Periodontoloji

Dişeti hastalıklarının tedavileri arasındaki en yaygın ve koruyucu yöntemdir. Diş taşı temizliğinde tartar
ve plak olarak da adlandırılan diş taşları uzaklaştırılır. Plak yapışkan bir maddedir ve büyük çoğunluğu
bakterilerden oluşur. Plağın zaman içinde sertleşmesi ile diş taşları oluşur. Plak ve diş taşları, diş
yüzeyine özellikle de dişeti sınırının altında bulunan kök yüzeyine tutunurlar. Plak pürüzlü yüzeye
tutunma eğiliminde olduğundan kök yüzeylerinin düzleştirilmesi gerekir. Bu işlemde tüm diş taşları
temizlenir ve kök yüzeyi üzerindeki düzensizlikler giderilir.

Ne Zaman Uygulanır?

Dişeti hastalığına neden olan plak ve diş taşlarının uzaklaştırılması için diş taşı temizliği ve kök yüzeyi
düzleştirme işlemleri yapılır. Hastalığın erken dönemlerinde özellikler gingivitiste, durumun kontrol altına
alınabilmesi için bu tedavi yeterlidir. Ancak ileri düzeydeki vakalarda bu işlem tedavinin ilk basamağı
olabilir.

Uygulama Aşmaları Nelerdir?

Bazı hastalarda bu işlem rahatsızlık verebileceği için, bu hastalarda çalışılacak alana lokal anestezi
uygulanabilir. Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmede ultrasonik aletler ve el aletleri kullanılır.
Ultrasonik aletler hava basıncı ya da elektrik ile çalışırlar. İki bileşenleri vardır. Birincisi nispeten keskin
olmayan metal bir uçtur. Bu uç yüksek frekansta titreşir ve diş üzerindeki plak ve diş taşlarını yüzeyden
uzaklaştırır. İkinci bileşen, su ile yıkama sistemidir ki metal ucun çalışırken soğuması ve dişten çıkan
artıkların uzaklaştırılmasına yardım eder. El aletleri keskin kenarlara sahiptir ve bu kenarlar dişe
yaslanarak diş yüzeyindeki diş taşları uzaklaştırılır.
Dişeti hatalığının erken dönemlerinde (gingivitis) ya da daha ileri dişeti hastalığının ağzın bir bölümünde
lokalize olduğu durumlarda (lokalize periodontitis) diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirme genellikle
tek bir randevuda bitirilir. Hastada periodontitis mevcutsa, tek çenenin bir yarısı tek randevuda tedavi
edilir. Bu nedenle tedavi dört seansta tamamlanır.

Tedavi Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Tedaviden iki üç gün sonra kaybolacak sıcak-soğuk hassasiyeti ve hafif ağrı olabilir. Ağrının ortadan
kaldırılması için ağrı kesiciler kullanılabilir. Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmeden sonra özellikle
oral hijyenin sağlanmasını zorlaştırılan ağrı olduğunda antiseptik ağız gargaraları kullanılabilir. Aynı
zamanda diş fırçalama ve diş ipi kullanımına da devam etmelisiniz. Diş taşı temizliği ve kök yüzeyi
düzleştirmeden sonraki ilk gün hafif düzeyde kanama olabilir.

Riskleri Nelerdir?

Periodontitis tedavisinden sonra dişeti iltihabı azalır ve aynı zamanda bakteri plağının tutunmasına
yardımcı olan dişeti cepleri ortadan kalkar. Bu nedenle tedavi başarılı olursa dişetleri çekilir. Dişeti
çekilmesi miktarı, dişeti cebinin ilk derinliğine ve periodontitisin derecesine bağlıdır. Başarılı bir tedaviden
sonra, hastalığın derecesi ne kadar fazla ise dişeti çekilme miktarı da o kadar fazla olur. Sonuç olarak,
diş kökünün bazı bölümleri açığa çıkarak dişin daha uzun görünmesine ve soğuk-sıcağa daha duyarlı

olmasına neden olur. Kök yüzeyi çürüklerinden korunmak için iyi bir ağız hijyeni ile diş hekiminiz
tarafından önerilen fluorid içerikli bir jeli kullanımı uygun olacaktır.

Gingivektomi ve Gingivoplasti

Nedir?

Gingivektomi, dişeti dokusunun cerrahi olarak uzaklaştırılması işlemidir. Gingivoplasti ise diş
çevresindeki sağlıklı dişeti dokularının şekillendirilmesidir. Bu işlemler diş çevre dokuları ve dişeti
hastalıkları konusunda uzmanlaşmış olan periodontistler tarafından gerçekleştirilir.

Nerelerde Kullanılır?

Gingivektomi dişeti hastalığının tedavisi için geliştirilmiş bir tedavidir. Günümüzde aynı zamanda estetik
düzenlemeler için de kullanılmaktadır.

Dişeti dokusunun uzaklaştırılması için iki neden vardır. Diş ile dişetleri arasında oluşan dişeti ceplerinin
bulunması ilk nedendir. Bu alanlarda yemek artıklarının ve bakteri kolonilerinin birikmesi ile temizleme
zorluğu ortaya çıkar. Bu cepler sadece dişeti dokusu içeriyor ise gingivektomi ile uzaklaştırılabilirler.

Bazı durumlarda diş çevresinde çok fazla miktarda dişeti olabilir. Bu da diş ve dişetinin temiz tutulmasını
engelleyen bir durumdur. Aynı zamanda kozmetik bir problemdir. Ciddi vakalarda çiğneme ve konuşmayı
etkileyecek boyutta olabilmektedir. Epilepsi ilaçlarında olduğu gibi bazı ilaçlar aşırı dişeti büyümelerine
neden olabilmektedir. Bazen açık bir neden olmayabilir.

Gingivoplastinin yardımı ile yeniden şekillendirilen dişetleri daha doğal bir görünüme sahip olur. Genetik,
hastalık ya da travma nedeni ile şekli bozuk ya da asimetrik dişetleri bu işlem ile düzeltilebilir. Bu işlem
aynı zamanda sadece kozmetik gereksinimler nedeni ile de yapılabilir. Gingivoplasti genellikle tek başına
uygulanır. Ancak bazı durumlarda gingivektomiden ya da dişeti sınırında dişetine eklenen greft
uygulamasından sonra da uygulanabilmektedir.

Uygulama Nasıl Yapılır?

Periodontistiniz işlemden sonra ağız hijyeninin nasıl sağlanması gerektiği konusunda ve uygulanması
gereken diğer prosedürler konusunda sizi işlem öncesinde bilgilendirecektir. Varolan dişeti ceplerinden
diş taşlarının uzaklaştırılması için diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirme gerekebilir.
Gingivektomi ve gingivoplastiler genellikle el aletleri ile yapılır. Ama aynı zamanda elektro cerrahi aletleri,
laser ve/veya döner aletler ile de yapılabilmektedir.

Dişetlerinin uyuşturulması için lokal anestezi yapılır. Gingivektomi birkaç dakika sürebileceği gibi bir saat
de sürebilir. Sürenin uzunluğu kaldırılacak doku miktarına bağlıdır. Gingivoplastiler ise birkaç dakika
sürmektedir.

Tedavi Sonrasında Yapılması Gerekenler

Gingivektomi ve gingivoplasti sonrasında dişetlerinin üzerine onları koruyucu bir tip bandaj yerleştirilir. Bu
bandaj işlemden sonra 10 gün boyunca dişetleri üzerinde kalmalıdır. Bandajın diş etlerinizin üzerinde
bulunduğu bu 10 gün içinde yumuşak yiyecekler yenmeli, baharatlı ve kıtırlı yiyeceklerden uzak
durulmalıdır. Diş hekiminiz ya da periodondistiniz size ağrı kesici ilaç ile klorheksidinli ağız gargarası
tavsiye edecektir.

İyileşme periyodu sırasında, ağız içi temiz tutulmalıdır. Cerrahi alan içinde bulunan dişler, dişeti koruyucu
bandaj üzerindeyken fırçalanmamalıdır. Ancak geri kalan tüm bölgelerdeki dişler fırçalanmalı ve diş ipi
kullanılmalıdır. Bandaj çıkarıldıktan sonraki sürede fırçalama ve diş ipi kullanımı sırasında iyileşme
dokularındaki kanama normaldir. İşlemden 7-10 gün sonra bandaj çıkarılır. Üç ya da dört hafta içerisinde
dişetleri normal görünümlerine kavuşur ancak dokunun tam olarak iyileşmesi için iki ya da üç aya ihtiyaç
vardır.

Riskleri Nelerdir?

Bu işlemler büyük bir risk taşımamaktadır. Seyrek de olsa kanama olabilir. Enfeksiyon riski de oldukça
düşüktür. İlk 24-48 saat içerisinde sızıntı şeklinde kanama görülebilir.

Yumuşak Doku Greftleri

Dişeti hastalığı (periodontal hastalık), fiziksel travma ( sert kıllı diş fırçası ile çok sert ya da çok sık diş
fırçalama), dişlerin pozisyonu ve yaşlanma nedeni ile dişeti çekilmeleri görülebilir. Dişeti çekilmesi ciddi
boyutta ise diş köklerinin bir kısmı açığa çıkabilir. Bu durum sıcak-soğuk hassasiyeti yapabildiği gibi, kök
çürüklerine de neden olabilir. Aynı zamanda görüntü açısından da problem yaratabilir.

Yumuşak doku greftlerinde, ileride oluşabilecek çekilmeler önlemek için daha fazla dişeti dokusu bu
bölgelere eklenir. Bu işlemin yardımı ile ortaya çıkmış olan kök yüzeyi örtülenir ve hassasiyet durdurulur.
Aynı zamanda dişin görünümü de iyileştirilir. dişetleri çok ince yapıda olan kişilerin dişeti çekilmesi
yaşama ihtimali oldukça yüksektir. Bu kişilerde ileride yaşanabilecek sorunu engellemek için yumuşak
doku grefti uygulanabilir.

Dişeti Flep Cerrahisi

Nedir?

Dişeti flep cerrahisinde dişetleri dişlerden ayrılarak geçici olarak kıvrılır. Böylece diş hekimi diş kökünü ve
kemiği görebilir.

Hangi Durumlarda Kullanılır?

Dişeti flep cerrahisinin amacı dişeti hastalığının (periodontitis) tedavi edilmesidir. Bu işlem orta ya da ileri
düzeyde dişeti hastalığı olan kişilere tavsiye edilir. Dişeti enfeksiyonu cerrahi olmayan bir yöntem ile

ortadan kaldırılamıyor ise dişeti flep cerrahisi kullanılır. Dişeti flep cerrahisi, başka bir işlem olan kemik
cerrahisi ile birlikte de uygulanabilir.

Uygulama Nasıl Yapılır?

Öncelikle, dişler etrafındaki tüm plak ve diş taşları uzaklaştırılır ve ağız hijyeni iyileştirilir. diş hekiminiz ya
da periodontistiniz genel sağlığınızın ya da kullanıyor olduğunuz ilaçların cerrahi işlem yapılmasına izin
verip vermediğini kontrol eder.
Bölge öncelikle lokal anestezi ile uyuşturulur. Dişetleri bir el alet yardımı ile dişlerden ayrılır. Böylece
periodontist köklere ve dişi destekleyen kemik dokusuna direkt olarak ulaşabilir. Sonra enfekte dokular
dişler arsından ve kemikteki deliklerden (defektler) uzaklaştırılır. diştaşı temizliği ve kök yüzeyi
düzleştirme işlemleri uygulanır. Kemikte defektler mevcutsa, kemikler yeniden şekillendirilerek
düzeltilebilirler. Bu işlem sırasında kemik köşeleri, Er:YAG laser ya da döner aletler kullanılarak
yumuşatılabilir.

Bu işlemlerden sonra, dişetleri yeniden dişler üzerindeki yerlerine yerleştirilerek dikişler ile sabitlenir.
Cerrahi alan dişetlerini koruyucu bandaj ile örtülenir.

Tedavi Sonrasında Yapılması Gerekenler

İşlemden sonra, az da olsa rahatsızlık hissetmek mümkündür. Periodontist tarafından reçete edilen ağrı
kesiciler işlemden sonra kullanılabilir. Bu sizi rahat ettirecektir.

Cerrahi uygulanan alan iyileşirken bu alanın olabildiğince temiz tutulması çok önemlidir. Geri kalan
alanlardaki dişlerinizi fırçalamaya ve diş ipi kullanmaya devam etmeniz gerekmektedir. Periodontal
bandaj cerrahi alanın korunması için kullanıldıysa, plağın yumuşak bir biçimde dişlerden uzaklaştırılması
sağlanmalıdır. Periodontal cerrahi sonrasında genellikle klorheksidinli antimikrobiyal ağız gargaraları
reçete edilir. Bu gargaralar plağın kaldırılmasını sağlamaz ancak bakterilerin ölmesine ve ağızdaki
iyileşmeye yardımcı olur.

Az miktarda şişlik oluşabilir. Bunu önleyebilmek için tedavi edilen alana ağız dışından (yüzden) buz
kompresi uygulanarak önlenebilir. Enfeksiyonun önlenmesi için, antibiyotikler reçete edilebilir. Tedavi
edilen alan 7-10 içinde periodontist tarafından kontrol edilir.

Riskleri Nelerdir?

Cerrahi sonrasında az miktarda kanama ve şişlik görülebilir. Aynı zamanda enfeksiyon gelişme riski de
mevcuttur. Cerrahi müdahale yapılan alanda zaman geçtikçe dişeti çekilmeleri görülebilir. Tedavi edilen
dişler sıcak ve soğuğa karşı daha hassas hale gelebilir. Aynı zamanda tedavi edilen alandaki kök yüzeyi
çürükleri daha fazla gelişme gösterebilir.