Psikolojik Rahatsızlık Trikotillomani

Halk arasında tekrarlı şekilde saç , kaş, kirpik veya vücudun farklı bölgelerinde kıl koparma hastalığı olarak bilinen Trikotillomani , psikiyatrik rahatsızlıklar içerisinde yer alan bir mental bozukluk çeşididir. Trikotillomani dürtü kontrol bozukluk içerisinde yer almaktadır.Kişi, saç ve kılını istemsiz şekilde sürekli olarak koparır. Bu davranışını engellemeye çalışsa da başarılı olamaz. Dürtü kontrol bozukluğu içerisinde yer alan bu davranışın sonucunda haz duygusu hissetmesi ile karakterize bir rahatsızlıktır. Kişide rahatlama duygusunu, üzüntü ve suçluluk duygusu izler.Diğer tüm psikiyatrik rahatsızlıklar gibi trikotillomani de genetik yatkınlık önemli bir faktördür.

Hem psikolojik destek hem de tıbbi tedavi gerekebilir

Trikotilomaninin, birincil sonucu olan saçlarında ciddi oranda azalmadır. Bunun sonucu olarak, kişilerin bu duruma bağlı yaşadıkları ikincil sorunlar da bulunmaktadır.Kişi süreklilik kazanmış bu davranışı hem toplum içerisinde sergilemekten hem de koparılmaktan seyrekleşen bölgelerden dolayı utanç duygusu yaşar. Sosyal izole ve kendi içine dönüklük kaçanılmazdır. Bunlar ise ikincil sorunlar olarak yer almaktadır.

Trikotilomani’nin başlangıç dönemi sıklıkla ergen ergenlik dönemidir. Aile ve toplumun ona bakışından duyduğu utanç duygusuyla dönem dönem saç ve kıl koparmalar azalma gösterir. Kaygı verici ve stresli vakitlerde yine koparmalara devam eder. Genellikle aile ergenin bu koparma davranışını kasıtlı olarak yaptığını düşünse de altında yatan sorun psikiyatrik bir probleme işarettir. Ergen’de bu davranışından dolayı muzdariptir ve kurtulmak ister. Erken yaşlarda tedavi edilmeyen bu rahatsızlık yetişkinlik dönemine kadar uzanmaktadır.

Elde edilen verilere göre kadınlarda görüşme sıklığı erkeklerde görülme sıklığına göre daha fazladır. Kadınların prenatal dönem ve menstruel dönem de yaşadığı stres ve gergin ruh hali etkili faktörlerin başında gelmektedir.

Trikotillomani’nin nedenleri arasında yoğun stres önemli bir faktördür!

Bu koparma davranışının altında yatan en önemli neden ruhsal sıkıntılardır. Gerçekleşmesi beklenen bir durumu beklemek, gibi stresli durumlarda, heyecan ve endişe verici anlarda ya da öfkelendiklerinde artabilir.

Trikotillomani, Obsesif Kompulsif Bozuklukla benzer özellik taşır!

Süreklilik kazanmış saç ve kıl koparma davranışının kompulsiyona benzer şekilde tekrarlayıcı, kontrol dışı doğası ile davranışı gerçekleştirdikten sonra yaşanılan haz duygusu Obsesif Kompulsif Bozukluk ile benzerlik gösterir.

Trikotilomani tedavisinde, uzmanlar tedavi yöntemine kişiyle birlikte karar vermelidir.

llk amaç yaşanılan stres yaratan durumları, stresin nedenleri anlama ,strese yol açan tetikleyicileri belirlemektedir. Saç ve kıl yolma davranışı hakkında farkındalık kazanması ve bu işlevsiz davranış yerine daha işlevsel bir davranışı yerleştirebilme becerisinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Özetle tedavi yönteminin amacı, ağırlıklı olarak kişinin bu davranışıa neden olan tetikleyici faktörlere yönelik farkındalık kazanmasını ve daha sağlıklı baş etme mekanizmalarını kazanmasını amaçlamaktadır.