Sağlıklı ve Mutlu Bir Yaşlılık için Öneriler

Yaşlılığın kaç yaşlarında başladığı dönemlere göre farklı tanımlanmakta. Her ne kadar genel geçer yaşlılık başlangıcı bulunsa da kişilerin yaşlandığını hissettiği/düşündüğü yaşlar değişiyor. Genel anlamda, kişinin yaşam çizgisinde daha ileri yaşlara denk gelen, çoğu zaman emekliliğin eşlik ettiği, takvim yaşı ilerlemiş kişi olarak değerlendirebiliriz.

Sağlıklı ve mutlu bir yaşlılık için kişilerin güncel yaşlarında sağlıklı yaşam sürdürmelerine dikkat etmeleri önemli. Fiziksel sağlık ve psikolojik sağlık çok iç içe olmakla beraber bu yazı ‘yaşlılıkta psikolojik iyi olma ihtimalimizi arttırmak için neler yapabiliriz’ konusunda destek sağlayabilir.

1. ‘Aktif yaşlanma’ için hazırlık yapmak: 

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1990’lı yıllarda kullanılmaya başlanılan bir kavram olan aktif yaşlanma, kişinin yaşlılık sürecinde de sosyal, ekonomik ve kültürel olarak hala katılımcı olmalarını ifade eder. Bu şekilde hayattan geriye çekilen ve hüzün hisseden bireyler olmaktan ziyade hayatında onu zihinsel ve bedensel olarak olabildiğince dinç tutabilecek bir yaşam şekli benimsenmiş olur. Yaşlılık, elden ayaktan düşülmüş, hayattan geri çekilinmiş bir biçimde olmak zorunda değil. Emeklilik sonrası için sosyal ve mümkün olan şekilde bedensel aktif olabilecek bir yaşam şekli planlamak güzel bir hazırlanma şekli olabilir.

2. Hayatınızın önceliklerini düşünmek:

Günler geçerken fark etmediğimiz bizler için değerli olan birçok şey var. Yaşlılık döneminde birçok insan dışardaki olan bitenden ziyade içine dönme ve yaşamını sorgulama eğiliminde olabiliyor. Hem bir hesaplaşma, hem de var olan hayat koşturmacasının bir nebze azalmasıyla birlikte kendi hayatına ve fikirlerine bakma dönemi oluyor. Eğer kişi önceliklerini fark etmemiş ve yaşlılık döneminde anlaşmışsa bu durum yaşlılığında anı yaşayıp tadını almaktan ziyade zihinsel bir patinaja dönüşebiliyor. 

3. An’da kalma becerinizi arttırmayı denemek:

İyi hissetme ile anda kalma becerisi oldukça bağlantılı. Vaktimizin çoğunu anda olanları fark etmek, yaşamaktan ziyade geçmiş ya da gelecektekileri değerlendirmek veya hatta yargılamak için kullandığımızda depresif veya endişeli olma ihtimalimiz artıyor. ‘Şu bitsin sonra rahatlayacağım’ ların ardını beklemekten ziyade yaşadığımız anın farkında olarak, başka deyişle dikkatinizin şimdiki deneyimde kalmasıyla ruhsal olarak iyi olma ve sorunlarla baş etme potansiyelinizi arttırabilirsiniz. 

4. Sosyal ağınızın önemini fark etmek:

İnsan zaman zaman yalnız hissetse de sosyal destek aldığında çok daha duygusal olarak dayanıklı bir şekilde hayatına devam eder. Sorunlarla daha rahat baş edebildiği gibi modunun da daha yüksek olması muhtemeldir. Kişinin içe dönük veya dışa dönük biri olmasından bağımsız olarak iki yapıda olan insanın da çevresinde gerçekten samimi bir ilişki kurduğu dostların, akrabaların bulunması destekleyicidir. 

5. Bedenen aktif kalmak için fiziksel egzersiz alışkanlıkları oluşturmak: 

Yapılması gerekenlere yetişirken spor ihmal edilebiliyor ancak düzenli fiziksel egzersiz ruh sağlığımızı korumanın en verimli yollarından. Bir taşla iki hatta dört kuş vurmuş oluyoruz: Şimdiki ve yaşlılıktaki fiziksel ve bedensel sağlığımızı destekliyoruz.

6. Zihnen aktif kalmak için yeni şeyler öğrenmeye açık olmayı denemek:

Dünya çok hızlı değişiyor. Var olan değişikliklere adapte olmayı denemek hem aktif kalmamız hem de bizden sonra gelen nesillerle iletişimi devam ettirebilmemiz açısından öncelikli. 

7. Size iyi hisler getiren bir uğraş edinmek:

İnsan durup dururken kendini iyi hisseden bir varlık değil çoğu zaman. Bizi besleyen, mutlu eden, geliştiren, kendimizi olumlu algıladığımız bir uğraşa başlamak ve bunu devam ettirmek ve hatta zaman içinde bu konuyla ilgili bir derinlik kazanmak kendimize hediye edebileceğimiz bir yaşlılık dönemi hediyesi olabilir.

8. Yaşlılığınızda olduğunuzu hayal edip geriye doğru baktığınızda nasıl bir hayat görmek istediğinize göz atmak:

İlk etapta biraz hüzünlü bir fikir gibi gelse de kendimizi ve nasıl bir hayat istediğimizi tanımlamak için gerçekçi bir yöntem. Hayatımıza dair bir video ya da fotograf almak gibi düşünebiliriz. Sessiz bir yere geçip, belki gözlerinizi kapatıp biraz bu düşünceyle kalıp gelen bir fikir varsa onu görmek, gelmiyorsa zorlamadan günlük hayatınıza devam etmek bu tür fikirlerin, farkındalıkların oluşması için alan açar. 

9. Tekrar tekrar düşündüğünüz konuları çözümleyin, çözümleyemezseniz destek alın.

Yaşlılık, eski yaşantıları değerlendirmek için ortam sağlar. Keşkeler, iyi kiler daha çok fark edilebilir. Bunları halihazırda yaşıyorsanız o zamana bırakmak yerine halletmek, zihinsel enerjinizden bloke olanları kurtarmak, açık kalan dosyaları gözden geçirip yerlerine yerleştirmek, yaparken kolay olmasa da sonucunda sizi daha iyi rahatlatabilir. 

10. Kendinizle iç diyaloglarınızı daha sevecen bir tonda yapmayı deneyin. 

Kendimize kızdığımız, beğenmediğimiz, eleştirdiğimiz yanlarımız ya da davranışlarımız olabilir. Her zaman iyi hissedeceğiz gibi bir kaide yok. Bununla birlikte bizim için sorun olan şeylerin neden sorun olduğunu anlamaya çalışmak, bunu yaparken de daha sevecen bir tonda kalmayı denemek kendimizi anlamak noktasında iyi gelecektir. Tıpkı sevdiğimiz biriyle konuşurken onu anlamaya çalışmamızın, çözüm bulmaktan bağımsız, ona iyi gelmesi gibi.

Özetle mutlu ve sağlıklı yaşlılık için yapılabilecek en iyi şey kendini tanımaya çalışmak ve kendinin olabildiğince bedensel ve zihinsel çokça ruhsal açıdan çalışan bir formunu yapılandırmaya çalışmak olabilir. Bahsedilenler fikir verebilir, daha çok teoriktir ve hayatınız için denerken biraz deneme, biraz yanılma, biraz daha denemeyle size ait halini bulabilir. Herkesin kendi yolunu bulması ümidiyle…