ROBOTİK RADYOCERRAHİ
Yazar Sait Şirin • Genel Cerrah • 4 Nisan 2017 • Yorumlar:
Günümüzde gün geçmiyor ki bir tanıdığımıza kanser tanısı konmasın... Tanısal
imkanların giderek artması bunun önemli bir sebebini oluşturuyor. Artık en ufak
şikayette insanların sağlık kurumlarına başvurabilmesiyle kanser tanısı da erken
dönemde konulabiliyor. Herkesin bildiği gibi kanser tedavisindeki başarının en önemli
faktörü; erken tanı... Tanısal tekniklerin gelişmesi ve bunlara ulaşılabilirliğinin artması
yanında tedavilerde önemli gelişmeler mevcut. Bu sayede artık kanserli hastalarımızın
sağ kalımında ciddi artışlar sağlıyoruz. Bu uzun sağ kalımla beraber ise hastalarda daha
önce daha az gördüğümüz metastazlara, yani yayılımlara daha sık rastlıyoruz.
Bunlardan biri; omurga metastazı...
Omurga metastazı, kanserli hastalarda %30-40 gibi oldukça yüksek oranlarda
görülüyor. En sık meme, prostat, tiroid, akciğer ve böbrek kanserlerinde bu
metastazlarla karşılaşıyoruz. Hastalar başta ağrı ve nörolojik bulgularla (dengesizlik,
yürüme zorluğu ve kollarda veya bacaklarda uyuşma ve kuvvetsizlik gibi) bize
başvuruyor.
Omurga metastazlarında tedavi seçenekleri
Omurga metastazlarında tedavi hedeflerinin ağrıyı dindirmek, nörolojik fonksiyonları
korumak ve omurga bütünlüğünü korumak olması gerekiyor. Tedavide uygun hastaya
göre cerrahi, radyoterapi veya her iki tedavinin kombinasyonu seçilebiliyor. Omurganın
bütünlüğü korunduysa (kırılma, kayma yoksa) genelde radyoterapi seçiliyor. Buradaki
amaç; ağrıyı yok etmek ve omurgadaki tümörü kontrol altına almak... Klasik
radyoterapide uygulanan dozlarla maalesef yetersiz ağrı ve tümör kontrolü
sağlanabiliyor. Burada daha iyi sonuçlar alabilmek için gerekli olan yüksek dozların
verilememe sebebi, tümör etrafındaki omurilik gibi sağlam dokulara verilecek zarardan
ve yan etkiden korkulmasından kaynaklanıyor. İşte bu noktada omurga metastazlarını
daha iyi tedavi edebilecek seçenek olan robotik radyocerrahi sistemi Cyberknife'ı tercih
ediyoruz.
Önemli bir seçenek olarak; Cyberknife
Cyberknife robotik radyocerrahi sistemi, 2000 yıllarından sonra geliştirilmiş olup,
Amerika’da 2004 yılında onay almıştır. Devrimsel bir tedavi opsiyonu olan Cyberknife,
milimetrenin altında bir hassasiyetle yüksek dozlarda radyasyonu 1 ila 5 günde omurga
metastazlarına gönderebilmekte ve bunu yaparken çevre sağlam dokuları
koruyabilmektedir. Bu ileri teknoloji tedavi planlamasını yaparken hastanın
tomografisi, manyetik rezonans görüntüleri ve gerekirse PET CT görüntüleri
kullanılmaktadır. Bu derece hassas tedavi yapabilmesinin bir sebebi de tedavi sırasında
devamlı görüntüler alınarak hastanın gerçek pozisyonun sürekli kontrol edilmesi ve
gerekli düzeltmelerin robot tarafından yapılmasıdır.
Ağrı ve tümör kontrol oranı çok yüksek
Omurga metastazlarının Cyberknife tedavisi ayaktan olmaktadır yani hastanın
hastaneye yatırılması gerekmemektedir. Herhangi bir anesteziye ihtiyaç
duyulmamaktadır ve yoğun bakım süreci yoktur. Tedaviden sonra çok kısa sürede
hastanın ağrıları dinmekte ve hasta günlük aktivitelerine rahatlıkla dönebilmektedir. Bu
hızlı uygulama ve cevap, kanserde hayat kalitesini çok büyük oranda artırır. Ağrı ve
tümör kontrol oranları, merkezlere göre %80-95 arasında değişmektedir. Tedaviden
sonra 3 aylık aralarla hasta MR görüntüleme ile takip edilmektedir. Gerekirse PET CT
uygulanmaktadır. Cyberknife artık günümüzde omurga metastazlarında tek başına bir
tedavi opsiyonu veya diğer tedavilerin tamamlayıcısıdır.