Prostat Hastalıkları ve Kanseri
Yazar Selçuk Yücel • Ürolog • 1 Ekim 2016 • Yorumlar:
Prostat her erkekte bulunan mesanenn altında idrar yolunun çevresini saran bir bezdir. 40 yaş sonrasında bu bez erkeklik hormonu nedeni ile her erkekde giderek büyür. Bazı erkeklerde büyüme idrar yolunu tıkayarak gerçekleşir bazı erkeklerde de büyüme kanserli şekilde olur.
40 yaş sonrası her erkek üroloji uzmanına gidip prostat büyümesini kontrol ettirmeli ve prostat kanseri taramasını kan testi (PSA) verip yaptırmalıdır. PSA testi yaşa ve prostat hacmine göre yüksek olanlarda mutlaka prostat biyopsisi yapılmalıdır. Prostat biyopsisi detayları için diğer makalemi okuyabilirsiniz.
Prostattaki büyümesi kanserli olmayan erkeklerde sonda takılması gerekli bir durum var ise yani hiç idrar yapamıyor ise tek tedavi yöntemi cerrahidir. Endoskopik prostat ameliyatı lazer yöntemi yani greenlight denen lazer ile 1 gece yatışılı olarak %95 üzerinde başarı ile yapılabilir. Ameliyat sonrası 1-3 gün sondalı kalması gereklidir. Ancak bu cerrahi tedavi anestezi gerektirir. Hastanızın anestezi almasına engel bir durumu varsa anestezi verilmeden yapılabilecek metodlar mevcuttur. Bunların başında prostatın mikrodalga ile anestezisiz olarak yakılması gelir. İşlem yaklaşık 45 dakika sürer. Ancak hastanın sondalı kalma süresi 3 haftaya kadar uzayabilir. Başarı oranları prostat büyüklüğüne göre değişkendir ve %50 ile %90 arasında değişir.
Prostat büyümesi ameliyat olacak kadar şiddetli yakınma yapmayan beylerde prostatı ufaltan ve gevşeten ilaçlar mevcuttur. Ancak bu ilaçşarın düzenli ve uzun süre yani yaşadığı sürtece alınması gereklidir. Burada dikkat edilmesi gerek durum prostat tedavisi veya ameliyatı olan hastalarda prostatın sadece tıkayıcı kısmı alındığı ve kabuğu bırakıldığı için kanser gelişme riski hala devam eder. Tüm erkeklerin düzenli prostat kanseri taramasına devam etmesi gerekir.
Prostatında kanser bulunan erkeklerin ise önlerindeki bir sonraki basamak bu kanserin prostat bezi dışına taşıp taşmadığının ve başla organlara sıçrayıp sıçramadığının kontrolüdür. Eğer başka organa sıçramış ise tedavi en kısa sürede erkeklik hormonun baskılanması olmalıdır. Bu, testislerin içerisindeki testosteron üreten alanın çıkartılması veya 3 ayda bir yapılan bir iğnedir. Bu iğnenin ömür boyu yapılması gerekir. Ayrıca hergün alınması gereken bir hap da verilebilir.
Prostat kanseri sadece organ çevresine taşmış ise tedavi prostatın çevre dokular ile beraber çıkartılması ve geride hala kanserli doku kalmış ise bunun radyoterapi (ışın tedavisi) ile kurutulmasıdır. Prostat kanseri ameliyatını kaldıramayacak hastalarda ışın tedavisi ilaç tedavisi ile beraber verilebilir.
Prostat kanseri eğer sadece organ içerisinde ise yani erken tanınmış ise prostat bezi robot yardımı ile veya açık cerrahi ile çıkartılabilir. Genellikle 2-7 gün hastanede kalınması gereklidir. İdrar yolunda sondanın aklması 1-3 hafta olabilir. Operasyon 2-5 saat arası sürebilir. Geride kanserli doku kalmaz ise ek tedaviye gerek kalmaz. Bu operasyonun en sık yan etkisi sertleşme gücünde azalma ve bazen de idrar tutamamadır.