Polikistik Over (PCOS) ve Beslenme

Polikistik over sendromu en yaygın kadın hastalıklarından olup; hiperandronojizim, adet düzensizliği, insülin direnci, infertilite (kısırlık) ve obezite ile karakterize endokrin bir rahatsızlıktır.Obezite ve PCOS arasında güçlü bir bağ bulunmakta olup, vücut ağırlığında %5-%10 arasında kayıplarla hormon düzeylerinde düzelme sağlanmaktadır.

PKOS’lu kadınlarda medikal tedaviye destek olarak genel beslenme alışkanlıkları ile yaşam şeklinin değiştirilmemesi ve fazla olan vücut yağ ağırlığının azalmaması durumunda, hastalığın komplikasyonlarının uzun süreli önlenemediği bilinmektedir.Bu yüzden medikal tedaviye ek beslenme tedavisi oldukça önemlidir.

PKOS’ta kan glukoz kontrolünün sağlanması için günlük enerji ihtiyacının %50-60 kadarı karbonhidratlardan sağlanmalıdır.Bu karbonhidrat tercihi ise özellikle düşük glisemik indeks içeren karbonhidratlardan yana olmalıdır.Glisemik indeksi yüksek olan beyaz un, basit şeker, hamur işleri ve tatlılar, hazır paketli ürünler ve meyve sularının tüketimi sınırlandırılmalıdır.

Diyetin  protein  içeriğinin  yüksek olması,  tokluk  sağlarken  insülin  duyarlılığını arttırmakta   üreme   ve   endokrin   işlevleri düzeltmektedir.  Ancak  yüksek  proteinli diyetlerin  PKOS’ta  kullanımına  yönelik  daha fazla  araştırmaya ihtiyaç vardır. Günlük  alınan  enerjinin  %15-20’si  proteinden sağlanmalıdır. Protein kaynağı olarak yumurta, peynir, et, balık, tavuk, kurubaklagiller süt ve yoğurt uygun porsiyonlarda tercih edilebilir.

Diyetin  toplam  enerjisinin  %25-30’u yağdan,  bunun  %10’undan  azı  da  doymuş yağlardan  gelmelidir. PKOS’lu  hastalarda çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin omega-3 yağ  asidinin  ek  olarak  alınması  önerilmektedir. Diyetteki çoklu doymamış yağ asitlerinin artması insülin   direncini azaltarak,   kontrolsüz   insülin   salınımını  engellemektedir.  Bu  da  androjen salınımında  azalma  sağlamaktadır.  Günlük enerji alımının  %2’sinden  fazlasının  trans  yağ asitlerinden  gelmesi  durumunda  infertilite  riski  arttığından,  trans  yağ  alımından  kaçınılmalıdır.

PKOS’un beslenme tedavisinde posa  kaynağı  olan sebze, meyve ve tam tahıllı besinlerin daha çok yer alması sağlanmalıdır. Ayrıca sigara içilmemeli ve alkol kullanılıyorsa azaltılmalıdır.