Özgüven

Özgüven kavramını düşündüğümüz an hepimizin aklına kendimizle ilgili oluşturduğumuz fikirler gelebilir. Etraflıca düşündüğümüzde ise özgüven kavramının ne kadar çok şeyi kapsadığını, neleri etkilediğini, hayatımızda ne kadar önemli bir yeri olduğunu fark edebiliriz.

Özgüven kişinin kendi düşüncelerine, duygularına, sahip olduğu özelliklere ve bu özelliklerle neler yapabileceğine dair inançlarıdır. Eğer kişi kendisiyle ilgili olumlu bir bakış açısına sahip ise kendisi için doğru kararlar alabilmesini ve hayatındaki değişimlere uygun tepkiler verebilmesini sağlar. Olumsuz ise yetersiz ve değersiz bir kendilik değerlendirmesine yol açar ve kişinin davranışları da bu yönde verimsiz ve etkisiz olur. Bu olumsuz inançlar kendine güvenle ilgili sorunlara yol açacaktır. Özgüven içsel bir değerlendirmedir, kendine saygı ve değer verme çok önemli kavramlardır. Bu değer duygusunun ölçütü diğer insanların hakkımızdaki düşünceleri, başarılarımız, mükemmelliğimiz, yaptıklarımız ve dış görünüşümüzle ilgili ise kendilik değerimiz bu alanlar zedelendiği an düşecektir. Oysaki, kendimizi olumlu ve olumsuz özelliklerimizle sevilen biri olarak görüyorsak, her şeye rağmen sevilmeye layık biri olduğumuza inanıyorsak kendilik değer algımız da yüksek olacaktır.

Özgüvenli insanların ortak özellikleri nelerdir?

Kim olduklarını ve nasıl biri olmak istediklerini bilirler. Kendilerine saygı duyarlar. Sadece kendilerine değil başka insanlara da güvenebilirler. Olumsuz yanlarına ve yanlışlarına rağmen kendilerine değer verirler. Hatalarına mizahla yaklaşabilirler. Güçlü yanlarıyla olduğu kadar güçsüz yanlarıyla da yüzleşebilirler. Eleştiriyi kaldırabilirler. Sosyal çevreleriyle uyumludurlar, yardım ister ve yardım ederler. Sosyal desteğe ihtiyaçları olduğunda çevrelerinden talep ederler. Olumlu düşünmeye yatkındırlar. Değişikliklerde yada zorluklarla karşılaştıklarında gerçekçi düşünürler. İnsanlara karşı samimi oldukları kadar kişisel sınırlarını da korurlar. Özgüvenli kişi mükemmel, her şeyi yapabilen ve güçlü görünen biri değil, kendisiyle ve hayatıyla ilgili gerçekçi beklentileri olan biridir. 

Özgüven eksikliği

Özgüven problemi genellikle kişinin gerçekte eksik yada yetersiz olmasından kaynaklanmaz. Daha çok toplum, çevre, aile, akranlardan öğrendiklerimiz  ve kişilik özelliklerinden kaynaklanan yüksek standart içeren beklentilerden kaynaklanır. Çoğunlukla kişinin kendine dair bu beklentileri gerçekçi değildir. Özgüven problemi yaşayan insanlar kendilerini başkalarıyla çok fazla kıyaslarlar. Onların daha başarılı ve mutlu olduklarına inanırlar. Diğer insanlara karşı alıngan ve hassastılar. İlişkilerinde değişken ruh halleri vardır. Diğerlerinin bakışlarıyla kendilerini değerlendirirler. Kendilerini aşağı görürler. Kızgın, öfkeli ve yalnız hissederler. Kendilerine yapılan olumlu ifadeleri duymazlar yada dikkate alamazlar. Başarılarını küçümserler. 

Özgüven dönemsel olarak değişkenlik gösteren dinamik bir yapıdadır. Yaşam boyu farklı evrelerde değişiklik göstermekle birlikte farklı rollerde de değişkenlik gösterebilmektedir. Ör, kişi ergenlik döneminde özgüvenli orta yaş da özgüveni düşük olabilir. Ya da iş yaşamında özgüveni yüksek olan biri, özel yaşamında özgüveni düşük hissedebilir. Düşük özgüven kadar çok yüksek özgüven de kişinin hayatında bazı sorunlar yaşamasına yol açmaktadır. Özgüvenin daha sağlıklı bir boyutta gelişebilmesi için, iyi ve olumlu taraflarımızla beslenip, törpülenmesi ve iyileştirilmesi gereken yanlarımızla yüzleşebilmektir. Bu yönde bir çaba gösterirsek kendilik değerlendirmemizde olumlu gelişimlerin kapılarını açmış oluruz.