SEPTORİNOPLASTİ

Tanımı itibariyle burun içi orta bölme ve dış çatı anatomisine müdahale edilen operasyonun adıdır. Tabiki bu operasyon amaçları ve sonuçları itibariyle iki farklı kategoride değerlendirilir.

Aslında iki farklı operasyonun birleşimidir. Septoplasti , burun orta bölmesinde, iç kısımda kısmen çatıya destek veren kıkırdak ve kemik duvarın eğriliklerinin düzeltildiği operasyonun ismidir. Rinoplasti ise burun çatısının görsel anlamda ( estetik ) bazı oranlara sadık kalınarak yapılan düzeltme operasyonudur.

Hastanın istekleri ve şikayetleri dikkatle analiz edilmeli ve operasyon ona göre planlanmalıdır. Burun iç bölmesinin orta hatta olması , burun içi hava dolaşımının türbülansa uğramadan akıp geçmesini sağlamaktadır ve cerrah bu doğrultuda müdalesini yapar. Çatıya müdahale ise yüze uygun fasiyal bir analizle, hastanın isteklerinin kesiştiği noktanın bulunmasıyla olur. Hastanın anatomik yapısı her cerrahiye uygun olmayabilir, dolayısıyla hastayla konuşup avantaj ve dezavantajlarla birlikte yüz analizi yapılarak mümkün olabilecek en iyi sonuç için ortak bir karar alınmalıdır.

Hastanın burun içi eğrilikleri muayene esnasında normal bir burun spekulumu yardımıyla kolaylıkla anlaşılsa da patolojinin ve işlemin hastaya anlatım kolaylığı açısından bazen endoskopik olarak burun içinin görüntülenmesi faydalıdır. Eşlik eden bir kronik sinüzit şüphesi olan hastalarda paranazal sinüs tomografisi planlanarak olası sinüzit tanısı ekarte edilir.

Burun çatısı ve dış görünüş analizi daha kapsamlıdır. Yüz oranları, cilt analizi , cinsiyet farklı planlamalara neden olur. Hastanın kıkırdak çatısı ve destekleri özellikle iyi analiz edilmelidir. ***** Kalın ve yağlı ciltli hastalarda ameliyat sonrası ödem ( şişlik ) daha fazla olmaktadır. Cilt yapısı ince olan hastalarda ise en ufak düzensizlikler dikkat çekici olabilir o yüzden geçiş noktaları kamufle edilmelidir. Cilt burun ucunda daha kalınken , tam kıkırdak kemik geçiş yerinde en ince cilt kalınlığına sahipdir.Burun kök kısmında ise cilt ince olmakla birlikte cilt altı dokusu fazladır.

Cinsiyet kıkırdak ve kemik yapılarının desteği açısından önemlidir. Çoğu kez bayan hastaların kemik ve kıkırdak iskeletleri daha narin ve hasara uğramaya yatkındır. Yaş faktörü de göz önünde bulundurularak bir plan yapılmalıdır. Kıkırdak gelişimini tamamlamış genç bir hastada çok daha iyi bir anatomik ve cerrahi plan elde edilmektedir. Yaş sınırı değişmekle birlikte 17 yaş altı estetik bir müdahale yapılması kıkırdak gelişimi açısından risk oluşturmaktadır..Ancak septoplasti ,fonksiyonel açıdan ihtiyaç varsa yapılabilir.

Septorinoplasti Ameliyat Öncesi:

* Hastadan ayrıntılı bir anamnez ( hikaye ) alınır. Zaman zaman hastanın psikolojik durumu da gözlemde önemli yer tutar.

* Hastanın fizik muayenesi yukarıda anlatılan şartlar da göz önünde bulundurularak ayrıntılı şekilde yapılır.

* Hastanın istekleri çok iyi anlaşılmalı ve cerrahi için uygun girişimler planlanmalıdır.

* Hastanın yüz analizi tartışılmalıdır.

* Hasta operasyona karar verdikten sonra genel anestezi altında yapılacak bu ameliyat için ön hazırlık için tetkikler planlanır.( Kan tetkikleri, EKG ve AC değerlendirilmesi.) kronik hastalıkları sorgulanmalıdır.Özellikle Allerjik hastalıklar ,mevsimsel allerji gibi ameliyatı bir süre geciktirmeyi gerektirebilir.

Septorinoplasti Ameliyat Süreci:

* Hastadan operasyondan önce 8 saat aç kalması istenir.

* Ameliyat açık ve kapalı teknik olarak planlanabilir. Açık teknik operasyonda anatomiye ve dolayısıyla patolojiye ( anormalliklere) hakimiyet daha fazla olmaktadır . Açık teknik ile yapılan ameliyatlarda burun deliklerini ayıran orta bölmeye yatay bir kesi yapılır , ameliyat sonrası çok ince bir dikiş materyali kullanılarak en az iz hedeflenir.

* Operasyon süresi 2 ile 4 saat arası olabilir.

* Revizyon( tekrar ameliyat) vakalarda kıkırdak yapının destek durumuna göre kulak kepçesinden ve kaburgadan kıkırdak doku almak gerekebilir. Bu operasyon süresini 45-60 dakika uzatabilir.

* Revizyon vakalarda anatomi önceden kestirilemediği için operasyon esnasında planda değişiklikler yapmak kaçınılmaz olabilir.

* Ameliyat esnasında uygun kıkırdak parçaları dikişler yardımıyla yeni kıkırdak iskeleti oluşturmak üzere birleştirlir. Ameliyat esnasında burun içinde konka denilen et yapılarda büyüme varsa RFC ( radyofrekans cerrahisi) ile küçültülür.

* Ameliyat sonunda kanama kontrolü ve dokuların uygun anatomi yerlerine bir an evvel yapışması için silikon oluklu tampon kullanılır.

* Ameliyat sonrası hastanın burun sırtına dış etkilerden korunması ve ödemin (şişliğin) çok artmaması için termoplastik alçı yerleştirilir.

Septorinoplasti Ameliyat sonrası:

* Ameliyat bitiminde hasta odasına çıkınca her iki yanak- burun birleşme yerlerine çok ağır olmayacak şekilde buz uygulaması saatte bir 15 dakika yapılır. Hasta anesteziden tam olarak ayıldıktan sonra (odaya geliş 3. saat ) ağızdan ilk olarak soğuk ve yumuşak bir diet başlanır.

* Hastanın tansiyon , nabız ve kanama kontrolleri takiplerde alınır.

* Hastaya elini yüzüne götürmemesi ve termoplastik alçıya dokunmaması belirtilir.

* Hasta ameliyat sonrası 7-8. saatte evine gönderilebilir. Ama gerekli görülen durumlarda izlem için hastaya 24 saat yatış verilebilir.

* Evde bakım önemlidir. Başta travmalardan hasta kendini korumalı ve yüz üstü yatmamalıdır. Hasta evde , 2 saatte bir 20 dk buz uygulamasına 24 saat daha devam eder . Buz uygulamaları yüzde oluşacak morlukları azaltmakla birlikte kanama ve ağrıyı da azaltmaktadır. Yüzde oluşan göz altı ve etrafı morluklar 2 . gün maksimuma ulaşır. 2. gün burun içi tamponların alınmasıyla birlikte hızla düzelerek 10 ile 12 gün arasında neredeyse hiç kalmaz.

* Hastaya ameliyat sonrası evde kullanmak üzere ilaçlar reçete edilecektir. Bunlar arasında ameliyat sonrası enfeksiyonları önlemek için antibiyotik , ağrılar için ağrı kesici ve hapşurma ataklarını önlemek için antihistaminikler bulunmaktadır. Hapşurma gelirse de mutlaka ağız açık olmalı basınç buruna yönlendirilmemelidir.

Kontrol :

* Hasta ameliyat sonrası 2. gün geldiğinde buru içi silikon tamponları çıkarılır ve burun içi kabuk ve pıhtılar çok zorlamadan temizlenir. Kullandığı ilaçlara ek olarak burun içinin temizlenmesi ve nemlendirilmesi için hastaya solusyonlar reçete edilir.

* Hasta tampon alınmasıyla rahatlasa da burun için ameliyata cevap olarak bir miktar şişer ve tıkanır. Solusyonlar bu tıkanıklığı açmaya yardımcı olacaktır. 2. günün sonunda artık yüz bölgesine su gelmeyecek şekilde duş alınabilir.

* Tampon alındıktan sonra burun sümkürerek temizlenmemelidir. Burun içine musluk suyu çekilmemelidir.

* Burun üzerindeki termoplastik alçı 1. hafta sonunda çıkarılacak ve yerine flaster uygulaması yapılacaktır. Hasta bu dönem burun bölgesine uygun açılarla masaj yapmaya başlayacaktır. Artık ilaç ihtiyacı yıkama ve nemlendirme solusyonları dışında yoktur.

* Ameliyat sonrası 2. hafta sonunda burun üzerindeki flasterlerde çıkınca cilt ödemi hala devam ettiğinden dolayı cildin direk güneş ışığından korunması için en az 30 faktör güneş koruyucuları kullanılmalıdır.

* Güneş gözlüğü ya da optik gözlüklerin kullanımına 4-6 hafta ara verilir. Spor aktivitelere burun bölgesine travma oluşturmayacak şekilde 3.hafta başlanabilir.

* Ameliyat sonrası 1-3-6 ve 12. ay kontrolleri planlanır.Buradan da anlaşılacağı üzere ameliyat sonrası süreç-takip uzun sürmektedir.

Sağlık dolu günler dilerim.