REKTAL KANAMAYI DİKKATE ALIN !

Ülkemizde kadin ve erkeklerde görülme orani neredeyse esit derecede olan rektal kanamalar (makat kanamalari) bazi hastaliklarin en önemli habercisidir. Bir çogumuzun utanarak ve korkarak dile getiremedigi bu belirti eger ciddiye alinmazsa belki de ‘‘Kanser’’ gibi tehlikeli bir hastaligin ilerlemesine yol açabiliyor. Istanbul Egitim ve Arastirma Hastanesi Genel Cerrahi Uzmani Op.Dr.A.Kerim Özakay, Rektal kanamalar ile ilgili sorularimizi yanitlayarak bilgiler verdi.

Rektal kanama (makat kanamasi)nedir ?

Diskilama ile makattan parlak kirmizi kan gelmesine tibbi dilde hematokezia veya rektal kanama denir.

Rektal Kanamalarda Kan Nerelerden Gelir?

Rektal kanamalar agirlikli olarak kalin barsagin son kisimlarini olusturan rektum ve anüs kaynaklidir. Kalin barsagin son 15 cm.’lik kismi rektumdur, anüs ise disariya açilan son 1,5 -2 cm.’lik bölümdür. Rektal kanamada gelen kanin rengi genellikle kanamanin oldugu yere göre degisir.

Rektal kanamanin nedenleri?

Kirmizi renkli kanama büyük olasilikla kalin barsagin alt bölümlerinin veya anal bölgenin hastaliklarindan kaynaklanmaktadir. Diskiya bulasik olmayan,damlama seklinde ve kirmizi renkli kanamalar genellikle hemoroid ve fissür diye adlandirdigimiz anal hastaliklarla ilgilidir.Diskiyla bulasik, koyu kirmizi ve siyah renkli kanamalar ise kalin barsagin üst bölümlerinden,ince barsaktan ,üst sindirim sisteminden kaynaklanabilir buna da melena denir.Kan uzun süre barsak bakterileriyle temas ettiginde bakteriler tarafindan sindirilerek rengi koyulasir ve siyahlasir.Nadiren mide- duodenum, ince barsaklar veya kalin barsagin baslangiç kismindan asiri kanama olusursa , bunlar hizla asagiya inecegi için bakterilerce parçalanamadan disariya kirmizi renkte taze kan seklinde de çikabilir.Polip,divertikül,ülser,anjiodisplazi,kolit ve kanser gibi hastaliklarin da ilk belirtisi rektal kanama olabilir.

Sindirim sisteminin herhangi bir yerinden çok az kanama olur ve kanama gözle görülmeyebilir. Örnegin,kolon polip veya kanserlerinde bazen çok az kanama olup bu gaita ile karistigi için gözle görülemez ancak gaitada gizli kan tetkiki yapan testlerle tespit edilebilir. Bu sekilde olan gizli kanamalar azar azar ama devamli kan kaybi yaptigi için anemi dedigimiz kansizlik halinin olusmasina yol açabilirler.

Hani durumlarda kanamalar ciddi tehdit içerir ?

Her rektal kanama yakinmasi bulunan hastalarin ,kanamayi açiklayan hemoroid,fissür gibi… hastaliklari bilinse dahi bir Genel Cerrahi Uzmani tarafindan incelenmeleri
gerekmektedir.Özellikle 50 yas üzerinde erkek ve kadinlarda daha önce hiç kanama öyküsü yokken ortaya çikan kanamalar ciddi olarak arastirilmalidir.Kanama yapan neden mutlaka bulunmalidir.

Kanamanin siddeti, yani gelen kan miktari çok degisiklik gösterebilir. Çogunlukla az miktarda ve kendiliginden duran kanamalar olusur. Pek çok hasta birkaç damla taze kan geldigini veya tuvalet kagidina az miktarda kan süründügünü ifade ederler. Bazen de biraz daha fazla ama kendiliginden duran kanama tariflenir. Bu tip hafif kanamalarda acil tani ve tedavi , acilen hastaneye yetismek gibi bir gereklilik yoktur, muayene ve basit tetkikler sonrasi tani konup tedavi yapilir.

Rektal kanama daha siddetli de olabilir. Orta siddette bir kanamada tekrarlayan daha çok miktarlarda taze veya pihtili kan gelebilir, bu kan gaita ile birlikte veya kendiliginden gelebilir. Agir kanamalarda ise hasta çok kan kaybedebilir. Orta veya agir siddetteki rektal kanamalarda, asiri kan kaybina bagli halsizlik, bas dönmesi, çarpinti, bayilma hissi veya gerçekten bayilmalar olusabilir; hastada tansiyon düsüklügü olusabilir. Nadiren hastayi soka sokacak kadar siddetli kanamalar olusabilir. Orta veya agir siddetteki kanamalar hastaneye yatirilarak takip ve tedavi edilmelidir. Soka girecek kadar siddetli kanamalarda acilen hastaneye yatirilip kan transfüzyonlari yapilmasi gereklidir.

Genelde hangi cinsiyette (kadin/erkek) ve yas grubunda daha sik görülüyor?

Kadin ve erkeklerde rektal kanama görülme orani birbirine yakindir. Ama her iki cinsiyette utanma duygulari nedeniyle veya önemsemeyerek bu kanamalarin ardindan hekime basvurmuyorlar.Bu da belki çok ciddi olan bir hastaligin (Kanser gibi…) ilerlemesine yol açabiliyor.

Kanama önemsenmez ise ne gibi sonuçlara sebep olur ?

Her rektal kanama arastirilmali özellikle 50 yas üzerindeki hastalarda daha da önemsenmelidir.Küçük bir sey diye düsünebileceginiz bir rektal kanama çok ciddi bir hastaligin habercisi ve tek belirtisi olabilir.