Özgül Öğrenme Bozukluğu
Yazar Esin Güney Kocabaş • Çocuk Psikiyatristi • 22 Ekim 2019 • Yorumlar:
Özgül öğrenme bozukluğu; en sık görülen nörogelişimsel bozukluklardandır. Alt tipleri içinde ise en sık okuma bozukluğu yani disleksi görülür. Görülme oranı erkeklerde kızlara göre 3-5 kat daha fazladır.
Okul öncesi dönemde; aslında çok zeki görünmesine karşın basit şeyleri öğrenememe, konuşmanın yaşıtlarına göre geri olması, kavramları öğrenirken zorlanma, kendini ifade etmede güçlük, karmaşık yönergeleri akılda tutmada güçlük olabilir. Zaman, yön, mekan kavramlarını karıştırma, gruplama ve sıralama yapmada güçlük, arkadaşlarının isimlerini öğrenmede, dikkatini toplama ve sürdürmede güçlüklerle, günlük rutinleri zamanında ve sırası ile yapmakta zorlanmalar görülebilir. 5 yaşına gelmesine rağmen sağ ya da sol el baskınlığı gelişmemiş olabilir. Kalemi avuçlama, çatal, kaşık, makası düzgün kullanamama, lego, yapboz gibi oyunları oynamak istememe, denge sorunları nedeniyle sakarlık, sık düşme, seksek oynamada zorlanma, yeterince hızlı koşamama sık görülen belirtilerdendir. Tüm gelişim alanlarında yaşanan sorunlar sonucunda çocuk kendini başarısız ve yetersiz hissedip uyum sorunları, davranış sorunları, dışlanma gibi sosyal ve duygusal zorluklar yaşayabilir.
Disleksi belirtileri okul öncesi dönemde ortaya çıkmasına rağmen daha çok ilkokul 1. sınıfta tanılanmaktadır. Harfleri öğrenmede güçlük, karıştırma, okurken harf, hece ekleme, çıkarma, tersten okuma, yavaş, satır atlayarak okuma, sözcükleri uydurma veya tahmin ederek okuma, okumaya isteksizlik, okuduğunu anlamama, sağ sol karıştırma, ev ödevlerine isteksizlik, ay mevsim gün karıştırma, okula isteksiz gitme, arkadaşlık ilişkileri kurmakta ve sürdürmede güçlük, özgüven eksikliği, yanlış yapmaktan korkma gibi belirtilerle bize başvurabilirler.
Disleksi; çocuğun okula erken gönderilmesi ile ilgili veya çocuk büyüdükçe geçecek bir sorun değildir.
Çocukluk veya ergenlik döneminde Çocuk Psikiyatri tarafından disleksi tanısı konulan, uygun eğitsel müdahalelere başlanan, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu gibi eşlik eden diğer psikiyatrik tanıları için tedavi başlanan bireyler yetişkinlik dönemine kadar kendilerini iyi tanıyıp güçlü ve zayıf yönlerini fark etmektedirler. Ebeveynlere burada büyük görev düşmektedir, çünkü disleksi sabır isteyen uzun bir süreçtir. Çocuğu sürekli uyarmak, ödev konusunda ısrar etmek, eleştirmek, kıyaslamak gibi uygun olmayan tutumlar hem ebeveyn çocuk ilişkisinin bozulmasına hem de çocuğun olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır.