Riskli Bebeklerde Erken Müdahalenin Önemi

Ülkemizde Riskli Bebek kavramı tüm dünyada olduğu gibi gitgide önem kazanmaktadır. Özellikle Nöro-bilim alanında yapılan araştırmalar sonucunda ilk bir yıllık sürenin beyin gelişimi için altın değerde olduğunun bulunması ve bu dönemde yapılan müdahalelerin etkinliğinin ortaya koyulması sayesinde Riskli Bebek Erken Müdahale Programları dikkat çeker olmuştur. Bu bebeklerin ileriki dönemde yaşayabileceği sıkıntıları minimuma indirmek ve yapılan müdahalenin etkinliğinin daha efektif olması açısından bu kıymetli dönemin kaçırılmaması gerekmektedir.

Bu dönemde bebeklerin ileri dönemde yaşayabileceği sorunların erken tespitine yönelik bilimsel açıdan geçerlilik ve güvenilirliği kanıtlanmış birçok gereç vardır. Bu gereçler ile hekimlerin yaptığı MR görüntüleme gibi yöntemler sayesinde risk grubundaki bebekler erken dönemden itibaren belirlenip rehabilitasyon programlarına başlayabilmektedir. Özellikle Serebral Palsi gibi nörolojik bir sorunun en erken dönemde tespit edilmesi ve buna yönelik hekim-aile-terapist iş birliği ile terapi yürütülmesi, bu çocukların gelecekte yaşayabileceği sorunları en aza indirmektedir.

Her alanda uzmanlaşma olduğu gibi Riskli Bebek alanı içinde geçerli bir uzmanlaşma vardır. Lisans eğitiminin üzerine uzmanlık yapmış ya da dünyada geçerli kurslar ile kendini bu alanda yetiştirmiş terapistler sayesinde Riskli Bebeklerin terapi programı daha etkili yürütülmektedir. Bu alanda geçerli değerlendirme, terapi ve takip programlarını bilen terapistler sayesinde Riskli Bebekler çok daha emin ellerde olacaktır.

Amerika’da Riskli Bebekler için erken müdahale programları, federal yasalara göre her eyalette mevcuttur. Hatta bazı eyaletlerde erken müdahale programları çocuk 5 yaşına gelene kadar devam edebilir. Türkiye’de henüz böyle programların olmaması ve bazen aile-doktor-terapist kaynaklı bu bebeklerin ihmal edilmesi sonucunda ileri dönemde çok daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu bebeklerin ileriki dönemde yaşadığı sorunlara bağlı aktivite düzeyleri azalmakta, günlük yaşama katılımları kısıtlanmakta ve yaşam kalitelerinin düşmesi önlenemez bir gerçektir. Oysa erken dönemde yürütülecek doğru bir terapi programı ile bu sorunlar en aza indirgenebilir ve çocukların yaşıtlarına yakın bir hayat sürmesi sağlanabilmektedir.

Riskli Bebekler için erken müdahale ciddiye alınması gereken bir durumdur. Zamanla düzelir, bekleyip görelim, babası da geç yürüdü, gibi yaklaşımlar ile en kıymetli zamanlar boşa harcanabilmektedir. Erken dönemde daha etkili yürütülecek bir terapi programı geç kalınması sonucunda kar topu gibi büyüyen sorunlarla uğraşmaya dönmektedir. Ya da bilinçsiz veya bu konuda eğitimi-deneyimi olmayan terapistlerin yanlış yönlendirmesi sonucunda mevcut sorunlar çok daha ciddi bir hal alabilmektedir.

Bütün bu detaylar göz önüne alındığında aileler mutlaka şüpheli bir durum varsa bu alanda deneyimli-eğitimli terapistler ile iletişime geçmeleri gerekmektedir. Bebeklerinin her anının çok kıymetli olduğunun ve boşa geçirilmemesi gerektiğinin farkında olmalıdırlar.