Radyoterapi'nin Cinselliğe ve Doğurganlığa Etkileri

Radyoterapi'nin Cinselliğe ve Doğurganlığa Etkileri

Radyoterapi uygulaması sürecinde, genel inanışın aksine cinsel ilişki yasak değildir. Özellikle kalça bölgesi dışına radyoterapi uygulanıyorsa cinsel hayatı tehdit edebilecek hiçbir unsur yoktur. Ancak gerek hastalığın getirdiği psikolojik bozukluklar nedeniyle yaşanılan cinsel istek (libido) azalması, gerekse kalça bölgesine uygulanan radyoterapinin yapabileceği bazı yan etkiler nedeniyle bu konuda sorunlar yaşanabilir. Kadınlarda kalça bölgesine uygulanan radyoterapi, vajinal kuruluk, vajinada daralma gibi sonuçlar doğurabilir ki, bu durum cinsel birleşmeyi olumsuz yönde etkileyecektir. Bu sorunları en aza indirebilecek özel vajinal kremler mevcuttur. Erkeklerde kalça bölgesine yapılan radyoterapi ise geçici ya da kalıcı sertleşme sorunlarına yol açabilir.

Kalça bölgesine uygulanan radyoterapinin doğurganlık üzerine deolumsuz etkileri vardır. Kadınlarda yumurtalıklar, erkeklerde ise testisler radyoterapiye dayanıklılığı oldukça düşük olan organlardır. Küçük dozlarda bile gerek yumurtalıklar gerekse testisler fonksiyon kaybına uğrarlar. Kadınlarda yumurtalıkların etkilenmesine bağlı periyodik adetlerde önce düzensizlik, sonra kesilme olur. Ateş basması, sıkıntı hissi, ruhsal bozukluk, vajinal kuruluk gibi erken menopoz bulguları belirir. Bu durumda elbette doğurganlık fonksiyonu da etkilenecektir. Daha sonraki dönemde çocuk yapmayı düşünen kadınlar için kalça radyoterapisine başlamadan önce, küçük bir cerrahi girişimle yumurtalıkları radyoterapi alanı dışına taşımak, radyoterapi sonrasında da tekrar eski yerine almak mümkündür. Böylece hastanın doğurganlık fonksiyonu etkilenmemiş olur.

Kalça bölgesine yapılan radyoterapi erkekler için de benzer riskler taşır. Testislerin radyoterapi alanı içinde olması durumunda, düşük dozlarda bile spermler hasar görür. Bunu önlemek için testisleri radyasyondan koruyucu özel aparatlar kullanılabileceği gibi, radyoterapi öncesinde sperm bankalarından da yararlanılabilir.