Safra Kesesi Polipleri

Safra kesesi polibi ne anlama gelir?
Safra kesesi polipleri, safra kesesinin iyi huylu tümörleridir.

Safra kesesinde polip görülme sıklığı nedir?
Yaşam süresince safra kesesi polibi görülme sıklığı % 1-4 arasında değişir. Çoğunlukla genel tarama amaçlı veya farklı bir yakınma nedeniyle yapılan karın ultrasonografisi ile safra kesesi polibi tanısı konulur.

Safra kesesi poliplerinin hepsi aynı mıdır?
Hayır hepsi aynı değildir. Başlıca beş tip safra kesesi polibi vardır.

1. Kolesterol polipleri: Safra kesesi poliplerinin % 60’ını oluştururlar. Birden çok, saplı ve ortalama 2-10 mm arasında büyüklükte olurlar ve kolesterol birikimi sonunda oluşurlar. Safra yolu tıkanıklığı veya pankreatit hastalığına yol açabilirler.

2. Adenomyomlar: Safra kesesi poliplerinin % 25’ini oluştururlar ve ortalama 10-20 mm arasında büyüklükte olurlar.

3. İltihabi polipler: Safra kesesi poliplerinin % 10’unu oluştururlar ve ortalama 5-10 mm arasında büyüklükte olurlar.

4. Safra kesesi adenomları: Safra kesesi poliplerinin % 4’ünü oluştururlar.

5. Safra kesesi kanserleri: Safra kesesi poliplerinin % 1’ini oluştururlar.

Safra kesesi poliplerinin ayırıcı tanısında hangi hastalıklar yer alır?
Safra kesesi polipleri ultrasonografide safra çamuru, safa kesesi taşı ve safra kesesi kanseri ile karışabilirler.

Safra kesesi poliplerinden kanser gelişir mi?
Evet gelişebilir. Geniş serilerde, safra kesesinin incelenmesinde, safra kesesi kanseri sıklığı % 5-6 civarında bulunmuştur. Kanser gelişen adenomların 12 mm çaptan daha büyük olduğu bilinmektedir. Kanser olasılığı adenom çapı 20 mm’ye yaklaştıkça iyice artar.

Safra kesesi poliplerinin büyümesini önlemek için gıdaların etkisi var mıdır?
Evet vardır. Safra kesesi poliplerinin yağlı gıdaların yoğun tüketimi ile birlikte kolaylıkla büyüdükleri bilinmektedir, bu nedenle safra kesesi polibi olan hastalara, yağdan fakir gıdalarla beslenme önerilir. Burada daha çok kızartmalardan kaçınmak, ağırlıklı olarak sebze ve baklagillerden zengin beslenme önerilir.

Safra kesesi poliplerinin tedavisi nasıldır?
Safra kesesi poliplerinde genel eğilim 10 mm çapın üzerinde olanlarda ve çok sayıda polip olması durumunda safra kesesinin laparoskopik yöntemle alınmasını önermek yönündedir. Böylelikle, safra kesesi kanseri gelişimi önleme amaçlanmaktadır. Hastada ameliyat olma yönünden ciddi riskler söz konusu ise, o takdirde 6 aylık aralıklarla ultrasonografi tetkiki yaparak polip çapındaki artış olup olmadığının gözlenmesi önerilmektedir.

Safra kesesi ameliyatı nasıl yapılır?
Günümüzde safra kesesi ameliyatları laparoskopik yöntemle (kansız ameliyat) gerçekleştirilmektedir. Teknik olarak safra kesesi standart olarak üç veya dört adet minik (5-10 mm arasında) delikten trokar veya port adı verilen minik bazı uzun aletler girilerek safra kesesi organı klipslenerek ve karaciğerden ayrılarak dışarıya alınır. Günümüzde gelişmiş aletler sayesinde, uygun vakalarda, göbekten girilen tek bir delikten (single port laparoscopy - SILS) dahi safra kesesi ameliyatlarını gerçekleştirebilmekteyiz.

Herkes kapalı safra kesesi ameliyatı olabilir mi?
Herkeste kapalı (laparoskopik) safra kesesi ameliyatı yapabilmek mümkün olmayabilir. Daha önce üst karın bölgesi ameliyatı geçirmiş olanlarda (örn. mide, karaciğer, vb.) karın içerisinde yapışıklıklar olabilir ve bu yöntemin uygulanmasını zorlaştırabilir. Karın içi basıncın artmasının (gazla şişirildiği için) zararlı olduğu durumlarda (bazı kalp hastalıkları) bu ameliyat yapılamayabilir. Bazen ameliyata kapalı yöntemle başlanılsa bile, % 1 ile 5 oranında ameliyat sırasında açık yönteme dönmek gerekebilir.

Safra kesesi polibi ameliyatlarında sadece polip mi alınır?
Safra kesesi polibi ameliyatında sadece polibi almak gibi bir teknik yoktur, safra kesesi organının tümünü almak gereklidir.

Laparoskopik safra kesesi ameliyatlarında hastanede yatış süresi ne kadardır?
Hastaların laparoskopik kolesistektomi veya safra kesesi ameliyatından 4-6 saat sonra yumuşak gıdalar ile beslenmesine izin verilir ve 24 saat içinde eve taburcu edilirler.

Laparoskopik safra kesesi ameliyatlarından sonra hastaların iş kaybı ne kadar olur?
Hastalar laparoskopik kolesistektomi veya safra kesesi ameliyatından yaklaşık 3 ile 4 gün içinde işlerine geri dönebilecek duruma gelirler.

Laparoskopik safra kesesi ameliyatlarından sonra diyet gerekir mi?
Evet, safra kesesi ameliyatından sonra bir ile iki ay kadar yağlı ve kızartmalı gıdalardan uzak durmakta yarar vardır.

Safra kesesinin alınması vücutta nasıl değişikliğe yol açar?
Safra kesesi ameliyatı ile safra kesesi alınan hastaların yaklaşık % 10-25’inde hazımsızlık ve şişkinlik gibi safra kesesi ameliyatı öncesindeki yakınmalar devam edebilir ve bu tabloya ‘postkolesistektomi sendromu’ adı verilmektedir. Postkolesistektomi sendromu’nun acil koşullarda yapılan safra kesesi ameliyatlarından sonra daha sık görüldüğü bilinmektedir. Safra kesesinin alınmasına bağlı olarak başlıca iki sorun görülür:

1. Safranın, safra kesesinde depolanmadan direkt olarak ince bağırsağa akmasından dolayı, safra geri tepmesi (safra reflüsü) ile daha sık olarak mide iltihabı (alkalen reflü gastrit) veya yemek borusu iltihabı (alkalen reflü özofajit) görülmektedir. Bu durumda antiasit (asit giderici) ilaçlar ve proton pompa inhibitörü (PPI) grubu ilaçlar faydalıdır.

2. Safranın ince bağırsağa hızla geçmesine bağlı olarak ishal ve alt karın bölgesinde ağrı görülebilir ve bu durumda kolestiramin tedavisi yararlıdır.