Öz-şefkat Nedir?

Öz-şefkati anlamak için öncelikle şefkat duygusunu incelemek faydalı olacaktır. Şefkat
karşımızdaki bireyin acısını fark etmek ve o acıyı yüreğimizde hissetmeyi içeren bir
duygudur. Karşımızdaki insanın acısına farkındalığımızı çevirdiğimizde o kişinin acısını
azaltmak ve sevecen davranmak gibi davranışlarda bulunmak isteriz. Öz-şefkat
ise bireyin zor zamanlarında, acı dolu deneyimler yaşadığında, kendini yetersiz hissetmesi
gibi durumlarda şefkati kendisine gösterebilme becerisidir. Öz-şefkat bireyin kendine acıma
hali değil aksine yaptığı hatalarla, yaşadığı acılarla yüzleşmesi ve onları olduğu gibi görerek
kendine nazik davranmasıdır.

Kristenn Neff, öz-şefkatin üç ana bileşeni olduğunu önermektedir; öz-nezaket, ortak
paylaşımların bilincinde olmak ve farkındalıktır. Bunların ilki öz-nezakettir.
Hata yaptığımızda, başarısız olduğumuzda, yetersiz hissettiğimiz durumlarda kendimizi
acımasızca eleştirmek yerine bu durumların farkına varmak ve tıpkı yakın bir arkadaşımıza
davranacağımız gibi kendimize nazik, yargılayıcı olmayan bir şekilde yaklaşabilmektir.
İkinci bileşen ortak paylaşımların bilincinde olmaktır. Dünya üzerindeki
her insanın zaman zaman acı çektiğini anlamak, zorlayıcı durumların kaçınılmaz olduğunu
fark etmektir. İnsanlığın ortak paydasının acı çekmek olduğunu kabul etmek kişiyi yalnız
hissettirmekten uzaklaştırır ve insan olmanın doğasında acı çekmenin olduğunu hatırlatır.
Son bileşen ise farkındalıktır. Acı içerisinde olan bireyin durup acılarını dengeli
ve soğukkanlı bir biçimde inceleyebilmesidir. Böylece duygularımızla aşırı özdeşleşmekten
uzaklaşıp onlara sağlıklı bir mesafeden bakabiliriz.

Öz-şefkat insanları bir zorlukla karşılaştıklarında kendilerini suçlamak yerine ‘Bu durumdan
ne öğrenebilirim?’ sorusuna yönelterek insanların iyilik haline katkıda bulunabilir. Bireye
kendine karşı nasıl daha duyarlı, anlayışlı, nazik olabileceğinin farkındalığını sunar. Yapılan
bir araştırmada öz-şefkat düzeyi arttıkça bireylerin daha mutlu ve iyimser hissettiklerini rapor
etmiştir. Ayrıca öz-şefkati yüksek olan bireylerin değişime daha açık, meraklı ve ilgili oldukları
tespit edilmiştir.