Sert Ayak Baş Parmaği (Halluks Rigidus)​

Ayakta eklem bozulmalarını ( artritlerinin) temeli; büyük çoğunlukla baş parmaktan kaynaklanır. Bu ekleme metatarsofalengeal (MTFE) eklem adı verilir. Her adım attığımızda bükülen bu eklem; bu nedenle önem arz eder.eklem sertleşmeye başladığında yürümek ağrılı ve zor bir hale gelebilir. MTF Eklemin de diğer eklemlerde olduğu gibi kemik yüzeyi düz artikuler kartilaj (eklem kıkırdağı) ile kaplanmıştır. Artikuler yüzeyde meydana gelen hasar; sağlıklı kemiğin yüzeye sürtmesine neden olabilir. Kemik spuru (çıkıntı-diken) ya da aşırı büyümesi kemiğin üst kısmında meydana gelebilir. Kemik spur un aşırı büyümesi parmağın yürürken yeterince bükülmesine engel olur, bunun sonucunda Halluks Rigidus meydana gelir.

Halluks Rigidus genellikle 30-60 yaşları arasında ortaya çıkar, kesin nedeni bilinememektedir ,ayaktaki strese ve travmalara bağlı kartilaj (kıkırdak) hasarının bunun nedeni olabileceği düşünülmektedir.

Belirtiler-Bulgular

Aktifken eklemde ağrı olması özellikle ayak yerden kalkarken Eklem etrafında şişlik olması Eklem üzerinde hörgüce benzer bunyon kallus gelişmesi Parmakta sertlik ve hareket kısıtlılığı

Problemin Ortaya Konması

Parmağınızı aşağı ve yukarı oynatmakta zorluk çekiyor ve yürürken ağrı nedeniyle ayağınızın dış tarafına basıyorsanız doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Erken yakalandığında Halluks Rigidusun tedavisi daha kolaydır. Parmağınızın üzerinde bir şişlik görene kadar beklemişseniz tedavi de o denli zor olacaktır.

Doktorunuz muayene esnasında parmağınızı aşağı ve yukarı oynatacak kemik büyümesi açısından grafinizi (röntgen filminizi) çekecektir, grafide eklem dejenerasyonu ve kemik spurunu gösterecektir.

Cerrahi Dışı Tedavi Seçenekleri

Ağrı kesici ilaçlar, antiinflamatuvarlar şişlik ve ağrıyı dindirebilir, buz uygulaması ve kontrast banyolar inflamasyonu azaltıp belirtilerin kısa süreli kontrolünde faydalı olabilir, fakat bütün bunlar sürecin durdurulmasında yeterli değildir, geniş ve topuksuz ayakkabı giymek faydalı olacaktır, doktorunuz size sert tabanlı ayakkabı ,sandal taban tasarımlı ve belki de çelikten bir yapı barındıran metal aksamlı tabanlıklı ayakkabılar önerebilir. Bu ayakkabılar yürürken baş parmağının bükülmesini azaltacak şekilde dizayn edilmiştir. Kontrast banyoları soğuk ve sıcak suyla yapılır ve inflamasyonun azalmasına yardımcı olur, bir kovaya sıcak ,bir kovaya soğuk su koyun .önce ayağınızı soğuk suya sokup 30 sn bekletin hemen ardından sıcak suya sokun.5 dk boyunca buna devam edin ve soğuk suya sokarak bitirin.bunun günde 3 kez yapın.

Cerrahi Seçenekler

Çelyektomi: bu seçenek genellikle hasar orta derecede olduğunda tavsiye edilir, kemik spurun alınarak parmağa daha fazla hareket alanı bırakılmış olur. Ameliyat kesisi parmağın üst kısmından yapılır, ameliyat yerindeki şişlik operasyondan sonra aylarca devam edebilir, ameliyattan sonra 2 hafta boyunca özel tabanlı ayakkabılar giyilmesi gerekir.,bir çok hasta uzun dönemde bu operasyondan büyük fayda görürler.

Artrodez: kemikleri birbirine kaynaştırma eklem kartilaj (kıkırdak) hasarı şiddetli olduğunda önerilir, hasarlı kartilaj çıkarılır vidalar vb ile kalıcı olarak fikse (tesbit) edilir, kemikler birlikte büyümeye devam eder, böylece parmak bir daha bükülemez fakat şikayetlerin geçmesinde en etkili yöntemdir. Ameliyattan sonra 6 hafta boyunca ayak alçıda kalır ve sonrasında 6 hafta da koltuk değneği kullanmanız gerekir.topuklu ayakkabı giyemezsiniz.

Osteotomiler: Gerek başparmak ekleminin gerisindeki tarak kemiğinden, gerekse eklemin ilerisindeki parmak kemiğinden özel tekniklerle kesilerek yapılacak ameliyatlar, uygun vakalarda hareket serbestliği vererek ve eklemi koruyarak etkili olurlar.

Artroplasti:(Protez); Fonksiyonel beklentisi olan yaşlı hastalar replasman (yerine koyma) operasyonundan fayda görürler, eklem yüzleri komple çıkarılır ve yapay eklem implante edilir, bu prosedür ağrıyı dindirir ve eklem hareketini korur.