Özel Öğrenme Güçlüğü

Özel Öğrenme Güçlüğü

Özel öğrenme güçlüğü; bireyin zekasının normal ve ya normalin üstünde olmasına rağmen okumada, yazmada, söylenenleri yorumlamada, matematiksel işlemlerde, iletişim kurma gibi alanlarda yaşıtlarından beklenen seviyenin altında davranışlar göstermesi durumudur.

Özel öğrenme güçlüğü tanısının konmasının ön koşulu çocuğun normal ya da normalin üstünde olmasıdır. Zeka geriliği olan çocukların yaşadığı öğrenme zorlukları özel öğrenme güçlüğü değildir.

Özel öğrenme güçlüğünün üç alt başlığı vardır:

1. Disleksi(okuma bozukluğu): Disleksi kısaca okuma güçlüğü olarak tanımlanır. Disleksi tanısı olan çocuklar sesler, harfler ve kelimeler arasındaki ilişkiyi kurmada ve anlamada zorlanırlar. Bu durum da okumayı öğrenmelerinde ve okuduklarını anlamalarında zorluk yaşamalarına neden olur. Disleksi tanılı çocuklarda yavaş ve heceleyerek okuma gözlemlenir.

2. Disgrafi (yazma bozukluğu): Disgrafi kısaca yazma bozukluğu olarak tanımlanır. Disgrafi tanılı çocuklarda yazı yazmada bazı harfleri(p-g,b-d,g-h..) karıştırma, heceleri eksik yazma, yazarken hecelerin yerini değiştirme, noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma durumları gözlemlenir.

3. Diskalkuli: Diskalkuli kışça matematikte öğrenme güçlüğü olarak tanımlanır. Diskalkuli tanılı çocuklarda bellek, sıralama gibi becerilerde zorluk çekildiği gözlemlenir. Matematiksel işlemlerde toplama(+) işareti ile çarpma(x) işaretleri karıştırılır. Saat okuma, yön bilgisi, sağ sol kavramlarını öğrenmede ve işlevsel kullanmakta zorlanırlar.

Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocuklar bu üç alt basamaktan herhangi birinden tanılanmış olabileceği gibi aynı anda birden fazla özel öğrenme güçlüğünden etkilenmiş olabilir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite, kaygı ve anksiyete bozukluğu, koordinasyon zorluğu, dil problemleri gibi yan güçlüklerde gözlemlenebilir.

Özel öğrenme güçlüğü tanısı çocuğun okul öğretmeni ve ebeveynlerinin yaşıtlarından farklı akademik ve sosyal özellikler gösterdiğini gözlemlemesiyle çocuk psikiyatristi, klinik psikolog gibi yetkin kişilerin yaptığı testler sonucu konur. Özel öğrenme güçlüğü şüphesi taşıyan çocuklardaki belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Konuşmaya geç başlama

• Kelimeleri telaffuzda yanlışlıklar yapma

• Sözcüklerdeki harflerin yerini değiştirme(köpek-pökek)

• Sıklıkla devrik cümleler kurarak konuşma

• Sağını solunu karıştırma(ayakkabılarını ters giyme)

• Bağcık bağlama, top tutma, top atma, topa vurma, bisiklete binme gibi becerilerde zorluk yaşama

• Ritmik saymayı öğrenmede zorluk çekme

• Zıt kavramları anlamlandırmada renkleri öğrenmede zorluk çekme

• Haftanın günlerini, ayları, rakamları, alfabeyi sırasıyla saymada zorlanma

• Sınır alan boyamada zorluk çekme

• Dikkat dağınıklığı/eksikliği

• Bazı sayı ve rakamları ters yazma/karıştırma(b-d,m-n,2-5,d-t,g-y,3,7)

• Sözel yönergeleri takip etmede zorluk çekme

• Okumayı zor ve geç öğrenme

• Heceleri ters okuma(ve-ev, çok-koç)

• Okurken ve yazarken hece ve ya satır atlama

• Kelime sonlarını uydurarak okuma

• Okumaktan hoşlanmama ve başkasının okuduğunu daha iyi anlama

• Okuduğu metnin özetini çıkarmada zorluk çekme

• Çirkin ve okunaksız yazma

• Noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma

• Matematiksel işlemlerde hatalar yapma

• İşlemlerde çarpma(x) işareti ile toplama(+) işaretini karıştırma

• Analog saat okumada zorluk çekme

• Mantık yürütmede ve muhakeme becerisinde zorluk çekme

Özel öğrenme güçlüğünün en önemli tedavisi eğitimdir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların eksiklik hissedilen ve tanılanan alanlarına yönelik mutlaka özel eğitimle desteklenmelidir. Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocukların bireysel özellikleri ön planda tutularak öğrenme ve ilgi yönlerinin güçlüğü olduğu alanlara yönelik eğitim teknikleri kullanılmalıdır. Dikkat ve bellek seviyelerini geliştirici çalışmalar yapılmalıdır. Kavram ve düşünme becerilerinin , okuma yazma becerilerinin geliştirilmesi için bireysel ve ya grup ortamında çocuğa uygun çalışmalar yapılmalıdır.