Şeker Hastalığı
Yazar Şükrü Yenice • İç Hastalıkları Uzmanı • 23 Ekim 2019 • Yorumlar:
Şeker hastalığının önemi yüzünden bir yazı dizisi şeklinde konuyu işlemenin daha anlaşılabilir olacağını düşünüyorum.
Başlangıç olarak şeker hastalığını önce tanımaya gayret edelim.
Kelime anlamı olarak diyabet idrara geçen, mellis tatlı-bal anlamına gelir. Tıbbi anlamda
diabetesmellitus (kısaca diabet) hayat boyu süren ve kan şekerinin normalden yüksek olması
ile karakterli hastalığa verilen addır. Türkçe karşılığı şeker hastalığıdır. Şeker hastalığı aslında
bir hastalık olmaktan ziyade kanda şeker yüksekliğinin yol açtığı bir hastalıklar topluluğudur,
bir sendromdur. Organizmanın tüm sistemlerini etkiler ve kontrol altına alınamazsa tepeden
tırnağa bütün organlarda hasar yaratır. Ülkemizde şeker hastası sayısı neredeyse on milyona
dayanmıştır. Böylesine yaygın bir hastalığın üzerinde önemle durmak ve önlemeye çalışmak
ciddi bir koruyucu hekimlik organizasyonunu gerektiriyor. Vücutta kan şekerini düşürmek
insülin hormonunun görevidir. İnsülin midenin arkasında duran ve pankreas adı verilen
organdan salgılanır. Bu hormon kandaki şekeri hücre içine sokarak yakılmasını ve enerjiye
dönüşmesini sağlar. Şeker hastalığında insülin hormonu ya az salgılanır ya hiç salgılanmaz ya
da bazı sebeplerden görevini yapamaz. Şeker hastalığının başlıca 2 tipi vardır. Bunlar tip II ve
tip I şeker hastalığıdır. Bunların dışında gizli şeker hastalığı ve gebeliğe bağlı şeker
hastalığından da söz edilebilir. Yetişkinlerde görülen şeker hastalığının %90’ını tip II şeker
hastalığı oluşturur. Bu tip şeker hastalıklarında pankreastan yetersiz insülin hormonu salgısı
vardır veya insülin direnci mevcuttur. İnsülin direnci vücuttaki hedef hücrelerin insülin
hormonuna cevap vermemesidir. Şişmanlık insülin direncini artıran başlıca etkendir. Şeker
hastalığının başlıca belirtileri çok idrara çıkmak,çok su içmek ve çok yemek yemektir.Çok
idrara çıkmanın sebebi kandaki yüksek şekerin idrarla atılırken beraberinde fazlaca suyu da
sürükleyerek atmasıdır. Çok su içmek de şeker yüksekliği ile idrarla fazla sıvı kaybı olması
yüzünden ağız kuruluğu - susuzluk hissiningelişmesi ve bunun neticesiolarak da su içme
ihtiyacının ortaya çıkmasından kaynaklanır. Çok yemek yemek ise şeker hastalığında şekerin
hücre içine giremediği için kullanılamamasından ortaya çıkar.Bu yüzden yemekten sonra
beyne doygunluk hissi uyarısı gitmez, devamlı açlık uyarısı gider ve çok yemek yenir. Bu
belirtilerin dışında şeker hastasında zayıflama da görülür. Zayıflamanın sebebi şekerin hücre
içinde kullanılamaması yüzünden yapım değil yıkım reaksiyonunun hakim olmasıdır. Tip II
şeker hastalığı daha çok kimlerde görülür diğer bir deyişle tip II şeker hastalığı için risk
faktörleri nelerdir? Aşırı kilo insülin direnci gelişmesine yol açar. Kırk yaşından sonra
hareketsizlik ve şişmanlama başlar. Anne-baba-kardeşinde şeker hastalığı olanlarda genetik
olarak bir şeker hastalığı zemini vardır. Bu sebeplerle aşırı kilolu olan, 40 yaşını geçen,
ailesinde şeker hastalığı olan kişilerde tip II şeker hastalığı daha çok görülür.