Oyunun Bu Kadar Popüler Olmasının Altında Yatan Psikolojik Faktörler Nelerdir?
Yazar Ramazan Saygın Şimşek • Psikolog • 17 Kasım 2020 • Yorumlar:
Aynı gün içinde 6 yaşında küçük bir çocuk da 50 yaşında bir doktor arkadaşım da aynı soruyu sordu “Nedir bu Pokemon olayı?” Küçük büyük her kesimde bu denli popüler olması Pokemon Go oyununa olan merakı daha artırdı.
Peki, oyunun bu kadar popüler olmasının altında yatan psikolojik faktörler nelerdir?
• Oyun, en temel güdülerimizden olan avcılık ve toplayıcılık eğilimlerimize hitap ediyor. Pokemon karakterlerine ulaşmak ve elde etmek için doğaya çıkmanız gerekiyor. Tıpkı avlanmak için doğaya çıkan atalarımız gibi.
• Oyun; sahip olma, elde etme hazzı veriyor. Birçok oyunun temel prensiplerinden olan oyun karakterlerine sahip olma bu oyunun da temelini oluşturuyor. Pokemon karakterlerine sahip olmak için para ödemiyorsunuz ama bunun için biraz yürümeniz gerekiyor.
• Biriktirme tutkusu; Küçükken daha fazla bilye, daha fazla çıkartma, daha fazla gazoz kapağı ya da taso biriktirmek neyse Pokemon oyununda karakter biriktirme aynı duyguya neden oluyor.
• Merak dürtüsü; bir çocuğun aynısından onlarca arabası var diyelim. Aynısından ama yeni ambalajlı bir tanesini görse aynı hevesle ister. Yetişkinlerin telefonları olmasına rağmen yeni çıkan modellere ilgi duymasının altında yatan duygu gibi. Her yeni şey merak dürtüsünü aktive eder.
• Kalabalık ilgisi; insanların büyük bir çoğunluğunun ilgi göstermesi “herkes yapıyor, herkes oynuyor, herkeste var” düşüncesini doğuruyor. Eksik kalmama, eksiklik duygusu yaşamama isteği oyuna olan ilgiyi artıran diğer bir boyut. Bu boyut maalesef “sosyalleşme” gibi algılanıyor.
• Gerçekliğe yakınlık; oyunun özellikle GPS kullanılarak, harita üzerinden oynanması, fotoğraf kamerasında karakterlerin görünmesi gerçeklik hissi veriyor.
• Hareket ihtiyacı: diğer tüm ekran oyunları sizi sabit ve hareketsiz yaparken bu oyun için dışarı çıkmanız, hareket etmeniz gerekiyor. İnsanoğlu oturmaktan sıkılmış olabilir!
ANNE VE BABALAR NELERE DİKKAT ETMELİ?
• İçeriği gereği oyunda uzunca bir süre kalmanız ve oyunu takip etmeniz gerekiyor ki bu durum bağımlılığa yol açacak en büyük risktir. Bu programları yapanların amacı tabii ki size yararlı olmak değildir. Yukarıda bahsettiğimiz temel duygularınıza hitap ederek sizi sömürmektir. Sömürmenin en iyi yolu maalesef bağımlı yaratmaktır.
• Oyun karakterlerine sahip olmak için sürekli ekranı takip etmek zorunda kalmanız sizi dikkatsiz yapar ki şimdiden kaza haberlerinin gelmeye başlaması ileride artacak büyük kazaların habercisidir.
• Karakterlere ulaşmak için gece dışarı çıkılması özellikle 18 yaş altı için ciddi güvenlik tehditleri oluşturabilir.
• Çocuklar özellikle 11 yaşına kadar gerçek ve hayal olanı yetişkinler gibi ayırt etmekte zorlandıkları için bazıları ürkütücü yaratıklara ve hayvanlara benzeyen oyun karakterlerinin evde gezindiğine inanırlar. Bu durum çocuklarda ciddi korkulara neden olacaktır.
• Karakterlerin oyun deyimiyle “çarpıştırılması” yani kavga ettirilmesi özellikle çocuklarda öfke duygularının ve saldırganlık davranışlarının artmasına neden olur.
• Uzun süre ekran başında kalmak dikkat eksikliği ve epilepsi ataklarını tetiklediği için çocuklar için önemli bir risk oluşturabilir.