Sedef Hastalığı Nedir ?

Sedef hastalığı cilt hücrelerinin hızlı bir şekilde birikmesiyle sonuçlanan kronik bir otoimmün hastalıktır. Bu hızlı birikme cilt yüzeyinde pullanma benzeri görüntüye yol açar.

Pullanmalar çevresinde kızarıklık ve iltihaplanma oldukça yaygındır. Tipik sedef hastalığı yaraları kırmızı kabarık bir doku üstünde yükselen beyaz-gri pullar şeklindedir. Bazı durumlarda bu pullar çatlaklar oluşturur ve kanamaya neden olabilir.

Sedef hastalığı temel olarak cildin kendini koruma döngüsünün hızlanmasıyla oluşur. Normalde cilt hücreleri cildin derinine doğru büyür. Yavaş yavaş yüzeye çıkarlar. Ömürlerini tamamladıktan sonra da dökülürler. Bu cilt hücrelerinin her ay yaşadıkları döngüdür.

Sedef hastalığı olan insanlarda ise bu süreç birkaç gün içinde tamamlanır. Cilt hücreleri dökülmeye vakit bulamaz. Bu hızlı yenilenme sonucu cilt hücreleri üst üste binmeye başlar. Bu yaralar tipik olarak dirsek ve diz gibi eklemlerde meydana gelir ancak vücudun

• El

• Ayak

• Boyun

• Saçlı deri

• Yüz gibi kısımlarında da görülebilir.

Sedef nadir olarak tırnak, ağız ve genital bölgeleri de tutabilir. Araştırmalara göre sedef hastalığı bulunan hastalar ek olarak bazı ortak rahatsızlıklar da yaşamaktadırlar. Bunlar arasında

• Tip2 diyabet

• İnflamatuar bağırsak hastalıkları

• Kalp rahatsızlıkları

• Psöriatik artrit

• Anksiyete 

• Depresyon bulunmaktadır.

Sedef hastalığının çeşitleri nelerdir ?

Sedef hastalığının toplamda 5 tipi bulunmaktadır.

Plak tipi sedef hastalığı

Sedef hastalığının en sık görülen formudur. Cildin belirli alanlarında kabarık, irinli beyaz-gri sedefli pullarla birlikte olan kırmızı lezyonlar bulunur. Bu lezyonlar çoğunlukla dirsekler, dizler ve saçlı deride bulunur.

Gutat tip sedef hastalığı

Gutat tip sedef, çocukluk çağında daha sık olarak görülür. Küçük pembe noktalar şeklinde lezyonları vardır. Gutat tip sedef hastalığının lezyonları genellikle göğüs kafesinde, ön kol ve uyluk bölgesinde görülür. Bu küçük noktacıklar plak tipi sedef hastalığındaki lezyonların küçültülmüş veya kalınlaşmış halidir. 

Püstüler tip sedef hastalığı

Genelde erişkinlerde görülür. Etrafı kızarmış deri bölümlerinin ortasında beyaz, iltihapsız, sıvı dolu beyaz baloncuklar görülür. Genelde vücudun küçük bölümlerinde bulunur. Ellerde ve ayaklarda sıklıkla görülür ancak vücudun geneline de yayılabilir.

İnvers tip sedef hastalığı

Çoğunlukla deri kıvrımlarının olduğu bölgelerde meydana gelir. Genital bölgede, meme altında, koltukaltı ve kasıklarda görülür. Parlak ve kırmızı renkte sınırları düzgün lezyonlardır.

Eritrodermik tip sedef hastalığı

Eritrodermik tip sedef hastalığı ciddi ve oldukça nadir görülen bir tiptir.

Bu tipteki sedef hastalığında aynı anda vücudun çok geniş alanları tutar. Cilt tamamiyle güneş yanığına uğramış gibidir. Pullar geniş bir biçimde gelişir. Eritrodermik tip sedef hastalığına sahip bireyler ciddi enfeksiyonlara karşı risk altındadır. Ölümcül olabilen bir tiptir. Hızlı bir biçimde tedavi edilmesi gerekir.

Sedef hastalığının belirtileri nelerdir ?

Sedef hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişmekle beraber sedefin tipine de bağlıdır. Sedeften etkilenen alanların büyüklüğü toplu iğne başından vücudun tamamını kaplayacak boyuta kadar değişebilir. Plak tipi sedef hastalığının en sık görülen belirtileri 

• Kırmızı, kabarık, iltihaplı cilt alanları

• Bu alanların üstünde beyaz-grimsi lekeler

• Kuru ciltte çatlaklar ve kanamalar

• Lezyonlar etrafında ağrı

• Kaşıntı ve yanma hissi

• Ağrılı eklemler

Tüm sedef hastaları bu belirtileri bulundurmaz. Hastalar sahip oldukları sedef hastalığı tipine göre belirtiler verirler.

Sedef hastalığı bulunan insanlar belirtilerini döngüler halinde geçirirler. Yani hastalığın alevlendiği ve bulguların azaldığı dönemler bulunmaktadır. Alevlenme dönemleri tetiği çeken faktörlerin varlığına bağlıdır.

Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Kişiden kişiye cilt teması ile geçmez. Ancak insanların çoğu sedef hastalığının bulaşıcı olduğunu düşünmektedir. İnsanları bu konuda eğitmek hastalıkla mücadelede önemli bir yere sahiptir.

Sedef hastalığı neden olur ?

Doktorların sedef hastalığının neden geliştiğine dair bir bilgisi bulunmamaktadır. Ancak araştırmalara göre genetik ve immün sistem hastalığın oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır.

İmmün sistem

Sedef hastalığı bir otoimmün rahatsızlıktır. Yani vücut kendi hücrelerine saldırmaktadır. T hücreleri cilt hücrelerine yanlışlıkla saldırarak sedefe neden olmaktadır.

Normalde T hücreleri bakteriler ve diğer enfeksiyonlarla savaşmak için farklılaşmışlardır. Ancak sedef hastası kişilerde bu hücrelerin cilt hücrelerine hatalı bir biçimde saldırması sonucu aşırı üretim ve pulluluk meydana gelir.

Genetik

Bazı insanlar genetik olarak sedef hastalığına daha yatkınlardır. Örneğin ailesinde sedef hastalığı olan bireyle için risk 2.5-3 kat artmıştır.

Sedef hastalığı tanısı nasıl konulur?

Fizik muayenede var olan lezyonların incelenmesi sonucu sedef tanısı konulabilir. Muayene sırasında vücuttaki tüm lezyonlar incelenmelidir.

Eğer lezyondan tanı konulamadıysa veya tanı kesinleştirilmek isteniyorsa cilt biyopsisi yapılabilir. Cilt biyopisisi bölgesel uyuşturucu uygulanarak yapılan küçük bir işlemdir. Endişelenmenize gerek yoktur. Doktorunuzun tavsiyelerine uymanız yeterlidir.