Postür Bozuklukları Nasıl Aşılır?
Yazar Elif Varan Altun • Fizyoterapist • 26 Nisan 2022 • Yorumlar:
Postür nedir? İdeal duruştan ne anlamalıyız? Postüral bozukluklar vücudumuzda ne gibi sağlık sorunlarına yol açıyor?
Postür, vücut kompozisyonumuzdur, yani duruş şeklimiz demektir. Bazen sağlık sorunları postür bozukluklarına yol açarken bazen de postür, sağlık sorunlarına yer açabiliyor.
Bunların arasında fıtıklar, omurga eğrilikleri, kas ağrıları, eklem ve hatta çene eklemi ağrıları bile olabiliyor.
Postür bozukluğu nasıl tespit ediliyor?
Vücudumuzun belli başlı spot noktalarını fizyoterapistler ya da bu konuda bilgisi olan profesyoneller analiz edebiliyor. Bunun için bazen kareli postür çizelgeleri kullanabiliyoruz. Ama o olmadan da deneyimli bir gözün postürü analiz etmesi mümkün.
Günlük yaşantımızda postüral bozukluklara neler yol açıyor? Bu bozukluk kimlerde daha çok oluşuyor?
En sık karşılaştığımız tip, masa başı çalışan kesimde postür problemleri, aslında öğrencileri de buna dahil edebiliriz. Mesaisini 8-9 saat masada tamamlayanlar için kasların yer çekimine yenik düşmesi işten değil. Uzun süre aynı pozisyonda kalmak, ağır çantalar ya da tek taraflı çanta taşımak postürde bozulmaların en sık sebepleri. Özellikle ergenlik çağında boyu uzayan bir bireyse, omurgada daha önce görülmemiş deformiteler bir anda fark edilebiliyor. Burada ebeveynlere de takip açısından büyük görev düşüyor.
Kaslarımızı uzun süre kasılı vaziyette kullanmak ya da sabit, hep aynı pozisyonda kullanmanın zararlarından bahseder misiniz? Bu bağlamda vücudumuzda oluşan ağrı sinyalleri bize duruşumuzla ilgili ipucu sağlar mı? Kendimizi nasıl takip etmeliyiz?
Eklemlerde aşınmalar, kas kısalmaları, kemik yapısında değişimler ve sinir gerilmeleri… Sinirlerimizdeki bu uyarı sayesinde bu sinyalleri ağrılar şeklinde hissediyoruz. Uzun süre uygunsuz pozisyonda oturursak, sırt bel boyun ağrıları ya da kol bacaklarda ağrı veya uyuşmalar karıncalanmalar hissedebiliyoruz. Böyle olduğunda hemen pozisyon değiştirmek istiyoruz. Bu esasen vücudun kendini koruma mekanizması. “Zorlanma altındaki bölgelerde yüklenmeyi azalt.” demek istiyor.
Postürde bozulmanın yanı sıra, bunlar bizim kardiyovasküler sistemimizi de etkilemekte. Uzun süre oturmak ya da uzun süre ayakta kalmak damarlarımızda da sorunlara yol açabiliyor.
Sosyal medyayı uzun süreli kullanan okuyucularımıza neler aktarmak istersiniz?
Sosyal medyada bazen zamanın nasıl geçtiğini anlamıyoruz ama boyun-sırt ağrımız bize anlatabiliyor. Şöyle eklemleri bir kıtlatıp rahatlamaya çalışıyoruz. Oysa vücut “şekil değiştir” demek istiyor. Telefona bakarken hep bir kambur ve baş aşağıda pozisyonda oluyoruz ve masa başı çalışmasak bile onlar gibi biz de telefon başında bir mesai yapabiliyoruz. Uzun süre telefon, bilgisayar, tablet vs. kullanılmamalı. Kastımız sosyal medyaya değil aslında, uzun süre aynı pozisyonda kitap okuyanlara da bunu tavsiye ediyoruz. Sürekli dik durmanın mümkün olmayacağını da biliyoruz. Bunun için en iyi pozisyon bir sonraki pozisyondur” diyerek ideal bir pozisyondan ziyade sürekli pozisyon değiştirmenin önemi vurgulanmaktadır.
Hamilelik süreci, yine devamında emzirme süreciyle devam eden bir süreç oluyor… Anne bu süreçte belki saatlerce aynı pozisyonda kalmak durumunda olabiliyor… Bununla ilgili oluşabilecek postüral rahatsızlıklara karşı ne öneriyorsunuz? Önlem ve tedavi adına neler söylemek istersiniz?
Hamilelik tam olarak bir adaptasyon süreci. Vücut o kadar hızlı değişiyor ki eğer kaslarımızı desteklemezsek sürekli bir ağrıyla mücadele etmek zorunda kalabiliyoruz. Hamilelerin kendilerine ve bebeklerine yapabilecekleri en büyük yatırımlardan biri hamilelikte egzersiz. Hamilelikte eğer hiç egzersiz yapılmadıysa yeni annemiz zaten lohusalıkla birlikte biraz daha yorgun hissediyor. İyileşme sürecini hızlandırması için egzersiz her zaman şart. Pilatesin uygun olmadığı hamilelik durumlarında bile birkaç egzersizle kollar ve sırt güçlendirilebilir.
Psikolojik halimiz fizikî anlamdaki duruşumuzu etkiliyor mu? Ya da soruyu tersten soracak olursak bozuk bir postür kişide nasıl bir psikoloji oluşturuyor?
Maalesef etkiliyor. Omuzları düşük bir insan gördüğümüzde onun yorgun, mutsuz ya da özgüvensiz olduğunu herkes anlayabilir. Hatta bazen de kendimize güvenmek istediğimizde dikleşir ve sağlamlaşırız. Spor ve egzersizin psikolojiye bu şekilde de fayda sağladığını anlamak çok zor olmuyor.
Spora yeni başlayanlar postür analizi yaptırmalılar mı?
Evet, kesinlikle yapılmalı. Esasında postürü statik ve dinamik olarak ikiye ayırıyoruz. Örneğin koşuya başlamak isteyen birini ele alalım. Statik yani durağan postürü değerlendirdiğimizde dik duran, omuz seviyeleri eşit, kambur olmayan vs. sağlıklı bir birey olabilir karşımızdaki. Fakat koşmaya başladığında kalçasında, belinde, dizinde ya da ayak bileğinde dizilim ya da açılanma sorunları yaşayabilir. Bunun için, yapılmak istenen spora göre de bir uygunluk taraması yapılmalı. Fizik tedavide ve spor alanlarında bunları ölçmek için kullandığımız çeşitli testler mevcut.
Duruş rahatsızlıklarını önlemek adına internetten ulaşabileceğimiz birkaç egzersiz ismi alabilir miyiz?
En sık karşılaşılan duruş problemi kamburluk, başın önde durması, ya da skolyoz. Bunlardan korunmak için yapılabilecek egzersizler mevcut.
Bazı egzersizler:
Kuş-Köpek egzersizi
Kedi-deve egzersizi
Çocuk pozu egzersizi
Duvar squatı
Chin tuck egzersizi
Pektoral kas germe egzersizi