Pıhtılaşma Hücrelerim Düşükmüş: Lösemi Olabilir Miyim?

Halk arasında “pıhtılaşma hücreleri” veya “kan pulcukları” olarak bilinen “trombositler” (ingilizce adı platelet) kanın pıhtılaşmasında görev alan kan hücreleridir. Kandaki “trombosit” sayısının az olması durumuna “trombositopeni” adı verilir. Bir hastalık değil, bir hastalığın neden olduğu laboratuvar bulgusudur.

Biraz daha detaylandıracak olursak, sağlıklı bir insanın trombosit sayımı genelde bir mm3 kanda yaklaşık 150.000 - 450.000/mm3 arasında değişir. Trombosit sayısının 150.000/mm3'den az olması trombositopeni olarak tanımlanır. Trombositopeni, bir hastalık değil, nedeni araştırılması gereken bir hastalığın neden olduğu bir laboratuvar bulgusudur.

Tek nedeni lösemi mi?

“Trombositopeninin tek nedeni lösemi değildir.”

Başlıca 3 ana nedeni vardır;

1. Yeterli miktarda üretilememe durumu: Kemik iliğinin direkt olarak kendi yapım bozukluğu olabileceği gibi kemik iliğinin yapımını bozan dış etkenler de bu duruma neden olabilir. Trombositlerin ana hücrelerinin üretiminin bozulması, infeksiyonlar, kemik iliği yetmezlikleri, doğuştan trombosit düşüklükleri ve lösemiler bu grupta sayılabilir.

2. Trombositlerin parçalanması durumu: Kemik iliğinde üretim olsun ya da olmasın, kemik iliğinde üretilip kana çıkan trombositlerin iç ve dış etkenlerle parçalanması durumudur. Bağışıklık sistemi bozuklukları, ilaçlar, infeksiyonlar (infeksiyonlar kemik iliğinin üretimini bozabildiği gibi, aynı zamanda kana çıkan trombositleri de parçalayabilirler), romatizmal hastalıklar, bazı yavaş seyirli lösemiler, diğer kan hücrelerinin de (alyuvarlar) parçalanmasına neden olan bazı kan hastalıkları ilk akla gelen nedenlerdir.

3. Trombositlerin vücuttaki dağılımında bozulma: İleri derecede dalak büyüklüğü, vücut sıcaklığının yapay olarak değiştirilmesiyle birlikte uygulanan genel anestezi durumu bu hücrelerin vücudun belirli bölümlerde göllenmesine neden olarak sayısını düşürebilir.

Trombosit düşüklüğünde ne gibi bulgular olur?

Hafif düşüklükte herhangi bir yakınma ve bulgu görülmeyebilir. Kol, bacaklar ve gövdede ağrısız bereler, burun ve dişeti kanamaları olabilir. Lösemili hastalarda trombositopeni ile birlikte genellikle alyuvar ve akyuvar sayılarında da bozulma görülür. Genelde kanamanın ön planda olduğu bir tablo yapsa da, bazı durumlarda tam tersine tromboz (kanın pıhtılaşma durumu) da saptanabilir.