Parkinson Hastalığı
Yazar Burcu Örmeci • Nörolog • 15 Eylül 2021 • Yorumlar:
Parkinson hastalığı bir hareket bozukluğudur. Hastanın şikayetinin ayrıntılı dinlenmesi, aile öyküsü ve kullandığı ilaçların sorgulanması ile birlikte nörolojik muayene genellikle tanı için yeterlidir. İkincil nedenlerin dışlanması amaçlı MR, EEG, EMG, kan testleri veya nöropsikolojik testler istenebilir.
Toplum içinde el titremeleri genellikle Parkinson hastalığı ile ilişkilendirilir ancak çoğunlukla Parkinson hastalığından çok farklı olan esansiyel tremor ile ilişkilidir. Parkinson hastalığında eller istirahatte titrerken, elin harekete geçmesi ile titreme azalır veya kaybolur. Parkinson hastalarının elleri otururken veya yürürken eller serbest kaldığında titrer. Esansiyel tremorda ise el bir iş yaparken titremeye başlar. Bu hastalar tepsi taşımak, bardak tutmak veya kaşık kullanmak gibi işlevlerde sorun yaşarlar. Yine de ayırım her zaman kolay değildir ve eşlik eden diğer bulguların değerlendirilmesi tanı için çok önemlidir.
Parkinson hastaların bir kısmında el titremesi hiç olmayabilir, en temel özellik yüz ifadeleri, ses tonu, kolların ve gövdenin kullanılması ve yürüme gibi hareketlerde yavaşlamadır. Bu yavaşlama çok yavaş geliştiğinden genel olarak yaşlanmaya atfedilir ancak hasta yaşıtlarına göre daha yavaştır. Başlarda kolayca görmezden gelinen bu durum zaman içinde inkâr edilemez düzeye gelir ve hastalar veya yakınları artık doktora gidilmesi gerektiğini kabul ederler.
Parkinson hastalığı en sık yaşlılarda görünse de gençlerde ve genç erişkinlerde de görülebilir. Yirmi yaşından önce tanı konulursa juvenil Parkinson, 40 yaşından önce tanı konulursa erken başlangıçlı Parkinson hastalığı adı verilir. Ancak her grup için tedavi stratejileri farklı olsa da benzer ilaçlar kullanılır.
Parkinson hastalığı ilerleyici bir hastalıktır ve günümüzde ilaçlar hastalığın kesin tedavisini yapmak için değil, hastaların hareketlerini rahatlatmak ve artırmak amaçlı kullanılır. Hastalık ilerledikçe doz artırımı veya yeni ilaç eklenmesi gerekeceğinden düzenli doktor takibi önemlidir. Parkinson hastalığında sadece hareketler bozulmaz, eşlik eden kabızlık, uyku bozukluğu, düşünce ve davranış bozuklukları, unutkanlık gibi problemler de ilaçlar ile düzenlenir ve hastanın ve hasta yakınlarının hastalık ile daha rahat baş etmelerini sağlar.
Parkinson hastalığında kullanılan ilaçların ilaç etkileşim potansiyelleri nedeniyle hastanın kullandığı tüm ilaçlar nörolog tarafından değerlendirilmelidir, uygun olmayanların kesilmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.