Oyunlar

“Psikolojik Oyunlar” terimi Transaksiyonel Analiz’ de ki önemli kavramlardan biridir. Tekrarlayan ve öngörülebilir davranış kalıplarından oluşur. Oyunlar bireyler arası etkileşimde belirli duygusal kazanımlar elde etmek, dikkat çekmek, güç ilişkileri kurmak gibi farklı sebeplerle kurgulanır. “ Ben OK değilim, sen OK’sin” yaşam pozisyonuna sahip bireyler tarafından iletişimde başvurulan bir yöntemdir.

Eric Berne “oyun” kavramını, “ Önceden sezilebilecek bir sonuca doğru gelişen tamamlayıcı, gizli karşılıklı davranış/transaksiyon dizileri” olarak tanımlamıştır. Oyunlar sürekli kendini tekrar eden yüzeysel, örtülü motivasyonlara daha doğrusu hileli yönlere sahip bir grup eylem olarak da düşünülebilir” (Harris, 2017), (Berne, 2001).

Oyunlar, bireyler tarafından bilinçli veya bilinçsiz şekilde oynanabilir. Amaç genelde iletişimdeki asıl niyeti saklamak veya var olan başka bir amacı gizlemektir. Oyunlar, Ego Durumlarıyla birlikte çocuklukta oluşmaya başlayan ve yetişkinlik döneminde de devam eden öğrenilmiş davranışlardır. Eric Berne’ in Oyun türlerinden birkaç örnek vererek devam edelim:

- Sorunlu Çocuk Oyunu: Kişi sürekli olarak başarısızlıklar ve hatalar yaşadığını söyleyerek diğerlerinin dikkatini çekmeye çalışır. Bu kişi, başkalarının ona yardım etmesini veya kendisini kurtarmasını bekler.

- Bana da Söyle Oyunu: Kişi başkalarına sürekli yardım ve destek teklif ederek, aslında bu kişilere kendisinin yardıma ihtiyacı olduğu sinyalini verir. Bu kişi başkalarının kendisinin desteğine ihtiyacı olduğunu ve önemli olduğunu hissetme ihtiyacı içindedir.

- Suçlu/ Suçsuz Oyunu: Kişi sorumluluktan kaçmak için sürekli olarak kendini suçlu veya suçsuz olarak gösterir. Bu kişi başkalarından suçlamalarıyla ilgilenmelerini bekler.

- İyi/ Kötü Oyunu: Kişi kendisini sürekli olarak üstün ve doğru, başkalarını ise eksik veya yanlış olarak görerek, kendini güçlü hissetmeye çalışır. Bu kişi diğerlerinin onayını ve hayranlığını kazanmayı hedefler.

Oyunlar çoğu zaman açık bir iletişim kurulmasını engelleyerek çatışmaya sebebiyet verir. Bu sebeple içinde bulunduğumuz transaksiyonlarda oyunlara başvurmadan net bir iletişim kurmak önemlidir. Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.