Panik Atak Nedir? Belirtileri Ve Tedavisi?
Yazar Fahrettin Özçelebi • Psikolog • 17 Haziran 2020 • Yorumlar:
Panik Atak Nedir? Panik Atak Ne Yaşatır?
Panik bozukluğu rahatsızlığını yaşamadıysanız, ki umarım yaşamazsınız, bu rahatsızlığı yaşayan insanların tam olarak ne yaşadığından haberdar olmamakla birlikte hissettikleri yoğun kaygı durumunu anlamlandırmakta güçlük çekebilirsiniz.
Etrafınızda panik atak geçiren veya bu rahatsızlığı yaşayan birileri var ise muhtemelen şu soruyu soruyorsunuzdur kendinize; ”Ne yaşıyor olabilirler de bu kadar sık hastaneye, acile veya kalp doktoruna gidip duruyor? Onu bu kadar kaygılandıran şey ne olabilir ki?”
Bu konuya çok açık bir cevap vermek gerekirse; Daha önce hiç ölümle burun buruna geldiyseniz, bu bir trafik kazası sahnesi olabilir, deprem sel gibi bir doğal afet olabilir veya ölüm tehditi altında olduğunuz bir sahne olabilir. Hani o esnada bütün hayatınız gözünüzün önünden bir film şeridi gibi geçer ya.. Öleceğinizi, yakınlarınızın bu haberi aldıklarında gösterecekleri tepkileri hayalinizde kurgularsınız ya. Hatta cenaze planlamanızı dahi yaparsınız. İşte panik atak rahatsızlığını yaşayan bireyler bu kurguyu ve kaygıyı nerdeyse her atak geçirdiklerinde yaşarlar ve bunu tekrar tekrar yaşıyor olmak inanılmaz derecede canlarını acıtmaya başlar..
Yaşadıkları bu yoğun hisleri anlatamadıkları veya çevrelerince yeterince anlaşılmadıkları için de akıllarını yitirecekleri veya yitirdikleri konusunda ayrıca yoğun kaygı duyarlar.
Genelde psikolojik yardım almaya karar verdikleri ilk seanslarda panik atak veya panik bozukluğu yaşayan danışanlardan sıklıkla şunları duyarız;
-Çevrem tarafından sevilen, güçlü kararlı bir insanım ama bu rahatsızlığa yakalandığımdan beri kendimi çok güçsüz hissetmeye başladım.
-Acaba iyileşebilecek miyim? Çünkü o kadar sık yaşıyorum ki bu atakları veya kaygıyı, sanki hiç bitmeyecek, geçmeyecek gibi geliyor.
-Benim bir kalp hastalığım var da acaba gittiğim doktorlar mı fark edemiyorlar?
-Ben hatalarımdan veya günahlarımdan dolayı cezalandırılıyor olabilir miyim?
-Ya burada iyileştikten sonra ileride tekrar rahatsızlanırsam!
Panik Atak mı? Panik Bozukluğu mu?
Panik atak geçirirken yaşayabileceğiniz bazı bedensel ve düşünsel tepkiler vardır. Bunları; çarpıntı, titreme, ölüm korkusu, terlemek, sıcak veya soğuk basmaları, mide bulantısı, göğüs ağrısı olarak sıralayabiliriz.
Eğer panik atak sırasında yaşayabileceğiniz bu bulguları bir süre sonra her hissettiğinizde bir felaket senaryosuyla birleştirip yanlış bir şekilde yorumluyor ve bu bulguları neredeyse her hissettiğinizde bir duygu yükselmesi yaşayarak tekrarlayan bir şekilde atak geçiriyorsanız panik bozukluğu yaşamaya başlamışsınızdır.
Örneğin koşarken dahi kalp çarpıntısı hissettiğinizde, kesinlikle kalp krizi geçirdiğinizi, nefes almakta güçlük çekerek gözlerinizde bir kararma yaşadığınızda, muhtemelen felç geçirdiğinizi veya yabancılaşma hissi diyebileceğimiz (depersonalizasyon) durumu yaşadığınızda ben çıldırıyorum, aklımı kaybediyorum kaygısını yoğun bir şekilde yaşarsınız.
Ancak bunun hastalığa dönüşmeye başladığı an ise, bu belirtilerden birini dahi yaşamamak için hayat kalitenizden ödün vermeye başladığınız, asansöre, otobüse, çarşıya, pazara, kalabalığa, köprüye, sinemaya gidemeyeceğiniz veya binemeyeceğiniz noktaya ulaştığınız andır.
Panik atakta genel olarak atağı tetikleyen bir durum söz konudur. Ancak panik bozukluğunda ise atağı tetikleyecek herhangi bir durum söz konusu olması gerekmez. Kendi kendine başlayabilir ve çok sık tekrarlayabilir.
Eğer dikkat ederseniz genelde benzeri durumlar yaşadığınız veya yaşayacağınız durumlarda atak kendi kendini tekrar eder ve bu olaylar genel olarak sizin tarafınızdan stresli olarak beyninize kodlamış olduğunuz olguları içerir.
Toplumda panik atak geçirme oranı neredeyse %10 civarındayken panik bozukluğu yaşama riski %1 ila 3 arasındadır.
Panik Atak Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Panik bozukluğu kesinlikle tedavisi olan bir rahatsızlıktır ve panik bozukluğun tedavisinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul görmüş olan EMDR terapi en etkili ve kalıcı yöntemler arasında yer almaktadır.
EMDR Terapide panik atağın tetiklenmesine yol açan anılar tespit edilir ve bu anılara yönelik olarak duyarsızlaştırma ve yeniden işleme sağlanarak geçmiş, şimdi ve geleceğe yönelik olarak adaptif bir bilgi işlemleme sağlanır.
Panik atak tedavisi ne kadar sürer? Sorusunun cevabı ise aslında bu durumun kişiden kişiye farklılık göstereceğidir. Çünkü her insanın panik atak yaşamasına neden olan faktörler farklı farklı olduğu, ve bu rahatsızlığı ne kadar süredir yaşadıkları konusu değiştiği gibi danışmanlık süreci de kişiden kişiye farklılık gösterecektir.