Oyun Terapisi

“İnsanın içinde kendini iyileştirme gücü vardır. Oyun terapisiyle çocuğun içindeki bu güç açığa çıkar. İyileştiren biz değiliz, biz yalnızca vasıtayız.”

Virginia AXLINE

“Bir gölgem yoksa nasıl var olurum? Benim de karanlık bir yönüm olmalı, eğer bir bütünsem.”

Carl JUNG

Oyun Terapisi Nedir ve Nasıl Bir Deneyimdir?

Oyun terapisi çocukların davranışsal ve duygusal problemlerinin oyun yoluyla iyileştirilmesidir. Terapist çocuğu oyun sırasındaki tamamen özgür bırakır, onunla işbirliği içindedir, onu koşulsuz olarak kabul eder ve sınırsız bir empati kurar.

Çocuk-terapist arasındaki güven dolu bir ilişkinin kurulduğu ve çocuğun oyun ortamına alıştığı ilk 3-4 seansın ardından çocuk kendisini iyileştirmeye yönelik canlandırmalara ve duygusal dışavurumlara başlar. Terapistin görevi kendi iç dünyasına doğru yola çıkan çocuğun yanında olmak, onu gözlemlemek ve duygularını ona yansıtmaktır. Birlikte çıkılan bu büyüleyici ve iyileştirici yolculukta hem çocuk hem de terapist birbirlerine etkisinin uzun yıllar süreceği olumlu değişimleri armağan ederler.

Kaç Yaş Çocuklarına Uygundur ve Hangi Sorunlara Sahip Çocuklar Oyun Terapisinden Faydalanabilir?

Oyun terapisini 3-12 yaş grubundaki tüm çocuklar deneyimleyebilirler. Çocuğun herhangi bir bedensel ya da zihinsel probleminin olması (ağır seviyedeki zihinsel gerilikler hariç) oyun terapisine katılmasına engel değildir.

Bir sorunun çocuk açısından tedavi edilmesi gereken psikolojik sorun haline gelip gelmediğinin en temel belirleyicisi çocuğun yaşam işlevselliğinin (yeme-içme, uyku düzeni, kişilerarası ilişkiler, okula uyum vb.) bozulup bozulmadığıdır. Aileler genellikle çocuktaki bu temel işlevsellik alanlarındaki bozulmayı hissettiğinde psikolojik destek alma talebi ile ruh sağlığı uzmanlarına gelirler.

Oyun terapisine genellikle aşağıdaki durumların varlığında başvurulur ve profesyonel bir psikolojik hizmet sürecinin sonunda çocukta kalıcılığı olan pozitif değişimler sağlanır:

• Bağlanma problemleri

• Çocukluk korkuları ve kaygılar

• Boşanma sonrası uyum problemleri

• Otizm ve benzer gelişimsel bozukluklar

• Saldırganlık ve aşırı dürtüsel davranışlar

• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite

• Obsesif-kompulsif davranım sorunları

• Aşırı içedönüklük ve sosyal kaygılar

• Yeme bozukluğu

• Öğrenme güçlüğü

• Okul problemleri

• Kardeş kıskançlığı

• Alt ıslatma

Oyun Terapisinin İyileştirici Etkileri Nelerdir?

Yapılan çok sayıda araştırmanın ulaştığı ortak sonuçlara göre oyun terapisini çocuk için iyileştirici kılan temel terapötik etmenler şunlardır:

• Çocuğun kendini ifade edebilme becerileri gelişir.

• Yaşadığı geçmiş travmalarıyla ilgili bir duygusal boşalma yaşayıp rahatlar.

• Bilinçaltındaki arzu, korku ve dürtülerini oyun aracılığıyla açığa çıkararak onları sağlıklı eylem ve amaçlara dönüştürerek benliğini bütünleştirir.

• Terapi sırasında kullanılan öyküler, oyuncaklar, kuklalar ve canlandırmalar yoluyla birçok yeni beceri edinir.

• Stres faktörlerini oyun ortamında canlandırarak yüzleşme ve başa çıkma becerilerini geliştirir.

• Katarsis olarak adlandırılan duygusal dışavurum (ağlama, saldırganlığını hacıyatmaza vurarak gösterme vb.) ile kendini daha iyi hisseder.

• Ahlaki yargılama becerisi ve empati düzeyi artar.

• Oyun esnasında güç ve kontrolün kendinde olduğunu hissederek bunu yaşamına da aktaracak düşünce ve davranış biçimlerini kazanır.

• Yeterlik, özdenetim algısı artar ve eskisine kıyasla daha olumlu bir benlik algısına sahip olur.

• Yaratıcı problem çözme becerisi ve sosyal ortamlardaki olumlu davranışlar artar.

• Fantezi ile gerçeğin dengelenmesi sağlanır ve çocuğun antisosyal ya da asosyal davranışları azalır.

Oyun Terapisi Amacıyla Merkezimize Geldiğimizde Sizi Neler Beklemektedir?

• Ebeveyn/ebeveynlerle İlk görüşme: Bu görüşmede aile üyeleri ve çocukta var olan sorunla ilgili bir takım sorular sorulur ve genel bir bilgi elde edilir. Bu ilk görüşmenin ardından terapist ebeveyne çocukla oyun terapisine başlamanın uygun olup olmadığının değerlendirmesini yapar.

• Çocukla ilk görüşme: Ebeveyn ve çocuk psikolojik danışma merkezine birlikte gelirler. Ebeveyn oyun terapisi seansı bitene kadar (45-50 dakika) çocuğunu bekleme odasında bekler. Çocuk bu ilk terapi öncesinde terapistin kendisine göndermiş olduğu broşürü okumuş ve bilgilenmiştir.

• Oyun terapisi yaratıcılık içeren ve çocuğun çok yönlü olarak incelendiği kapsamlı bir terapötik bir yaşantıdır. Dolayısıyla ilk 3-4 seans genellikle terapist ve çocuk arasındaki güven ilişkisinin geliştirilmesi ile geçer. Bazı vakaların tedavisinin bir-iki yıl kadar sürdüğü olmaktadır ancak çocuğun oyun terapisinden faydalanmaya başladığı genellikle 8-10 seansın ardından anlaşılır hale gelir. Oyun terapisinin ideal süresi 20-25 seanstır.

• Aileye geri bildirim: Çocukla gerçekleştirilen 3-4 seansta bir ebeveynler için ayrı bir değerlendirme seansı yapılır.  Bu seansların amacı ailenin terapi sürecine dahil olmalarını sağlamak ve bir ekip olunduğunun hissedilmesidir.

• Ne sıklıkla gelinmelidir? Başlangıçta çocuk haftada en az bir kez gelir, ilerleyen seanslarda bu sıklık iki haftada bire iner.

• Terapist bu zaman diliminde aileye okuması için bazı kitaplar önerebilir ve onlara çocukla oyun oynamanın inceliklerini öğretir.