Oyun bağımlılığı
Yazar Elif Mutlu • Psikiyatrist • 8 Haziran 2017 • Yorumlar:
- “DİKKAT “ BAĞIMLILIK YAPAR!
İnternetin artık günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası olmasıyla birlikte interntele ilişkili bağımlılıklar da gündeme gelmeye başladı. Çevrimiçi oyun bağımlılığı, gençler ve genç erişkinler arasında yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Çevrimiçi oyunlar, ineternet ortamında genelde birden fazla kişiyle oynanan savaş (MOBA türü; Multiplayer Online Battle Arena; en yaygını League of Legends ), rol yapma (MMORPG; Massively Multiplayer Online Role-Playing Game; en yaygını World of Warcraft) ,nişancı türü (en yaygını; Counterstrike) gibi oyunlardır.
Araştırmalar ve klinik gözlemlerimiz, çevrimiçi faaliyetlerin bazı psikiyatrik sorunlarla iç içe olduğunu gösteriyor. Başka bir deyişle, çevrimiçi oyunlar, psikiyatrik sorunlardan ve bedensel huzursuzluktan kaçmak için işe yarıyor.
Gençler arasında DEHB (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), gözden kaçan ama oyun bağımlıığına yol açabilecek bir rahatsızlıktır. Araştırmalara göre, erkeklerde DEHB, kızlardaysa depresyon ve sosyal fobi gibi rahatszılıklar, internet bağımlılığına yatkınlık yaratıyor.
DEHBli bireyler günlük faaliyetlerde kolay sıkılan, sabırsız, hareketli bireylerdir. Eğer çok ilgi çekici ya da yeni bir şey değilse, yaptıkları işe odaklanmakta zorluk çekerler. Bu zorlukları nedeniyle okulda ve aile içinde eleştirilere maruz kalırlar. Teknik terimle “çabuk ve hızlı gelen ödülleri, geç gelen ödüllere tercih ederler”, hazzı ertelemekte güzçlük yaşarlar. Online ortam tam bu noktada DEHB olan bireylere imkanlar sağlar. Online yaşamda, özellikle de oyunlarda eylemlere hızlıca cevap gelir; yani ödüller hızlı gelen ödüllerdir. Aynı anda birkaç pencerede farklı işler yapılabilir. Kişi, günlük hayatın gerektirdiği sorumluluklardan kurtulup sanal bir kimlik yaratabilir, online can sıkıntısına fırsat vermez. Tüm bu nedenlerle çevrimiçi oyunlar DEHB’li gençler için elverişli bir varoluş alanı sağlar.
Yaşam içinde yer alan yemek, alışveriş, seks gibi diğer olağan davranışlar ve bağımlılık arasındaki ince çizgi burada da önem arz ediyor. Depresyon, sosyal fobi, kaygı bozukluğu, DEHB gibi bir psikiyatrik rahatsızlığı olanlarda oyunlar üzerinde kontrol sağlamak güçleşiyor ve bağımlılık daha çok ortaya çıkıyor.
Oyun bağımlısı mısınız?
- Bütün gün çoğunlukla oyun oynamayı mı düşünüyorsunuz?
- Oyun başında gittikçe daha fazla zaman mı geçirmeye başladınız?
- Gerçek hayatı unutmak için oynadığınız oluyor mu?
- Başkaları sizin oyunda geçirdiğiniz zamanı azaltmak için çabalıyor mu?
- Oyun oynayamadığınız zaman kötü hissediyor musunuz?
- Oyun başında geçirdiğiniz zaman hakkında yakınlarınızla tartışma yaşıyor musunz?
- Okul, iş, spor gibi önemli faaliyetleri oyun nedeniyle aksatıyor musunuz?
Yukardaki 7 sorudan 4 ya da fazlasına evet diyorsanız oyun bağımlısı olabilirsiniz.
DEHB’nun tedavisi önemli
DEHB, dürtü kontrolünü zorlaştıran ve bağımlılığa yatkınlık yaratan bir durumdur. Çevrimiçi oyun bağımlılığında, altta yatan ve tedavi edilmemiş DEHB söz konusu olabilir. DEHB tedavi edildiğinde bağımlılığı da kontrol etmek kolaylaşacaktır.