Ruh Sağlığı Sorunları Olanlar Kime Başvurmalı?

Bugün çok sık tartışılan bir konu hakkında Türkiye Psikiyatri Derneği'nin yapmış olduğu bir açıklamayı sizinle paylaşacağım. Ülkede hemen hemen herkesin psikoloji denilince aklına psikiyatristler, psikologlar ve psikolojik danışmanlar geliyor. Zaman zaman bu tanımların birbirine karıştırılması veya halk tarafından doğru anlaşılmaması bende de bu bilgileri sizinle paylaşma isteği doğurdu. Buyurun yazıya bir göz atalım.

Bu metinde ülkemizde hekimlik yetkisi olmayan dolayısı ile patolojik vakalar ile çalışma yeterliliği ve ehliyeti olmayan birçok kişinin istenmeyen sonuçlar doğuracak tanı ve tedavi uygulamaları girişimi ve bu durumun halk sağlığını ciddi bir şekilde tehdit etmesinden bahsediliyor. Konu ile ilgili yasal düzenlemeler olmasına karşın, kimi basın yayın kuruluşlarının bu kişi ve kurumları programlarla kamuoyuna tanıtmaları sorunu daha da büyütmektedir. Türkiye Psikiyatri Derneği ise bu konuda basını ve kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğu hissetmiştir.

Ülkemizde, toplumun birçok kesiminde ruhsal sorunlarla uğraşan meslek gruplarının tanımları yeterince bilinmiyor. Örneğin sıklıkla psikolog yada psikiyatrist kavramları aynı anlamda kullanılmaktadır. Bu kullanım ile aslında aldıkları eğitim olarak çok farklı olan iki grup birbirine karıştırmaktadır.

Ruh sağlığı alanında çalışan kişiler şöyle sıralanabilir:

• Psikiyatri Hekimi

• Pratisyen Hekim/Aile Hekimi

• Psikolog/Klinik Psikolog

• Psikolojik Danışman

• Sosyal Hizmet Uzmanı

• Psikiyatri Hemşiresi

Yukarıda sıralanan meslek grupları dışında kalan “yaşam koçu, NLP vb.” gibi alanlarda çalışanlar ruh sağlığı ekibi içerisinde yer almamaktadırlar.

Psikiyatri bir tıp dalıdır. Ruhsal rahatsızlıkların tanınması, önlenmesi, tedavi edilmesi ve rehabilitasyonunda çalışan tıp fakültesi mezunu, psikiyatri uzmanlık eğitimini tamamlamış hekimdir. Aldığı tıp eğitimiyle insanın hem genel hastalıkları hakkında bilgi sahibi olan hem de ruhsal yapısını tanımlama ve gerektiğinde tedavi etme yetki, bilgi ve donanımına sahip olan kişidir.

Psikologlar, üniversitelerin fen – edebiyat fakültelerinde bulunan psikoloji bölümünden mezun olup psikolog unvanı alan kişilerdir. Lisans eğitiminin sonunda branşlara ayrılarak klinik, gelişim, endüstriyel ve sosyal psikoloji alanlarında uzmanlaşırlar.

Psikolojik Danışmanlar üniversitelerin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olup psikolojik danışman unvanı alırlar. Psikoloji bölümü öğrencileri daha genel teorik bir eğitime yönlendirilirken, psikolojik danışma öğrencileri uygulamaya yönelik bir eğitimden ve süpervizyon sürecinden geçerler. Lisans eğitiminin ardından bir dalda uzmanlığa yönelebilirler; uzmanlık dalları psikoterapi ise, uzmanlaştıkları alanda terapi yapabilirler. 

Son olarak, psikologlar ve psikolojik danışmanlar ile psikiyatristlerin aralarındaki en belirgin fark hekimlik eğitimi alan psikiyatristin psikolojik rahatsızlıklar için ilaç yazabilme yetkisine sahip olmasına karşılık psikolog ve psikolojik danışmanların böyle bir yetkisinin olmamasıdır.

Ruh sağlığınız için öncelikle kime başvuracağınızı bilmiyorsanız ihtiyaçlarınızı iyi belirleyip bu alanda çalışan bir uzmandan yardım almalısınız.