Panik Atak Nedir?

Panik atak, bir an boyunca yaşanan korku nöbeti olarak tanımlanabilir. Gerçek bir tehlike veya görünürde belirgin bir neden olmamasına rağmen şiddetli fiziksel belirtilerle kendini gösteren yoğun korku atağıdır. Panik atak zararsız fiziksel semptomların yanlış yorumlanmasından kaynaklanır. Birçoğumuz ara sıra baş dönmesi, göğüste gerginlik, karıncalanan parmaklar gibi belirtiler fark ederiz, ancak onlara çok dikkat etmeyiz ve kısa süre içinde yok olurlar. Ama panik atağa yatkınlığı olan kişiler bu hisleri takıntı haline getirirler ve kendilerine korkunç bir şeyin gerçekleşmek üzere olduğunu söylerler. Bu düşünceler panik atağı tetikler. Aslında bu fiziksek semptomlar hepsi zihinsel oyundan kaynaklanmaktadır.

Panik atak ve panik bozukluk arasındaki fark ya da ilişki nedir?

Panik atak ve panik bozukluktan söz ederken; öncelikle ikisinin de psikiyatride ayrı ayrı tanımları olduğunu belirtmek gerekiyor. Şöyle ki; panik atak, bir an boyunca yaşanan korku nöbeti olarak tanımlanabilir. Buna, kişinin bedeninde bir anda hissettiği korku veren belirtiler diyebiliriz ki, bunlar nöbet gibi gelişiyor.

Panik Atağın Belirtileri Nelerdir?

• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,

• Çarpıntı, kalbin kuvvetli  ya da hızlı vurması

• Terleme,

•  Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,

• Soluğun kesilmesi 

•  Baş dönmesi, sersemlik,  düşecek ya da bayılacak gibi olma

• Uyuşma ya da karıncalanma

• Üşüme, ürperme ya da ateş basması ,

• Bulantı ya da karın ağrısı  

• Titreme ya da sarsılma 

• Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme

• Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu

• Ölüm korkusu

Bir Panik Atağında bu belirtilerden en az  4 ya da daha fazlası bulunur.

Dörtten daha az belirtinin görüldüğü ataklara  ise Kısıtlı Panik Atağı adı verilir.

Bu belirtilerle birlikte, yoğun bir korku yaşayan kişinin korkuları genellikle kontrolünü yitirme, çıldırma veya ölüm korkusu şeklindedir. Tamamen kontrolden çıkma senaryosuyla birlikte “dehşete kapılmak” deyimi tam da bu sahneyi karşılar.

“Panik” kelimesi, bu yoğun korkuyla gelen “yangın alarma geçme” halini ifade etmek için kullanılırken beklenmedik olması sebebiyle “atak” şeklinde ifade edilir. Bazı durumlarda aceleci davranmaya eğilimli kişiler de buradaki “atak” kelimesinden kaynaklı kendilerinin panik atak yaşadıkları şeklinde bir yanılgıya düşebilirler.

Panik ataklar başka semptomları olmadan panik bozukluk tanısı için değerlendirdiğinde veya agorofobi, sosyal kaygı bozukluğu, özgül fobi, travma sonrası stres bozukluğu( TSSB), duygu durum bozukluğu ve psikotik bozukluklar gibi diğer farklı pek çok bozuklukla bağlantılı olarak, aynı zamanda başka bir sağlık durumuna bağlı kaygı bozukluğunda da ortaya çıkabilir.    

Ataklar kişinin günlük hayatı nasıl etkiliyor?

Ataklar tekrarlamaya devam ettikçe, danışan, ataklar arasındaki dönemde gergin, huzursuz ve endişeli bir şekilde her an yeni bir atağın geleceğini beklemeye başlıyor. Bu endişeli bekleyişe ‘beklenti anksiyetesi’adı veriliyor. Atakların çoğu zaman belirsiz zaman ve yerlerde gelmesi bu kaygıyı daha çok artırıyor. Danışanlar, evde kimsenin olmadığı bir zamanda kalp krizi geçirmekten ve hastaneye ulaşamadan ölmekten, kontrolünü kaybederek çıldırıp intihar etmekten, kendisine ya da yakınlarına zarar vermekten, başkalarının bulunduğu ortamlarda çılgınca ve garip davranışlarda bulunarak rezil olmaktan korkuyor. Bir süre sonra ataklara ve ataklar sırasında gerçekleşeceğine inandıkları felaketlere karşı bazı önlemler almaya başlıyorlar ve ataklara neden olabileceğini düşündükleri etkinliklerden kaçınıyorlar. Böylece ataklar sırasında olabileceklere karşı önlem alıyorlar.

Bilişsel Davranışçı Terapi ile Panik Atak 

Bu tedavi yönteminde iki amacı var:

Danışanın, aslında tamamen “zararsız” olan panik atağı belirtileri hakkındaki yanlış bilgi ve inanışlarının düzeltilmesi ve danışanın bu belirtiler ile korkmadan baş edebilmesinin öğretilmesi amaçlanır.   

Panik atağı, geleceğinden korktuğu için tek başına bulunmaktan kaçındığı yer ve durumlarla aşamalı bir şekilde tekrar tekrar karşılaştırılması, böylece korkularının üstüne giderek maruz bırakma tekniği ile korkuları yenmesi amaçlanır. Bu tedavide terapist danışanı ile kademeli olarak korkma listesi oluşturarak maruz bırakılmaya başlanıyor. En düşükten en yükseğe doğru çalışmalar yapılıyor. Danışana da alıştırma ödevleri vererek pekiştirmesi sağlanıyor. Panik atak semptomlarını azaltmak nefes egzersizi oldukça etkili yöntemlerden biridir ve bu egzersizlerle nöbetlerin yaşandığı an daha kontrollü olabilirsiniz. Ancak bu süreçte en etkili ve kesin yöntem durumun yani yaratmış olduğunuz korkuların farkına vararak engelleyebilmenizdir.