Psikoz Nedir?
Yazar Ahmet Cemal Bal • Psikiyatrist • 17 Ekim 2022 • Yorumlar:
Psikoz sözcüğü, aklı etkileyerek gerçeği değerlendirmenin bozulduğu durumları tanımlamada kullanılır. Bir kişinin, bir şekilde gerçeği anlamasında ve gerçekle temasında kopma olması durumuna da psikotik dönem adı verilir. Psikoz anında kişi düşünce ve algılamasında ciddi değişiklikler yaşar ve neyin gerçek neyin gerçek dışı olduğunu anlamakta zorluklar yaşar. Gerçekten kopar.
Psikoz kimlerde gelişir?
Yaşam içinde herkesin psikoz olma olasılığı vardır. Ancak sıklıkla ergenliğin sonları yirmili yaşların başlarında psikoz başlar.
Psikozun bulgu ve belirtileri nelerdir?
Psikoz başlamadan önce kişinin davranışlarında dikkatli bakılırsa bazı değişiklikler olur. Bu değişiklikler şöylece özetlenebilir.
-
Okul başarısı ve iş performansı bozulur.
-
Konsantre olamaz ve sağlıklı düşünemez.
-
Diğer insanlardan huzursuz olur şüphecilik ve paranoit fikirler taşır.
-
Sosyal ortamlardan kaçınır içine kapanır. Yalnız kalmayı tercih eder.
-
Başkalarının duyguları ile ilgisi azalır ve tuhaf yabancı yeni fikirleri vardır.
-
Kişisel bakımı ve hijyeni düşer.
-
Fantezi ile gerçek arasındaki farkı ayırt edemez.
-
İletişim zorlukları yaşar. Ve kafası karışıktır.
Psikoz belirtilerini tanımlayalım.
Hezeyan: (sabuklama, delüzyon) hatalı inançlar gerçekte olmayan bir inanca sahip olma mesela beni takip ediyorlar ve yakalayıp öldürecekler gibi.
Halüsinasyon: Gerçekte olmayan sesleri işitme gerçekte olmayan şeyleri görme durumudur.
Konuşma ve davranışlarda tutarsızlık: Örneğin cenazede gülme tutarsız bir davranıştır. Psikozda bu tutarsızlıklar vardır. Ağlanacak yerde gülme gibi.
Psikoz olan kişide ayrıca depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu, uyku bozukluğu, motivasyon eksikliği yapabilirlikte işlevsellikte azalma vardır.
Psikozun sebepleri nedir?
Psikozun özgül bir nedeni yoktur. Şizofreni bipolar bozukluk gibi bir akıl hastalığının bir belirtisi olarak gelişmiş olabilir. Ancak şu nu belirtmek gerekir psikoz yaşayanlarda akıl hastalığı vardır yargısı çoğu kez doğru değildir.
Uzun süren uykusuzluklarda, bazı hastalıkların seyrinde (örnek hipertiroidi hormonsal bozukluklar) bazı ilaçların yan etkisi olarak ve madde alımlarında, alkol kötüye kullanımında da psikoz oluşabilir.
Şizofreni gibi bir akıl hastalığının tanısı psikozun diğer nedenlerinin de dışlanması anlamına gelir. Psikoz tanısı psikiyatrik muayenenin konusudur. Bir tahlil ile sağlanamaz.
Tedavi:
Tanı ve tedavi psikiyatrik açıdan tıbbı sorumluluklar ve çerçevesinde psikiyatrik muayene ve takip gerektirir.