Psikiyatri Nedir?
Yazar Özlem Bora • Psikiyatrist • 17 Ekim 2022 • Yorumlar:
Psikiyatri nedir?
Psikiyatri, zihinsel, duygusal ve davranışsal bozuklukların teşhis, tedavi ve önlenmesine odaklanan tıp dalıdır.
Psikiyatri hekimleri 6 yıllık tıp fakültesi eğitimlerini tamamladıktan sonra tıpta uzmanlık sınavında psikiyatri branşında 4 yıllık uzmanlık eğitimlerini tamamladıktan sonra psikiyatri uzmanı unvanı alırlar.
Psikiyatristler, psikolojik sorunların hem zihinsel hem de fiziksel yönlerini değerlendirmeye yetkilidirler. Psikiyatristler öncelikle hekim oldukları için hastalarıyla yaptıkları görüşmelerde psikolojik soruna neden olan fiziksel bir sorun veya hastalık düşünüyorlarsa buna yönelik tetkikler isteyebilir ve ayırıcı tanı yapabilir.
Bununla birlikte bazı fiziksel hastalıklarla beraber görülen ruhsal bozukluklar veya ikincil olarak ortaya çıkan ruhsal sorunların tedavisini de yürütürler.
Psikiyatri hekimlerine en çok başvuru nedenleri depresif şikayetler(moralsizlik, umutsuzluk, karamsarlık), kaygı-endişe, panik ataklar, insan ilişkilerinde sorunlar, mesleki işlevsellik sorunları ve akli hastalıklar(şizofreni, bipolar bozukluk ) gibi durumlardır. Alkol - madde kötüye kullanımı ve bağımlılıkları, cinsel işlev bozuklukları da diğer başvuru alanlarındandır.
Psikiyatri hekimleri hastalarla görüşmelerini ruhsal durum muayenesi olarak nitelendirirler. Spesifik tanıları DSM-5 denilen Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nda belirtilen ölçütlere dayandırılmaktadır. Tanısal değerlendirme aşamasında tıbbi öykü, psikolojik verilerin yanında genetik ve aile öyküsü de değerlendirilir.
Psikiyatristler her ne kadar tanısal sınıflandırma sistemlerinden yararlansalar da başvuran her bireye her zaman mutlaka tanı koymazlar. Yaşam zorlukları veya duygusal zorlukları olan kişilerin bir tanı sistemine uyması beklenmez.
Kişilerin tanısı veya yaşadığı zorluk belirlenip çerçevelendikten sonra ihtiyacı olan tedavi şekli psikiyatrist tarafından belirlenir.
Psikiyatristler, her hastanın ihtiyacına bağlı olarak çeşitli psikoterapi biçimleri, ilaçlar, psikososyal müdahaleler ve diğer tedaviler (TEMS-EKT(şok tedavisi) dahil olmak üzere çeşitli tedaviler kullanır.
Psikiyatrist bazı durumlarda tek başına psikoterapi,bazı durumlarda ilaç ve psikoterapiyi aynı anda kullanmak şeklinde tedavi planı yapabilir.
İlaç kullanımının ne şeklilde ve ne sürede kullanılacağı, takipte neler yapılacağı psikiyatrist tarafından kontrol altında tutulur. Olası yan etkiler veya ilaç etkileşimleri açısından izlemi de psikiyatrist tarafından yapılır.
Konuşma terapisi olarak da adlandırılan psikoterapi, bir terapist ve hasta arasındaki konuşma ilişkisini içeren bir tedavidir. Psikoterapinin birçok biçimi vardır. Çok çeşitli zihinsel bozuklukları ve duygusal zorlukları tedavi etmek için kullanılabilir. Psikoterapi bireysel, çift, aile veya grup olarak yapılabilir.