Pcos Patofizyolojisi
Yazar Aslıhan Elmas • 22 Nisan 2023 • Yorumlar:
PCOS'un fizyolojik temelinin dört ana nedeni şunları içerir:
-
Gonadotropin hormon sentezi bozuklukları;s
-
İnsülin direncinin ortaya çıkışı;
-
Mevcut aşırı vücut yağının etkisi; ve sonunda,
-
PCOS'ta yer alan metabolik yollar (insülinin salgılanması ve aktivitesi, steroidogenezi kodlayan ve diğer metabolik ve hormonal yollar)
Luteinize edici hormon konsantrasyonu FSH'ye göre arttığında, PKOS'lu kadınlarda daha yaygın olan aşırı androjen üretimi meydana gelir.
İnsülin, hem doğrudan hem de dolaylı olarak PKOS patogenezini etkiler. Luteinize edici hormon ile sinerjistik olarak hareket eder, androjenlerin (teka hücreleri) üretimini arttırır ve ana bağlayıcı testosteron proteininin (SHBG) karaciğer sentezini azaltır, bu da testosteronun bağlanmamış, aktif formda dolaşmasına neden olur.
Fazla vücut yağı, birçok yönden PCOS gelişiminde rol oynar. Adipoz doku hücreleri (adipositler), rezistin ve leptin gibi peptit hormonlarının yanı sıra bazı inflamatuar sitokinler (IL-beta, TNF-alfa) üretir
İnsülin Direnci
IR, polikistik over sendromu (PCOS) gibi obezite ile ilgili durumların temelini oluşturur.
Oksidatif Stres ve Kronik Enflamasyon
Vücut ağırlığı ve IR arasındaki ilişkiye inflamatuar yollar aracılık eder.
Bağırsak Mikrobiyota Disbiyozu
Mikrobiyota, metabolitleri aracılığıyla iştah, lipidler ve karbonhidrat metabolizması üzerinde çoklu ve karmaşık etkilere sahiptir ve vücut ağırlığını etkileyebilir. Bifidobakterilerin büyümesi, insülin salgılanması ve artan glikoz toleransı ile ilişkilidir, IR'yi düzenler ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur.
PCOS’TA TEDAVİ
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Yaşam tarzı değişikliği, PKOS'lu kadınların tedavisinde ilk basamak tedavidir ancak farmakolojik tedavisine bir alternatif değildir. Düzenli fiziksel aktivite, uygun vücut ağırlığını korumak, sağlıklı beslenme modellerini takip etmek ve tütün kullanımından kaçınmak, metabolik bozuklukların önlenmesi ve tedavisinde hayati öneme sahiptir ve çeşitli durumlar için klinik kılavuzlara dahil edilmiştir.
-
Diyet
Pcos’lu kadınlar için yararlı olabilecek beslenme girişimleri arasında insülin duyarlılığını arttırmak için; saf karbonhidratları ve toplam enerjiyi kısıtlamak, düşük glisemik indeksli, yüksek posalı besinler ve küçük sık öğünler tüketmek yer almaktadır.
Buna ek olarak D3 vitaminiyle (10.000 IU/güne kadar) ve krom pikolinatla (200-1000 mcg/gün) suplementasyonun glukoz toleransını, insülin salınımını ve insülin duyarlılığını düzelttiği bildirilmiştir.
Klomifen-sitrata dirençli infertilitesi olan kadınlarda N-asetilsisteinle (günde 2 kez, 600 mg)kısa süreli destek tedavi olarak kullanılabilir.
Hipotiroidizmin labratuvar ya da klinik kanıtı olan hastalarda tiroid hormon replasman tedavisi ve ek olarak selenyum ve iyot içeren besinler ya da supleman kullanılabilir.
Bu hastaların diyetlerinden doymuş yağ asilerini çıkarmak zorunludur. Diyetle alınan α-linolenik asitten zengin keten tohumu yağı, sıçanlarda seks steroid hormonları-mikrobiyota-iltihap ekseni yoluyla polikistik over sendromu üzerinde faydalı etkiler göstermiştir, ancak diğer α-linolenik asit kaynakları muhtemelen eşit derecede iyi bir etki yaratacaktır
-
Fiziksel aktivite
Beden eğitimi, glikoz taşınması ve metabolizmasının optimizasyonu yoluyla insülin duyarlılığının neden olduğu etkileri güçlendirir. PKOS'lu kadınlar için insülin duyarlılığını ve androjen ölçümlerini iyileştirmek için şiddetli aerobik egzersiz ve direnç eğitiminin garanti edildiği bulunmuştur. Haftada minimum aerobik aktivite 120 dakika olmalıdır
-
Uyku
Uyku bozuklukları, PKOS'ta görülen anksiyete ve depresyonun etiyolojisini ve gelişimini etkiler, bu nedenle uyku ile ilgili durumların tedavisi, PKOS'lu kadınları tedavi etmenin ayrılmaz bir parçası olmalıdır. Uyku bozukluklarının, PKOS seyrinde vücudun koruyucu özelliklerinin zayıflamasına ve insülin direnci ile ilişkili yolların yoğunlaşmasına yol açan ilk semptomlardan biri olarak kabul edilebileceği sonucuna varmak mümkündür.
-
Tedaviyi Destekleyen Otlar
İnsülin yönetimini desteklemek için dengeli bir diyet PKOS için en önemli tedavidir; Bu nedenle, Aloe vera , tarçın ( Cinnamomum verum) , yeşil çay ( Camellia sinensi ) ve papatya ( Matricaria chamomilla ) ve beyaz dut ( Morus alba ) gibi bazı bitkilerin infüzyonlarını içmek terapiyi çok iyi bir şekilde tamamlar.
Yeşil nane ( Mentha spicata L.), antiandrojenik bir etkiye sahiptir ve yumurtalık dokusunda foliküler gelişimi onarır
En iyi çalışılmış diyet fitoöstrojenleri keten tohumu lignanlarıdır. Keten tohumunun lignan içeriği ( Linum usitatissimum ), dolaşımdaki seks hormonlarının ve bunların metabolitlerinin nispi seviyelerini modüle etmek için östrojen sentezinde yer alan anahtar enzimlerin (örneğin aromataz) aktivitesini değiştirebilir
Zerdeçal ( Curcuma longa ) ve özellikle kurkumin, biyolojik olarak aktif bir fitokimyasal bileşendir. Kurkumin, PCOS'lu hastalarda oksidatif strese bağlı komplikasyonların etkili bir azaltıcısı gibi görünmektedir.
Metabolik sendrom ve iç organların yağlanması (özellikle alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı) ile ilişkili hastalığın eşlik ettiği ilerlemiş PKOS'ta, hepatoprotektif aktiviteleri için süt devedikeni ( Silybum marianum ) ve enginar ( Cynara Cardunculus ) özündeki antioksidan aktif maddeler bulunur.