Sağlıklı Beslenme Takıntısı: Ortoreksiya Nervoza

Ortoreksiya Nervoza, sağlıklı beslenme konusundaki aşırı bir takıntı ve obsesif davranışlarla karakterize edilen bir yeme bozukluğudur. Bilinen yeme bozukluklarına benzemekle beraber, bu yeme bozukluğunda kilo verme isteğinden çok sadece “saf” ve “sağlıklı” yiyeceklerin tüketilmesi isteği ön plandadır. Bu isteğin zihinsel ve davranışsal olarak aşırı uğraşa dönüşmesi obsesif kompülsif bozukluğa da benzemektedir. (Donini ve ark. 2004, Strand 2004). Ortoreksik bireyler, yiyeceklerin içerdikleri bileşenler, işlenmiş gıda miktarı, kalori sayımı ve benzeri faktörlerle aşırı derecede ilgilenirler. Aşırı miktarda spor yapma veya detoks programları gibi sağlıklı yaşam biçimi uygulamaları da sıkça görülür.

Belirtiler:

Ortoreksiya belirtileri, kişiden kişiye değişebilir, ancak bazı yaygın işaretler şunlar olabilir:

• Yiyeceklerin sık sık etiketlerini okuma ve içerik analizi yapma

• Özel diyetler ve yiyecek kısıtlamaları oluşturma

• Sosyal etkinliklerde yemek yemekten kaçınma

• Aşırı derecede sağlıklı yiyeceklerin peşinden koşma

• Günlük yaşamın büyük bir kısmını yiyeceklerle ilgili düşünerek geçirme

• Sosyal izolasyon ve ilişkilerde zorluk yaşama

• Aşırı stres ve anksiyete

Sık Rastlanan veya Risk Grubundaki Kişiler:

Ortoreksiya, genellikle aşağıdaki gruplardaki kişilerde daha sık görülebilir:

1. Sağlıklı yaşam biçimine sahip olanlar

2. Sporcular ve vücut geliştirmeyle uğraşanlar

3. Diyetisyenler veya beslenme uzmanları

4. Önceki bir yeme bozukluğu geçmişi olanlar

5. Mükemmeliyetçi kişilik özelliklerine sahip olanlar

Tedavi:

Ortoreksiya nervoza tedavisi, kişinin fiziksel sağlığına, psikolojik iyi oluşuna ve sosyal yaşamına odaklanır. Tedavi aşağıdaki bileşenleri içerebilir:

Psikoterapi: Terapi oturumları, bireye bu takıntılı düşünce ve davranışları anlama ve değiştirme becerileri kazandırabilir.

Beslenme Destek: Bir beslenme uzmanı veya diyetisyen, kişinin sağlıklı bir ilişki kurmasına yardımcı olabilir.

İlaç Tedavisi: Aşırı anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden zihinsel sağlık sorunları için reçete edilebilir.

Sonuç olarak, ortoreksiya nervoza, sağlıklı beslenme takıntısı ile karakterize edilen bir beslenme bozukluğudur ve tedavi edilmesi gerekebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, kişinin yaşam kalitesini artırabilir ve fiziksel-sosyal sağlığını yeniden kazanmasına yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu durumu yaşayanlar veya tanıdıkları için profesyonel yardım almak önemlidir.

Kaynakça:

• Arusoğlu, G., Kabakçi, E., Köksal, G., & Merdol, T. K. (2008). Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11'in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Turk Psikiyatri Dergisi, 19(3).

• YEŞİL, E., TURHAN, B., TATAN, D., ŞARAHMAN, C., & Mendane, S. A. K. A. (2018). Yetişkin bireylerde cinsiyetin ortoreksiya nervoza eğilimine etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-9.