştır. 

Sigara kullanımının otizme yol açtığı bilinmekte olup hamilelik sırasında sigara kullanımı otizm riskini 2 kat arttırmaktadır. Buna karşın, alkol tüketiminin otizme  yol açtığına dair bilgi bulunmamaktadır.

İleri yaşta çocuk sahibi olan babaların çocuklarında otizm riski yüksektir. Tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri de otizm ile potansiyel ilişkili olduğu öne sürülmüştür. Ancak yapılan çalışmalarda zihinsel gerilikle ilişkili olduğu bulunmuştur.

Gebelik dönemini kış ayında geçiren annelerin bebeklerinde otizm riskinin artmaktadır. Kış aylarındaki gebeliklerde yaza kıyasla otizm riskinde %6 artış olduğu gösterilmiştir. Kış ayının otizmle olan ilişkisi D vitamini düzeyindeki düşüklükle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Gebelikte depresyonu olan annelerin çocuklarında da otizm riski artmaktadır.

Gebelik döneminde hava kirliliği maruziyeti, otizm riskinde artışa yol açmaktadır.  Özellikle de ağır metaller ve partiküllü madde içeren havanın bu risk artışında önemli payı bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda, yüksek seviyede hava kirliliğine maruz kalan çocuklarda, en düşük seviyede hava kirliliğine maruz kalan çocuklara göre otizm riski 3 kat fazla olduğu bulunmuştur.

Kapalı çevre faktörlerini araştıran bir çalışmada, çocuk ve ebeveyn yatak odası Polivinilklorid  (PVC) döşeme olan evlerde otizm riskinin iki kat arttığı gösterilmiştir.