Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Nedir?

Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Nedir?

Zekası normal ya da normalin üstünde olan çocukların , yaş , zeka düzeyi,ve aldıkları eğitime göre okuma, yazma, dinleme, anlama, kendini ifade etme ya da matematik alanında beklenilen performansın altında olmasıdır. Nerogelişimsel bir bozukluktur. ÖÖG tanısı, özel standart testler aracılığı ile ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlar tarafından konulmaktadır. Okul öncesi dönemde bazı belirtiler olmasına karşın, genellikle okul çağındaki çocukların %15 -20’sine bu tanı konulmaktadır.

ÖÖG tanısı almış bireylerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile birlikte görülebilir ancak bu ikisi kesinlikle farklı bozukluklardır. Okul başarıları genel olarak düşüktür. Yaşanılan başarısızlık ve hayal kırıklığı bazen kaygı bozukluğuna ya da özgüven eksikliğine neden olabilmektedir.

Erken Tanı ve Önemi

Özgül öğrenme güçlüğünde sorunun erken farkedilmesi ve erken tanı çok önemlidir. Ülkemizde en sık tanı konulan yaş 8-9  yaştır. Erken tanı ve müdahele, ÖÖg tanısı almış çocukların olması gerken  öğrenme düzeyini yakalaması anlamına gelir. Müdahale programları ile kısa sürede normali yakalama; 1-2 . sınıf tanı konulanlar için yüzde 80, 3-4 . sınıflarda yüzde 50, 4-5. Sınıflarda tanı konulanlarda yüzde 30-40 oranındadır.öög de okul öncesi tanı çok önemlidir. Bu müdahelelerin en önemli etkisi ise çocuğun kısa sürede normal eğitim düzeyine gelmesidir.

 

 

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Tipleri Nelerdir?

Disleksi: Okuma alanında güçlük

Disgrafi: Yazı alanında güçlük

Diskalkuli: Matematik alanında güçlük

 

ÖÖG Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG’ de belirtiler ve bulgular dinamiktir. Yaşa ve döneme göre kazanılacak belşrtiler değişeceği için ÖÖG belirtileri de değişir. Genel olarak 3 bölümde incelenir.

• Erken dönem – okul öncesi dönem (0-6 yaş )

• Okul dönemi (7-11 yaş)

• 12 yaş ve sonrası

Erken Dönem Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG nin erken belirtilerinin saptanması ve erken tanı eğitim sürecine olumlu katkı sağlayacaktır.

Okul öncesi dönemde buluğular,

• Dil gelişimi,

• Temel kavram kazanımları,

• Bellek,

• Dikkat-algı-odaklanma

• Organizasyon,

• Motor gelişimi, psikososyal alanlarda zorlanma

Dil gelişimine ait belirtiler, erken dönem bulgularında en çok rastlanan, en çok fark edilen ve en bilinen gruptur.

Dil Gelişim Belirtileri Nelerdir?

• Konuşma gecikmesi

• Nesneleri isimlendirmede gecikme

• Eylemleri isimlendirmede gecikme

• Kelime bulamama

• Eylemleri karıştırma

• Sözcük içinde ses ve hece karıştırma

• Yakın anlamlı kavramları karıştırma

• Okuduğunu anlamada ve anlatmada güçlük

Temel Kavramların kazanılmasında Yetersizlik Belirtileri Nelerdir?

 Tanısı olmayan çocuklarda da bu kavram kazanımlarında zorluk olabileceği unutulmamalıdır. ÖÖG tanılı çocuklarda bu kazanımların zorluğu veye gecikme daha belirgin olur.

Bellek Bozukluklarındaki Belirtiler Nelerdir?

Bellek, öğrenme sürecinde çok önemli rolü olan bir işlevdir. Arkadaşlarının isimlerini unutması, şiir şarkı ezberlemede güçlük, öğrendikleri şehir -kişi gibi isimlerin hatırlanmasında dikkat çeken bellek sorunlarıdır.

Bellek sorunları oyunları öğrenmede sorun yaratabilir. Oyun oynamada zorluk yaşayan çocuk arkadaşlık kurmada ve sürdürmede sorun geliştirebilir.

Diikat- Algı-Odaklanma Belirtileri Nelerdir?

Dikkat sorunları sadece DEHB ile sınırlı değildir. Dikkat, öğrenmenin anahtarıdır. Öğrenme eyleminde en önemli bilişsel işlev dikkattir denilebilir. Unutulmamalıdır ki, ÖÖG’de de dikkat bozuklukları sık görülür.

Dikkat sorunu yaşayan çocuklarda oyunlarda da sorun yaşayabilirler. Kurallı oyunları öğrenmede zorlanabilirler. oyunlarda yaşadıkları diğer problem ise dikkat ve odaklanma sorunu nedeni ile oyun sürdürmede başarısız olurlar. Oyunlarda yaşanılan sorun arkadaş ilişkilerini de olumsuz etkiler.

Organizasyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Tanısı olmayan kişilerde çok basit işler bile planlanarak yapılır. Bu çocuklarda bu işlemler sırası karıştırılır. Örneğin; giyinmede kıyafetlerin sırasını karıştırır ( atletini giyinmeden kazak giyinmesi gibi ).birbirine bağlı yönergeleri karıştırır veya eksik yapar.

Duygusal ve Sosyal Alanlarda Güçlük

Duygularını ifade etmekte ve kontrol etmekte güçlük çekerler. Yaşına göre daha çocuksu hareket ederler.daha küçük yaşlara ait oyun ve oyuncak seçme isteğinde bulunabilirler. Akran ilişkilerinde zorlanma yaşayacakları için kendsinden küçük çocuklarla ilişki kurma çabasına girerler. jest ve mimikleri algılamada zorluk yaşarlar. bu nedenle yanlış anlamalar, anlamada yetersizlikler görülür. tutarsız öfkelenmeler, neşelenmeler görülebilir.

 

Okul Dönemi Belirtileri Nelerdir?

ÖÖG belirtileri yaşla birlikte değişecektir. Önceki dönemden gelen belirtiler devam edeceği gibi değişim de gösterebilir. Farklı, yeni belirtiler ve sorunlar da eklenecektir. Bu döneme ait özellik ve belirtilerde daha çok akademik sorunlar çıkacaktır. Aşağıdaki sorunlar gözlemlenebilir.

 

• Dil gelişi ve okuma yazma

• Temel kavram kazanımları

• Matematik öğrenmede güçlük

• Bellek

• Dikkat,algı,odaklanma

• Organizasyon

• Motor gelişimi

• Psikososyal gelişim

 

 

Okuma –yazmada Görülen Belirtiler nelerdir?

• Harflerin ses olarak karşılığını öğrenmede güçlük

• Sesler karıştırılabilir( kız-kıs)

• Ses ve heceler ters okunabilir (ev-ve)

• Benzer harfler karıştışır (b-p, m-n, u-ü)

• Harf sıralarında karıştırma (okul_oklu)

• Harflerin ve rakamların ters yazılması

• Heceleme bozuk olur

• Yazılar okunaksızıdır

• Yazıları ve harfleri tersten yönden yazma (sağdan sola)

• Okuma akıcı değildir

• Okumada kelimeler yanlış okunur

• Okuduğunu anlamada zorluk

• Tahtadakini deftere kopyalama, not alma, dikte etmede hatayaparlar,zorlanırlar

• Düşünceleri sözlü ve yazılı anlatımda zorluk çekerler

• Ödevler çok güç yapılır, tam yapılmaz, uzun zaman harcar

 

Okul Dönemi Sonrası  (erişkinlikte) ÖÖG Belirtileri Nelerdir?

Yetişkinlerde görünen sorunlar, okuma yazma hızının yavaş olması, sık olarak yazma, ve yazım hataları yapma, el yazısının kötü olması, zaman organizasyonu bozuklukları, sıklıkla geç kalmalar, randevu zamanlarını karıştırma, organizasyon işlemlerinde zorlanma,harita,plan,krok, kullanmada zorluk yaşarlar.