Psikoterapi ve İlaç

Toplumumuzda hâlâ bir kesim insanın özellikle psikiyatrik ilaçlara karşı ciddi bir ön yargısı bulunmaktadır. Ön yargıların temelinde yatan düşünceler ise şunlardır:

‘İlaçlar beni uyuşturacak!

Bakmakta olduğum çocuklarım var, ilaç kullanırsam onlarla ilgilenememekten korkuyorum!

Ben sorunumu ilaçla değil, kendim yeneceğim!!

Ben normalim, ilaçlık değilim!

İlaçlar bana kilo aldırır, asla kullanamam!

İlaç kullanmamı gerektirecek bir hayatım yok!’

İnsan “biyopsikososyal” bir canlıdır. Biyopsikososyal yaklaşımda kişinin; genetik, biyolojik, kültürel, çevresel, psikolojik özelliklerinin sağlık üzerindeki etkileri incelenir. Buna göre de insan tüm bu etkenler göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Fizyolojik olarak beynin ve vücudun birtakım kimyasallara ihtiyacı vardır. İnsan vücudu, bulunduğu ortama ve duygu durumuna göre kendini dengeler. Vücudun savaş-kaç merkezi vardır. Kimi zaman savaş-kaç merkezi, işlevini tam olarak yerine getiremeyebilir. Yoğun stres yaşamı altında, bir travma söz konusu ise (doğal afet veya istismar gibi); trafik kazalarında, kafa travmalarında.. vs. vücut savaş-kaç merkezinin işlevini sürdüremeyebilir. Böyle bir durumda vücudun sinir kimyası bozulur. Kimi zaman salt psikoterapi tek başına bu işlevi görmez. Psikiyatri doktoru, hastanın muayenesini yaptıktan sonra, vücudun ihtiyacına göre tedavi edici ilacı vererek iyileşme sürecini başlatır. İlaç tedavisi; kişinin şikayetinin seviyesine, vücut yapısına göre değişkenlik gösterebilir.

İlaçlara ön yargının olmasındaki sebep, eski çağlarda, psikiyatrinin henüz çok gelişmediği dönemlerde, şizofreni veya diğer psikiyatrik hastalıklarda tek tip ilaç kullanılmasıydı. Depresyon, kaygı bozuklukları, kişilik bozukları gibi hastalıklarda yine aynı tip ilaç kullanılmaktaydı. O dönemlerden günümüze, insanların gün geçtikçe algısı psikiyatrik ilaçlara karşı katılaşmaya ve korku uyandırmaya başladı. Tıp hızlıca ilerleyince, her hastalığa dair özel birtakım yeni nesil ilaçlar üretildi.

Her ruhsal sorunun tedavisi elbette ilaç değildir. İyi bir anamnez (hastalık öyküsü) alınıp bir uzman tarafından ayırt edilmelidir. Uygun görüldüğü takdirde ilaç kullanımından kaçılmamalıdır.

Psikolog Gamze DAĞAR