Postpartum (Doğum Sonrası) Depresyonu
Yazar Nisa Bendeş Makar • Psikolog • 21 Nisan 2022 • Yorumlar:
Aşağıdaki cümleler size tanıdık geliyor mu?
· Anne olarak kendimi yetersiz hissediyorum, bebeğimin bakımını yapamıyorum.
· Herkes bebek yetiştirmekle ilgili ayrı bir şey söylüyor, aklım karmakarışık, herkesi tersliyorum.
· Bebeğim doğdu ve mutlu olmam gerekir ama ben kendimi çaresiz hissediyorum.
· Kendime olan güvenimi kaybettim, kilo aldım, kötü görünüyorum.
· Bebek yeterince beslenemiyor.
Ne kadar çok isteseniz de; ne kadar sevseniz de bir bebeğe sahip olmak yeni bir durumdur, stres ve kaygı oluşturabilir. Uykusuz geceler, evde yeni bir düzen, kendinize zaman ayıramama, sosyal çevre ile ilişkilerin kısıtlanması gibi durumlar ortaya çıktığı için annenin bu durumları yaşaması normaldir.
Postpartum depresyon nedir?
Bebek doğduktan sonra kısa süren depresif duygu durumu normaldir ancak depresif duygu hali birkaç hafta sonra hala devam ediyorsa veya durum daha kötüye gidiyorsa postpartum depresyon yaşanıyor olabilir. Kişiler, genelde postpartum depresyonu anlamakta güçlük çekerler veya postpartum depresyon yaşayan kadınların bir kısmı bu durumdan utanabilir ve bu durumu saklamaya çalışabilir.
Postpartum depresyon belirtileri nelerdir?
· Sürekli sinirlenmek
· Üzgün hissetmek
· Fazla ağlamak veya hiç ağlayamamak
· Ruh halinin sürekli değişmesi
· Suçluluk hissetmek
· Yetersiz hissetmek
· Değersiz hissetmek
· Bebeğe karşı hissedilmesi gereken duyguların yokluğu
· Bebeği beslemek istememe, bebekten uzaklaşma hissi
· Endişeli, kaygılı ruh hali
· Uykusuzluk veya aşırı uyku
· Aşırı yorgun hissetmek
· Cinsel isteksizlik
· İştahın azalmış veya artmış olması
· Etkinliklere karşı ilginin azalmış olması veya bunlardan zevk alamama
· Kararsızlık
· İntihar düşünceleri
Eğer bu durumlardan birkaçı doğum yaptıktan sonraki birkaç hafta içinde ortaya çıkıyorsa postpartum depresyon yaşanıyor olabilir. Postpartum depresyonda bu belirtiler daha şiddetli ve daha uzun sürelidir.
Postpartum depresyona yakalanma riski fazla olan kadınlar;
Doğum sonrası depresyonunu, doğum yapan herkes yaşayabilir ancak bazı durumlarda doğum sonrası depresyonuna yakalanma riski daha fazladır. Bu durumlar;
· Geçmişte kendisinde veya ailesinde depresif bozukluk öyküsü olanlar
· İstenmeyen gebelikler
· Eş ile yaşanan geçimsizlik
· Meme ve emzirme sorunu yaşama
· Doğumun zor geçmesi veya travmatik bir durum yaşama
· Anneye yardımcı olabilecek kişilerin yokluğu
Nasıl tedavi edilir?
Doğum sonrası depresyon; psikoterapi, ilaç tedavisi ve güçlü sosyal destekle tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Daha şiddetli durumlarda annede muhakeme bozukluğu oluşmuşsa yatarak tedavi gerekebilir. Psikoterapi sürecinde özellikle ailenin desteğinin ve sosyal desteğin ne ölçüde olduğu anlaşılıp değerlendirilmesi son derece önemlidir. Sosyal destek; gebelik ve doğum sonrası dönemdeki kadının, annelik rolüne adaptasyon sürecini olumlu şekilde etkilemektedir. Ayrıca danışanın bu süreçte annelik rolü ile ilgili beklentileri ve sorumlulukları ile ilgili kendi algısı özellikle ele alınmalı ve üzerinde durulmalıdır.
Annenin kendine yardımcı olabileceği bazı pratikler;
· Bebeğinizle güvenli bir bağ oluşturmak önemlidir. Bebeğe sağladığı yararla birlikte bir anne olarak sizi daha mutlu hissettiren endorfin hormonunun sağlanmasına yardımcı olur.
· Mükemmel ev kadını olmaya çalışmayın. Evde her gün yemek pişmesi, evin temiz ve düzenli olması önemli değildir. Yapmanız gerekenleri asgari düzeye indirin.
· Duygularınızı kendinize saklamayın. Duygularınız hakkında konuşmak önemlidir.
· Elinizden geldiğince dinlenmeye dikkat edin, çünkü yorgunluk depresyonu tetikler.
· Beslenmenize özen gösterin.
· Gün boyu yalnız kalmamaya çalışın.
· Yardım isteyin ve size gelen yardımları kabul edin. Yardım isterken utanmayı gerektirecek veya kabul ederken suçluluk hissetmeyi gerektirecek bir durum olmadığına kendinizi ikna edin.
· Egzersizler fayda sağlayabilir.
· Kendinize az da olsa zaman ayırın.
Eşler nasıl yardımcı olabilir?
· Anne için dinlenme önemlidir. Annenin kendine vakit ayırması için yardımcı olun. Evde yardım etmeye çalışın. Annenin yardım talep etmesini beklemeden harekete geçmek çok önemlidir.
· Eşinizi yargılamak veya çözüm önermek yerine dinlemeyi tercih edin. Duygularıyla ilgili konuşmasına yardımcı olun.