Panik Atak
Yazar Çağlar Karaman • Psikolog • 27 Ocak 2017 • Yorumlar:
Çoğunlukla nedensiz olarak ortaya çıkan panik atak, tek başına ya da çeşitli fiziksel ya da
ruhsal rahatsızlıklarla birlikte de görülebilir. Genel olarak stresli bir yaşam sürmek, baskılı bir
ortamda yetişmiş olmak, genetik faktörler, kendini ifade etmekte ve iletişim kurmakta sorun
yaşamak, içine kapanık yaşamak, duyguların net olarak ifade edilmesine olanak
sağlanmamış olması ve mükemmeliyetçi yapı, panik atak yaşama ihtimalini yükseltmektedir.
Bunların yanında geçmişte yaşanan travmatik olaylar da (kaza, tecavüz, taciz, doğal afet vs.)
panik atak gelişmesine etken oluşturabilir.
Panik atak yaşayan kişi o an içerisinde büyük bir endişe ve korku yaşar. Kalp krizi ya da
beyin kanamasını geçirdiğini, öleceğini düşünmeye başlar. Bunun yanında terleme, çarpıntı,
nefes alıp vermede bozukluk gibi fiziksel belirtiler de görülebilir.
Panik atak teşhisi konulabilmesi için aşağıdaki kriterlerden en az 4 tanesinin aniden ortaya
çıkmış olması ve 10 dakika içerisinde en yüksek seviyeye ulaşması beklenmektedir.
Çarpıntılar, kalbin güçlü atması, veya kalp atışlarının hızlanması.
Terleme.
Titreme ya da sarsılma.
Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma hissi
Soluğun kesilmesi
Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma
Mide bulantısı, karında rahatsızlık.
Baş dönmesi, düşecek ya da bayılacak gibi hissetmek.
Derealizasyon (gerçek değil ya da hayalmiş duygusu), veya depersonalizasyon
(kişinin kendinden ayrılması duygusu).
Delirme ya da kontrolü kaybetme korkusu.
Ölüm korkusu.
Karıncalaşma, uyuşma, hissizleşme.
Üşüme, ürperme veya ateş basması.
Panik atak yaşadığınızı düşündüğünüz an içerisinde mümkün olduğunca kendinizi
dinlendirmeye çalışın. Bir yere uzanın ya da oturun ve kendinize bunun geçici bir atak
olduğunu, fiziksel bir sorun yaşamadığınızı, ölmeyeceğinizi, delirmeyeceğinizi ya da kalıcı
başka bir sorun yaşamayacağınızı hatırlatın. Atak anında canınızı sıkacak durumlardan
olabildiğince uzak durmaya çalışın, stresli bir ortamdaysanız o ortamdan ayrılın. Kafeinli
içecekler, içki ve sigara içinde bulunduğunuz durumu daha da şiddetlendirebilir. Panik atak
anında çok hızlı nefes alıp vermek paniği arttırır. Bu sebeple panik atak esnasında bir kese
kağıdının içinden nefes alınması, verilen karbondioksiti geri soluduğumuz için solunum hızını
yavaşlatır, nefes alıp vermemizi düzene sokar.
Bunun yanında genel anlamda yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapmak; sağlıklı
beslenmek, aşırı yemekten ve uzun süre aç kalmaktan kaçınmak, düzenli spor yapmak,
sağlıklı ve kaliteli bir uyku uyumak, kafeinli, asitli ve gazlı içeceklerden olabildiğince uzak
durmak, kendimizi mutlu edecek ortamlarda daha fazla bulunmak, hobiler, sosyal aktivitelerle
daha fazla meşgul olmak genel anlamda size yarar sağlayacaktır.
Panik atak tedavisinde, gerek görüldüğü durumlarda ilaç tedavisi ile birlikte, danışanın
gevşeme eğitimini, bilişsel yeniden yapılanma ve alışmasını konu alan bilişsel davranışçı
terapi yöntemleri faydalı olmaktadır. Öncelikle danışanın fiziksel bulguları kriz anında ortadan
kaldırması beklenir. Solunum egzersizlerini ve aşamalı kas gevşetme tekniklerini içeren
gevşeme eğitimi verilir. Fiziksel belirtilerle başa çıkabilme bir şekilde danışana öğretildikten
sonra danışanın işlevsel olmayan olumsuz inanç ve duygularını değiştirebilmesi hedeflenir.
Alıştırma yöntemi ile birlikte danışanın korkutucu ya da tehlikeli olarak yanlış yorumladığı
durumları tekrar gözden geçirip bunları normalleştirmesi sağlanır.
Panik bozuklukların başka türleri de panik atak ile sıklıkla karıştırılmaktadır. O yüzden hem
yaşadığınız sorunu tam olarak belirleyebilmek için hem de genel anlamda tedaviyi
sağlayabilmek için bir uzmana danışmanız çok faydalı olacaktır.